Tại Trung tâm Bán sỉ quận 10, hàng thùng Ampicillin loại viên nang 500 mg được nhập lậu từ Campuchia vẫn còn “nguyên đai nguyên kiện” được để "nửa kín nửa hở". Vị chủ hàng còn liến thoắng: “Anh Hai cần bao nhiêu tụi em đáp ứng bấy nhiêu”.
Chỗ nào cũng có thuốc lậu
Ngày 2/5, tại nhà thuốc Bệnh viện Đa khoa tư nhân Hoàn Mỹ (TP HCM), cơ quan chức năng phát hiện chủ nhà thuốc lưu hành 50 hộp Phosphalugel của Yamanouchi sản xuất (loại thuốc chữa bệnh bao tử) không có hóa đơn chứng từ, không có số đăng ký của Bộ Y tế. Theo lời khai của chủ cửa hàng, số thuốc này họ mua tại gian hàng số 25 Trung tâm Bán sỉ dược phẩm Phú Thọ, quận 11 (đây là cửa hàng Công ty TNHH Dược phẩm Hiệp Phát). Theo lời khai trên, cơ quan chức năng đã tiến hành kiểm tra gian hàng số 25 của công ty này. Tại đây, chủ cửa hàng cho biết, số hàng trên được một bạn hàng thường qua lại biên giới Campuchia bán cho.
Cơ quan chức năng cũng phát hiện một khối lượng lớn Clamoxyl 250 mg gói viên loại viên 500 mg không có số đăng ký lưu hành và qua thẩm tra ban đầu phát hiện đây cũng là loại tân dược nhập khẩu trái phép từ biên giới Campuchia về. Đồng thời, lực lượng cảnh sát kinh tế đã phát hiện và thu giữ hàng nghìn viên kháng sinh Erythromycine loại 250 mg khi chủ hàng đang vận chuyển bằng ôtô. Nguy hiểm hơn, gần đây trên thị trường lại xuất hiện thuốc ngừa thai Marvelon không có số đăng ký được bán với giá thấp hơn nhiều viên ngừa thai Marvelon do hãng Organon sản xuất có số đăng ký của Bộ Y tế cấp lưu hành tại Việt Nam.
Một cán bộ thanh tra Sở Y tế cho biết, hình thức của vỉ thuốc Marvelon nhập lậu hoàn toàn khác với thuốc Marvelon có số đăng ký. Thuốc không số đăng ký, phía sau vỉ có hàng chữ hướng dẫn ngày uống (ghi bằng chữ Trung Quốc). Trong khi đó thuốc Marvelon nhập lậu có số đăng ký hướng dẫn ngày dùng thuốc được ghi bằng tiếng Anh ở mặt trước. Ngoài ra theo quy định hiện hành, trong hộp thuốc Marvelon có tờ hướng dẫn bằng tiếng Việt.
Người trong cuộc nói gì?
Dược sĩ Trương Thị Huệ, Phó Chánh thanh tra Sở Y tế, đáng giá hàng tân dược nhập lậu đã xuất hiện trên quy mô lớn và mức độ ngày càng trầm trọng. Bà Huệ còn cho biết, trong đợt kiểm tra khu bán sỉ Phú Thọ, Q.11 vừa qua, các cơ quan chức năng còn phát hiện hàng nghìn vỉ Paracetamol loại 500 mg được nhập lậu từ Campuchia.
Sau mỗi lần phát hiện hàng nhập lậu, cơ quan chức năng đều áp dụng các biện pháp xử phạt hành chính đồng thời tịch thu số hàng. Tuy nhiên, theo cán bộ thanh tra chuyên ngành thì trong Nghị định 46 về xử phạt hành chính lại không có điều khoản xử phạt về tân dược nhập lậu. Để xử lý hành vi này, những người làm công tác thanh tra phải vận dụng vào điều khoản xử lý đối với những hành vi lưu hành thuốc chưa có số đăng ký. Tuy nhiên, theo điều khoản này của Nghị định 46 thì mức phạt cho hành vi nhập lậu và lưu hành tân dược nhập lậu cũng chỉ từ 2 đến 5 triệu đồng. Mức phạt này chưa đủ sức răn đe đối với các doanh nghiệp khi món lợi kếch xù thu lãi từ hoạt động kinh doanh tân dược nhập lậu đang bày ra trước mắt họ. Việc nâng mức hình phạt cũng mới có thể hạn chế một phần chứ không thể giải quyết căn cơ tân dược nhập lậu. Muốn giải quyết nạn tân dược nhập lậu cần phải có những biện pháp tổng thể hơn.
Theo nhìn nhận của dược sĩ Nguyễn Tiến Hùng, Giám đốc Công ty Xuất nhập khẩu y tế (Bộ Y tế), tân dược nhập lậu chỉ xuất hiện khi có sự chênh lệch về giá. Sở dĩ thuốc từ Campuchia tràn về ta ồ ạt là vì giá tân dược của họ rẻ hơn ta nhiều lần. Giải thích lý do này, ông Lê Doãn Linh, Phó Giám đốc Công ty Dược phẩm Trung ương 2 cho biết, Campuchia đang áp dụng cơ chế thoáng trong nhập khẩu thuốc. Họ chỉ quản lý chất lượng thuốc. Khi thuốc đã có visa, các doanh nghiệp có thể nhập từ bất cứ một đối tác nào. Đây là một yếu tố để các doanh nghiệp kinh doanh dược phẩm ở Campuchia tìm được nguồn hàng rẻ.
Phần đông giám đốc các doanh nghiệp dược trong nước đều cho rằng, để giải quyết triệt để vấn nạn tân dược nhập lậu thì ngành y tế nên có một chính sách nhập khẩu thông thoáng hơn. Cụ thể, phải cho các doanh nghiệp trong nước được phép nhập khẩu trực tiếp với các công ty nước ngoài. Để làm được điều này, Bộ Y tế cũng phải bỏ điều khoản quy định công ty nào muốn đưa thuốc vào Việt Nam thì phải có văn phòng đại diện, bởi quy định này đang tạo thế độc quyền cho các nhà phân phối nước ngoài nâng giá một cách vô tội vạ như thời gian qua. Vấn đề tân dược nhập lậu chỉ được giải quyết một cách triệt để khi chúng ta thực hiện một giải pháp đồng bộ như các nhà doanh nghiệp kiến nghị.
Sài Gòn Giải Phóng, 31/5