Có thể xem đây là một trường phái cải cách trong Hồi giáo. Trường phái này cho rằng đạo Hồi, từ sau thế kỷ thứ ba theo lịch Hồi (tức là khoảng từ năm 960 Công lịch trở đi) đã phát triển nhiều hình thức sai lạc, cần phải được thanh lọc. Theo học thuyết Wahhabi, Allah là vị Chúa trời, là đấng sáng tạo duy nhất mà con người phải dốc lòng và trực tiếp thờ phụng, không qua một trung gian nào (tượng, hình ảnh...) Do vậy, sự phô trương trong cách hành lễ và sống xa hoa là tội lỗi lớn, vì nó chứng tỏ tín đồ còn có những mối quan tâm khác ngoài Đức Allah. Xuất phát từ điều này, các thánh đường Hồi giáo Wahhabi đều được thiết kế đơn giản, không xây tháp, tín đồ ăn mặc xuyềnh xoàng và không được phép hút xì gà hay nhai hát sít.
Học thuyết này do Muhammad ibn Abd al-Wahab (1703 - 1791) đưa vào bán đảo Ảrập từ thế kỷ 18, còn người sáng lập ra nó có lẽ là một nhân vật khác, tên là Ibn Taymiyya. Ông này là người Thổ Nhĩ Kỳ, lập nên Wahhabi từ thế kỷ 12 (?), sau đó bị triều đình Thổ Nhĩ Kỳ kết tội và đã chết trong ngục.
Một điều lạ là chủ nghĩa Wahhabi bắt nguồn từ Ảrập Xêút và cũng được một số nước áp dụng, chẳng hạn Qatar, nhưng không ở đâu được thực hiện chặt chẽ như Afghanistan dưới thời Taliban. Vì trung thành một cách xơ cứng với quan điểm “không có Chúa trời nào khác, ngoài Đức Allah”, phái Taliban đã làm nhiều việc bị cộng đồng quốc tế lên án, như phá tượng Phật, phân biệt nặng nề đối với người không theo Hồi giáo, cấm ngặt mọi sự sao chép hình ảnh (truyền hình, phim ảnh…), đối xử hà khắc với phụ nữ .v.v. Để "làm trong sạch" đạo Hồi, họ sẵn sàng áp dụng những hình phạt tàn bạo với nhân dân trong nước và tiến hành thánh chiến với thế giới bên ngoài, không cần biết đến hậu quả xảy ra.
Đoan Trang