Hãng tin CNN dẫn lời quan chức Mỹ và chính quyền Đài Loan cho biết Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi có kế hoạch thăm Đài Loan và ở lại qua đêm trên hòn đảo. Hiện chưa rõ thời gian cụ thể của chuyến thăm.
Quan chức Mỹ nói rằng giới chức quốc phòng nước này đang làm việc không ngừng nghỉ để giám sát mọi động thái của quân đội Trung Quốc trong khu vực, cũng như xây dựng kế hoạch bảo đảm an toàn cho bà Pelosi nếu bà ghé thăm đảo Đài Loan.
Chủ tịch Hạ viện Mỹ và Nhà Trắng chưa bình luận về thông tin này.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi phát biểu tại thủ đô Washington của Mỹ hôm 29/7. Ảnh: AFP.
Bà Nancy Pelosi đang thăm châu Á, với điểm dừng chân đầu tiên là Singapore. Văn phòng Chủ tịch Hạ viện Mỹ ngày 31/7 thông báo phái đoàn dự kiến tới Nhật Bản, Hàn Quốc và Malaysia, song không nhắc đến Đài Loan.
Trong cuộc gặp bà Pelosi ở Singapore hôm nay, Thủ tướng Lý Hiển Long kêu gọi Chủ tịch Hạ viện Mỹ theo đuổi "quan hệ ổn định" với Bắc Kinh. "Thủ tướng Lý nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ Mỹ - Trung ổn định với hòa bình, an ninh khu vực", thông cáo của Bộ Ngoại giao Singapore có đoạn.
Global Times, tờ báo thuộc People's Daily, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc, trước đó đăng bài viết cho rằng máy bay chở bà Pelosi có thể "mạo hiểm hạ cánh xuống Đài Loan" với lý do gặp sự cố kỹ thuật hoặc tiếp dầu, đồng thời kêu gọi mạng lưới radar cảnh giới và máy bay tuần tra Trung Quốc duy trì cảnh giác cao trong những ngày tới.
"Nếu phi cơ chở bà Pelosi thực sự gặp tình huống khẩn cấp trong chuyến bay gần Trung Quốc, quân đội của chúng tôi có thể hộ tống máy bay của bà ấy đến các sân bay ở tỉnh Hải Nam hoặc đại lục, nơi có thể hỗ trợ và bảo đảm kỹ thuật cho chuyên cơ", bài viết có đoạn.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên tuyên bố quân đội Trung Quốc sẽ "không ngồi yên" nếu bà Pelosi đến Đài Loan và cảnh báo Mỹ sẽ phải hứng chịu những tác động chính trị nghiêm trọng nếu chuyến thăm diễn ra.
Đài Loan là vấn đề nóng trong quan hệ song phương Mỹ - Trung những năm gần đây. Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẵn sàng sử dụng vũ lực nếu cần.
Mỹ cam kết tôn trọng nguyên tắc "Một Trung Quốc", nhưng tiếp tục duy trì quan hệ với Đài Loan và cung cấp cho hòn đảo các loại khí tài hiện đại. Trung Quốc từng cảnh báo quan hệ giữa nước này với Mỹ "sẽ bị phá vỡ nếu không xử lý đúng cách vấn đề Đài Loan".
Bà Pelosi hồi tháng 4 từng dự định thăm Đài Loan, nhưng chuyến đi bị hoãn sau khi bà có kết quả dương tính nCoV. Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị khi đó chỉ trích chuyến đi là "hành động khiêu khích ác ý". Trong cuộc điện đàm ngày 28/7, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói với Tổng thống Mỹ Joe Biden rằng "những ai đùa với lửa sẽ bị bỏng".
Tờ Financial Times hôm 23/7 dẫn 6 nguồn tin am hiểu vấn đề cho biết Bắc Kinh đã phát cảnh báo kín đến Washington, với lời lẽ cứng rắn hơn nhiều so với những phát biểu công khai trước đây, trong đó giới chức Trung Quốc ám chỉ sẵn sàng hành động quân sự.
Các nguồn tin nhận định biện pháp quân sự của Trung Quốc có thể gồm ngăn bà Pelosi hạ cánh xuống đảo Đài Loan hoặc điều tiêm kích áp sát, cản trở máy bay quân sự chở bà đến hòn đảo. Quân đội Mỹ dường như đang tăng cường di chuyển lực lượng và khí tài ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương nhằm đối phó với các kịch bản xảy ra nếu bà Pelosi đến đảo Đài Loan.
Vũ Anh (Theo CNN)