Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy cùng nhóm nghị sĩ lưỡng đảng của Mỹ gặp bà Thái Anh Văn tại Thư viện Tổng thống Ronald Reagan ở bang California hôm 5/4. Sự kiện diễn ra khi bà Thái quá cảnh tại Mỹ trên đường về Đài Loan sau khi kết thúc chuyến thăm hai nước Trung Mỹ, là cuộc gặp đầu tiên giữa Chủ tịch Hạ viện Mỹ với lãnh đạo Đài Loan trên lãnh thổ Mỹ.
Lãnh đạo Thái Anh Văn cảm ơn quốc hội Mỹ đã hỗ trợ hòn đảo. "Chúng ta trở nên mạnh mẽ hơn khi chung vai sát cánh", bà nói.
Bà Thái Anh Văn (trái) và Chủ tịch Hạ viện McCarthy họp báo tại bang California, Mỹ, hôm 5/4. Ảnh: AFP
Trong cuộc họp báo sau buổi tiếp, Chủ tịch Hạ viện McCarthy cho biết hai bên đã thảo luận biện pháp tăng tốc chuyển giao vũ khí Mỹ cho Đài Loan. "Chúng ta cần duy trì bán vũ khí cho Đài Loan và bảo đảm tiến độ giao hàng kịp thời, cũng như đẩy mạnh hợp tác kinh tế, đặc biệt là thương mại và công nghệ", ông nói, nhấn mạnh rằng lưỡng đảng tại Mỹ đã nhất trí với quan điểm này.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc lên án cuộc gặp, cáo buộc Mỹ đang "thông đồng với các lực lượng ly khai đòi độc lập ở Đài Loan", khẳng định Bắc Kinh sẽ áp dụng những biện pháp kiên quyết để bảo vệ chủ quyền. Bộ Quốc phòng Trung Quốc tuyên bố sẽ duy trì trạng thái báo động cao, sẵn sàng thực thi chức trách và nhiệm vụ.
Trung Quốc coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẽ dùng vũ lực nếu cần. Mỹ không thiết lập quan hệ chính thức với Đài Loan, nhưng là bên cung cấp vũ khí chính cho Đài Bắc và phản đối Bắc Kinh tăng áp lực quân sự với hòn đảo. Giới chức Đài Loan cũng thường xuyên gặp gỡ quan chức cấp cao phương Tây, bất chấp cảnh báo từ Bắc Kinh.
Chuyến quá cảnh của bà Thái Anh Văn diễn ra khi quan hệ Trung - Mỹ vẫn căng thẳng sau khi người tiền nhiệm của ông McCarthy là bà Nancy Pelosi, thành viên đảng Dân chủ, thăm đảo Đài Loan hồi đầu tháng 8/2022.
Trung Quốc phản ứng gay gắt với chuyến thăm của bà Pelosi bằng cách tổ chức các cuộc tập trận bắn đạn thật quy mô lớn chưa từng có quanh Đài Loan và áp lệnh trừng phạt bà Pelosi, đình chỉ hợp tác song phương với Mỹ trên nhiều lĩnh vực quan trọng.
Cơ quan phòng vệ Đài Loan ngày 5/4 thông báo nhóm tác chiến tàu sân bay Sơn Đông của hải quân Trung Quốc đã đi qua eo biển Bashi giữa đảo Đài Loan và Philippines, sau đó tiến vào vùng biển phía đông nam hòn đảo. Theo Đài Loan, nhóm tàu của Trung Quốc đang huấn luyện ở Tây Thái Bình Dương và hòn đảo đã theo dõi chặt chẽ chúng.
Vũ Anh (Theo Reuters)