Chung Mong-hun - cái chết của quan hệ liên Triều?

Công cán Bình Nhưỡng thường xuyên, chụp ảnh với vị lãnh đạo kín tiếng nhất thế giới, đổ tiền vào Bắc Triều Tiên dường như chỉ vì tình hơn là kiếm lời, Chủ tịch Hyundai Asan Chung Mong-hun là hiện thân của sự hoà giải. Vì lẽ đó, việc ông nhảy lầu tự vẫn khiến nhiều người đặt câu hỏi liệu các dự án kinh tế giữa hai miền có bị đình trệ.

Dám dấn thân vào một thị trường đầy rủi ro, bất trắc như CHDCND Triều Tiên, đặc biệt là đặt tiêu chí lợi nhuận ở hàng thứ yếu, ông Chung đã lấy lòng được Bình Nhưỡng, tạo lập được mối quan hệ cá nhân thân thiết với chính quyền này. Vì thế, Hyundai được coi là đối tác đem lại sức sống kinh tế mới đối với CHDCND Triều Tiên.

Chung Mong-hun (ngoài cùng bên phải) cùng cha (giữa) và chủ tịch CHDCND Triều Tiên.

Tiếp bước cha, người sáng lập Hyundai, Chung tham gia vào một loạt các dự án ở miền bắc với một niềm đam mê riêng. Tại lễ động thổ một khu công nghiệp ở Kaesong hôm 30/6, các vị quan chức Bắc Triều Tiên tiếp đãi chân tình Chung Mong-hun, coi ông như một vị khách quý. Ngay khi hay tin bạn quý nhảy lầu tự tử, chính quyền Kim Jong Il tuyên bố sẽ làm tang lễ trọng thể đồng thời lưu danh Chung trên một ngọn núi.

Trong di chúc để lại cho gia đình và người phó Kim Yoon-kyu, Chung kêu gọi tiếp tục phát triển các dự án ở miền bắc bán đảo. Tuy nhiên, chưa xác định ai sẽ đảm nhiệm công việc chèo lái tập đoàn cũng như chưa rõ đội ngũ lãnh đạo mới có hứng thú theo đuổi các kế hoạch làm ăn với Bình Nhưỡng hay không.

Người Hàn Quốc choáng váng khi nghe tin ông Chung tự vẫn.

Tuy thế, chính phủ Hàn Quốc khẳng định rằng cái chết của Chung không ảnh hưởng tới quan hệ hai nước cũng như các kế hoạch kinh tế với miền bắc, trong đó nổi bật là việc xây dựng một khu công nghiệp và một tuyến du lịch hàng hải, vì tất cả đã được hoạch định từ trước. Đối với Seoul, các dự án kinh tế luôn là điểm then chốt trong nỗ lực làm giảm căng thẳng với CHDCND Triều Tiên, giữa lúc cuộc khủng hoảng hạt nhân trên bán đảo vẫn bế tắc và chưa có lối thoát. Hyundai có lẽ là điển hình tiêu biểu nhất của những cố gắng đó. Theo một số chuyên gia, trước mắt sẽ là thời gian điều chỉnh của Bình Nhưỡng, đặc biệt trong việc tìm đối tác, bởi lẽ khó có được một mối quan hệ nồng ấm như với Chủ tịch Hyundai Asan trong ngày một ngày hai.

Quan hệ thân thiết với Bình Nhưỡng đã nhiều phen đẩy Chung vào thế khó xử. Ông bị cáo buộc đã mua chính quyền Bình Nhưỡng với giá 100 triệu USD. Để đổi lại, CHDCND Triều Tiên đồng ý tham gia hội nghị liên Triều mang tính bước ngoặt năm 2000. Ngoài ra, ông còn bị buộc tội đã hối lộ quan chức chính phủ để được họ ủng hộ về mặt tài chính cũng như chính trị cho các công ty, dự án của ông ở Bắc Triều Tiên.

Trong một bài xã luận, tờ Chosun Ilbo cho rằng hoạt động kinh tế của Hyundai ở CHDCND Triều Tiên bị bao trùm bởi chính trị, chứ không phải tính chất kinh doanh. “Ngay từ đầu người ta đã nhận thấy rằng việc làm ăn với Bình Nhưỡng có dính tới chính trị. Thế nên mới có thảm hoạ hôm thứ hai”, Chosun Ilbo viết.

Phe đối lập ở Hàn Quốc hy vọng vụ tự sát sẽ khiến tổng thống đương nhiệm phải điều tra sâu hơn vụ “đổi tiền lấy hội nghị thượng đỉnh”. Roh Moo-hyung khẳng định: “Cho dù ông Chung đã sang thế giới bên kia, tôi sẽ làm hết sức để thúc đẩy các dự án kinh tế giữa hai miền. Mọi kế hoạch phải được tiếp tục không gián đoạn”.

Bá Thùy (theo AP, FT)

Trở lại Thế giớiTrở lại Thế giới