Buổi tư vấn trực tuyến "Cách chống nắng, phòng nám, ung thư da" diễn ra trên VnExpress lúc 9h-11h ngày 15/8 ghi nhận nhiều câu hỏi của độc giả gửi đến các bác sĩ. Làm thế nào để bảo vệ làn da luôn tươi trẻ, tránh sạm nám, vết thâm... được nhiều người quan tâm nhất.
Dưới đây là phần tư vấn của Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh, nguyên Phó trưởng bộ môn Da liễu Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch và Tiến sĩ, bác sĩ Đào Hoàng Thiên Kim, Giảng viên thẩm mỹ nội khoa - Phẫu thuật tạo hình bộ môn Da liễu Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch đến độc giả VnExpress.
- Hiện tại, tôi đã 32 tuổi và thường xuyên làm việc máy tính nên da bị sạm nhiều. Có cách nào khắc phục tình trạng trên không ạ? (Mai, 32 tuổi, quận 3)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh, nguyên Phó trưởng bộ môn Da liễu Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch:
Mặc dù không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời nhưng ánh sáng xanh trong phòng, của màn hình máy tính dễ gây hiện tượng nhăn, sạm, khô, mất nước, nhăn da, sinh ra những gốc tự do gây thoái hóa cấu trúc nâng đỡ da. Da mất độ căng bóng, đàn hồi và lão hóa sớm. Bạn nên sử dụng kem dưỡng ẩm thường xuyên và kem chống nắng có thành phần ngăn cản tia UVA, UVB và ánh sáng xanh để bảo vệ da, tránh tình trạng da khô, lão hóa, duy trì làn da khỏe đẹp.
- Da của em là da hỗn hợp, có dầu ở vùng chữ T và hơi khô ở gò má. Vậy em nên chống nắng như thế nào? Xin các bác sĩ tư vấn giúp em nhé! (Lê Ngọc Bảo, 30 tuổi, Quận 5, TPHCM)
- Tiến sĩ, bác sĩ Đào Hoàng Thiên Kim, Giảng viên thẩm mỹ nội khoa - Phẫu thuật tạo hình bộ môn Da liễu Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch:
Chào bạn,
Để tránh gây bức bí cho da, bạn nên chọn loại kem chống nắng có chứa từ No sebum (không dầu) hay Oil free (không dầu) trên bao bì hay các loại kem chống nắng dạng gel, nước hay dạng xịt. Nếu bạn không có vấn đề về mụn thì kem chống nắng hóa học với kết cấu mỏng nhẹ và khả năng thấm hút nhanh là sự lựa chọn phù hợp cho bạn và ngược lại.
- Chào bác sĩ Ánh, em chỉ mới quan tâm tới việc chống nắng gần đây, trước giờ em chỉ dùng mỹ phẩm trang điểm khi đi làm và che chắn cẩn thận khi ra nắng, nhưng da mặt em vẫn có những đốm nâu nhỏ ngay dưới vùng mắt, có phải em bị nám da không, có cách nào khắc phục cũng như trị dứt điểm những đốm nâu li ti không, em cảm ơn bác sĩ nhiều. (Phuong Phuong, 35 tuổi, Nguyen Trai, Q1, Tp HCM)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Những đốm nhỏ ở dưới vùng dưới mắt của bạn có thể là tàn nhang, đốm nâu hay đồi mồi, tất cả là do tình trạng lão hóa da vì tia tử ngoại trong ánh nắng mặt trời. Bạn nên phòng ngừa trước khi xuất hiện bằng cách sử dụng các biện pháp chống nắng từ sớm.
Khi đã xuất hiện những đốm nâu, ngoài việc sử dụng các biện pháp chống nắng, bạn có thể thoa những sản phẩm để làm mờ đốm nâu, chống lão hóa, ngăn ngừa những đốm nâu mới, thậm chí đôi khi cần thiết phải dùng laser để điều trị dứt hẳn những đốm nâu này.
