Một chiếc MiG-25U Nga biểu diễn năm 2003. Video: Konstantine Khmelik.
Một ngày tháng 5/1997, trinh sát cơ MiG-25RBK Ấn Độ xâm nhập không phận Pakistan ở độ cao 19.800 m với tốc độ cận âm. Sau khi theo dõi những khu vực chiến lược quanh thủ đô Islamabad của Pakistan, máy bay quay đầu để trở về vùng trời Ấn Độ và tăng tốc lên gần 2.500 km/h, gấp đôi tốc độ âm thanh.
Hành động tăng tốc của phi công Ấn Độ đã tạo ra tiếng nổ siêu âm rất lớn trên bầu trời Islamabad, khiến nhiều người dân thành phố hoảng sợ. Không quân Pakistan triển khai gấp nhiều tiêm kích F-16A để chặn mục tiêu, nhưng chiếc MiG-25RBK đã bay vào không phận Ấn Độ trước khi chúng kịp cất cánh.
Ngoại trưởng Pakistan khi đó là Gohar Ayub Khan tin rằng chiếc MiG-25RBK đã do thám được nhiều căn cứ quan trọng của Islamabad. Không ai biết lý do khiến phi công Ấn Độ vượt tốc độ âm thanh trên bầu trời Islamabad, nhưng phần lớn các chuyên gia quân sự cho rằng đây là hành động có chủ đích nhằm vào Pakistan.
"Đó là hành động dằn mặt, cho thấy không quân Pakistan không đủ sức bám đuổi chiếc MiG-25, thể hiện khả năng tùy ý xâm nhập không phận đối phương mà không bị phát hiện của phi cơ Ấn Độ. Các căn cứ của Pakistan chỉ biết về sự hiện diện của trinh sát cơ MiG-25 nhờ tiếng nổ siêu âm và việc nó bay thấp hơn bình thường", nhà phân tích Peter Steinemann nhận xét.
Đây chỉ là một trong hàng loạt nhiệm vụ được những chiếc MiG-25RBK thuộc Phi đoàn tiêm kích số 102 "Trisonics" của không quân Ấn Độ thực hiện trong giai đoạn 1981-2006, trước khi dòng phi cơ này bị loại biên.
Phi công Ấn Độ thực hiện 10-15 chuyến bay mỗi tháng để do thám, ghi nhận tín hiệu điện tử của quân đội Pakistan và Trung Quốc. "Những chiếc MiG-25 có thể trinh sát toàn bộ lãnh thổ Pakistan chỉ trong chưa đầy 10 lần xuất phát", Alok Chauhan, cựu trung tá không quân Ấn Độ, nhận xét.
Một chiếc MiG-25 Ấn Độ được trưng bày tại sân bay tại thủ đô New Delhi. Ảnh: Airliners.
Trinh sát cơ MiG-25R cũng từng được Liên Xô sử dụng cho mục đích tương tự, giúp nước này răn đe Israel mà không trực tiếp tham gia chiến sự tại Trung Đông và Bắc Phi trong năm 1971.
Nhiệm vụ trinh sát răn đe được không quân Liên Xô thực hiện vào ngày 10/10/1971. Biên đội hai chiếc MiG-25 bay từ đồng bằng châu thổ sông Nile tới biên giới Israel - Lebanon ở độ cao 21.300 m, chỉ cách bờ biển Israel khoảng 27 km. Không quân Israel cử nhiều tiêm kích F-4 Phantom II lên đánh chặn nhưng không thành công.
Tới tháng 11, một chiếc MiG-25 bay qua phía bắc bán đảo Sinai để chụp ảnh khu vực phòng thủ của Israel. Tel Aviv chuẩn bị hai chiếc F-4 được tháo toàn bộ thiết bị không cần thiết, giúp chúng đạt độ cao đủ để tấn công MiG-25. Phi công Israel phóng tên lửa AIM-7 Sparrow về phía máy bay Liên Xô, nhưng quả tên lửa không thể bắt kịp tốc độ hơn 3.700 km/h của MiG-25 và tự hủy, chiếc MiG-25 trở về căn cứ an toàn.
Mỗi tháng Liên Xô thực hiện hai nhiệm vụ trinh sát trên lãnh thổ Israel. Tới cuối năm 1971, MiG-25 có thể tiến hành các chuyến bay vào sâu trong không phận Israel mà không gặp trở ngại. Trong một nhiệm vụ, có tới 48 máy bay Israel xuất kích để tìm cách bắn hạ chiếc MiG-25 nhưng đều không thành công.
Vũ Anh (Theo RBTH)