- Cách chống nắng như thế nào là hiệu quả ạ? Vì nhiều khi cần ra nắng để hấp thu được vitamin D nữa, vậy chống nắng kỹ quá có gây ảnh hưởng không? (Pham Khanh, 30 tuổi, 283/20, đường Lê Đức Thọ)
- Tiến sĩ, bác sĩ Đào Hoàng Thiên Kim:
Chào bạn,
Để bảo vệ da thật hiệu quả, bạn cần lưu ý kiểm soát thời gian phơi nắng nghĩa là hạn chế di chuyển ngoài trời, tiếp xúc trực tiếp với nắng 10h đến 16h; lựa chọn kem chống nắng phù hợp và sử dụng đúng cách; ăn nhiều hoa quả tươi vì theo nghiên cứu gần đây cho thấy cơ thể có nồng độ vitamin C cao trong máu có thể vô hiệu hóa bức xạ HEV.
Ngoài ra, bạn có thể chọn quần áo, khẩu trang, kính mắt sẫm màu để ngăn cản bức xạ khả kiến HEV (ánh sáng xanh năng lượng cao), do ánh sáng này bị hấp thu gần như hoàn toàn bởi các vật chắn tối màu.
Vì vitamin D rất cần thiết cho cơ thể và chúng ta sử dụng tia UV như một phương pháp có sẵn trong tự nhiên để hấp thu chúng. Còn kem chống nắng hay các biện pháp chống nắng nói chung là để chống tia UV. Về mặt lý thuyết chỉ khi bạn chống nắng xuyên suốt, hay che kín toàn thân thì việc hấp thu vitamin D mới bị cản trở.
Trên thực tế, kem chống nắng sẽ bị giảm hiệu quả dần do mồ hôi, quần áo cọ sát và mọi người đều quên chuyện thoa kem chống nắng trở lại. Cho nên bạn không cần quá lo về chuyện thiếu hụt chất dinh dưỡng vì vấn đề bảo vệ bản thân khỏi tác hại của tia cực tím. Theo các nhà nghiên cứu, chỉ cần 10-30 phút sưởi nắng là đã đủ lượng vitamin D cần thiết cho cơ thể.
- Xin chào bác sĩ. Tôi năm nay 30 tuổi. Ở đuôi mắt phải có xuất hiện vài đốm nâu mờ nhưng không biết là đốm đồi mồi hay nám. Xin nhờ bác sĩ tư vấn giúp cách phân biệt hai tình trạng này và cách điều trị ạ. Cám ơn bác sĩ. (Thủy, 30 tuổi, TP HCM)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Nếu chỉ là những đốm nâu nhỏ, mờ thì tình trạng bạn gặp phải là đồi mồi. Đồi mồi là những đốm tăng sắc tố từ nâu nhạt đến sậm đen, đôi khi da hơi gồ lên, có kích thước nhỏ, lấm tấm hoặc bằng hạt đậu, khoảng 2-3cm. Vị trí của đồi mồi rải rác trên mặt tại vùng tiếp xúc với ánh nắng nhiều. Đôi khi có người tiếp xúc với ánh nắng ở một phía nào đó của gương mặt nhiều hơn thì sẽ mắc phải đồi mồi nhiều hơn ở phía đó.
Nám da là tình trạng tăng sắc tố nội tiết, dạng mảng, thường gặp phải ở phụ nữ thời kỳ mang thai, tiền mãn kinh hoặc một số bệnh lý liên quan đến nội tiết phụ khoa. Những mảng màu nâu lớn; kích thước không đều xuất hiện ở hai má, mũi, trán, cằm; sậm hơn khi nội tiết thay đổi.
Điều trị hai tình trạng trên gần tương tự. Bạn nên thoa những sản phẩm dưỡng da chống lão hóa, làm mờ sắc tố, sử dụng các biện pháp chống nắng thường xuyên, chế độ dinh dưỡng hợp lý, luyện tập thể dục thể thao giúp cơ thể khỏe mạnh để khắc phục tình trạng tăng sắc tố.
- Tôi có thể kéo dài việc bảo vệ làn da dưới ánh nắng bằng cách thoa lại kem chống nắng không? Kem chống nắng vật lý và kem chống nắng hoá học khác nhau như thế nào? (Hoàng Ngân, 26 tuổi, Long An)
- Tiến sĩ, bác sĩ Đào Hoàng Thiên Kim:
Chào Hoàng Ngân,
Để kéo dài việc bảo vệ làn da dưới ánh nắng mặt trời một cách tốt nhất rất cần đến một chế độ thoa "tiếp sức", nghĩa là phải thoa lại mỗi 2-4 giờ kể từ lần thoa trước đó.
Kem chống nắng vật lý và kem chống nắng hóa học khác nhau ở thành phần và cơ chế chống nắng.
Kem chống nắng vật lý chứa phần lớn là thành phần khoáng chất gồm titanium dioxide và zinc oxide. Chúng giúp tạo ra một lớp bảo vệ trên da của bạn phản xạ lại tia UVA, UVB thì ánh nắng mặt trời khi chúng chiếu thẳng vào da của bạn. Còn kem chống nắng hóa học thì chứa các hợp chất hữu cơ như oxybenzone, octinoxate, octisalate và avobenzone. Cơ chế hoạt động của kem chống nắng hóa học là tạo ra phản ứng hóa học, thay đổi các tia tử ngoại thành nhiệt và sau đó giải phóng nhiệt ra khỏi da. Chúng được gọi là chất hấp thụ hóa học.
- Em làm việc văn phòng có bôi kem chống nắng nhưng cảm thấy vẫn hơi ngăm, sạm. Nhiều người nói dù trong môi trường văn phòng vẫn có thể bắt nắng. Cho em hỏi điều này có đúng không và em cần chống nắng thế nào cho hiệu quả khi đi làm ạ? (Nguyễn Minh Khuyên, 30 tuổi, Bình Dương)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Làn da nâu có yếu tố di truyền, tuy nhiên, bạn vẫn có thể có được làn da sáng khi có những biện pháp chăm sóc da thích hợp. Ở trong môi trường văn phòng có nhiều màn hình máy tính, thiết bị điện tử có tia hồng ngoại. Ánh sáng xanh cũng là tác nhân làm da sạm, khô, nhăn, mất nước, lão hóa.
Vì thế, bạn vẫn nên sử dụng các biện pháp chống nắng mặc dù ở trong văn phòng, nhất là khi văn phòng có cửa kính nhìn thấy ánh sáng mặt trời xuyên qua. Bạn có thể sử dụng kem dưỡng da chống lão hóa và sau đó dùng kem chống nắng, sau 3 tiếng bạn nên thoa lại kem chống nắng. Bạn cũng có thể uống viên chống nắng vì chúng có tác dụng chống lão hóa và bảo vệ da trước tia có hại.
- Da em cứ ra nắng là bị sạm, dễ xuống tông màu, thuộc dạng da hỗn hợp, có mụn ẩn hay mụn đầu đen ở mũi, thỉnh thoảng hơi dầu, thỉnh thoảng lại thấy rất khô, em muốn bác sĩ tư vấn loại loại kem chống nắng phù hợp? (Thuỳ Lê, 23 tuổi, Hồ Chí Minh)
- Tiến sĩ, bác sĩ Đào Hoàng Thiên Kim:
Chào bạn,
Theo mô tả thì da của bạn có bản chất là da hỗn hợp, kèm theo tình trạng sạm da cho nên bạn cần chọn những sản phẩm có chất kem mỏng nhẹ, dễ dàng thấm và tán lên bề mặt da, sẽ thích hợp cho việc sử dụng hàng ngày. Bạn có thể chọn kem chống nắng hóa học để dễ dàng phối hợp thêm nhiều tinh chất dưỡng da khác trong quy trình dưỡng da.
Bạn cũng cần lưu ý đến việc tẩy trang đúng cách sau khi dùng kem chống nắng dù có trang điểm hay không, để tránh việc bít tắc lỗ chân lông gây tổn hại cho da như mụn ẩn, mụn đầu đen.
- Cách đây 5 năm, da mặt tôi xuất hiện vài đốm tròn màu nâu nhạt như tàn nhang, 3 năm sau đó có 2 nốt từ từ to hơn và chuyển sang màu đen sẫm, không còn là hình tròn nữa mà hình dạng hơi méo méo, kích thước cỡ 3mm, sờ vào thấy hơi sần sùi ráp ráp, không đau không ngứa nhưng nhìn mất thẩm mỹ.
- Tôi có đi khám bác sĩ da liễu, bác sĩ bảo là do da lão hóa thôi không có vấn đề gì, nếu cần thì đi chiếu laser để tẩy cho trắng. Xin các bác sĩ tư vấn cho tôi là có cần phải đi xét nghiệm ung thư da không ạ? Trước đây tôi hầu như không sử dụng kem chống nắng khi ra đường (có đeo khẩu trang và đội nón, áo khoác, cũng không thường xuyên đi nắng nhiều).
Hiện nay trên mặt tôi có 2 đốm đen sì như vậy và một số đốm tròn màu nâu nhạt khác tiếp tục mọc lên thêm, có khi sau này cũng trở nên to và đen như thế. Xin bác sĩ tư vấn giúp tôi phải làm gì, đã đi khám rồi nhưng bác sĩ bảo không phải ung thư da mà tôi vẫn thấy lo. Xin cảm ơn bác sĩ (Nguyễn thị Hà, 47 tuổi, 496 Dương Quảng Hàm p6 Gò Vấp)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Ung thư da là những tổn thương ác tính ở da, thường phát triển từ những nốt ruồi, đốm nâu có sẵn trên da sau thời gian dài tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Có nhiều loại ung thư da khác nhau như ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào gai, ung thư hắc tố bào. Mỗi loại có tổn thương riêng biệt. Những tổn thương của ung thư da thường có màu sậm, gồ ghề, phát triển kích thước lớn nhanh, sờ hơi sượn cứng, không mềm mại.
Để xác định chính xác bệnh lý cũng cần sinh thiết. Thường bác sĩ có kinh nghiệm có thể xác định được trên lâm sàng tổn thương lành tính hoặc ung thư. Nếu bạn thấy nốt ruồi, đốm nâu, đồi mồi phát triển nhanh, bất thường thì cần tham khảo ý kiến bác sĩ để xét nghiệm.
- Hiện tại có các loại viên uống chống nắng, em đang phân vân không biết có tác dụng gì không? (Lan, 23 tuổi)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Chào em,
Các loại kem thoa chống nắng không hiệu quả hoàn toàn trong việc kiểm soát sự hình thành và trung hòa các gốc tự do gây lão hóa cơ thể và cũng không ngăn chặn được các hạt photon năng lượng thấp từ ánh nặng mặt trời. Vì thế, viên uống chống nắng có khả năng làm giảm những tổn thương da do ánh nặng mặt trời gây ra do tác dụng giảm hiện tượng viêm và chống oxy hóa. Để bảo vệ làn da khỏi những tác động có hại của ánh nắng mặt trời, bạn có thể đồng thời thoa kem chống nắng và uống viên uống chống nắng.
- Tôi không ra nắng trực tiếp thường xuyên nhưng lại ngồi làm việc ở khu vực có nắng chiều vào. Như vậy có cần sử dụng các biện pháp bảo vệ da như bôi kem chống nắng không? Sử dụng kem chống nắng như thế nào cho đúng cách? (Nhiem Nguyen, 31 tuổi)
- Tiến sĩ, bác sĩ Đào Hoàng Thiên Kim:
Chào bạn,
Dù bạn ngồi làm việc trong nhà ở khu vực có nắng chiếu xuyên qua cửa kính, cửa sổ thì khả năng xâm nhập của tia UV qua cửa kính, cửa sổ là điều vô cùng dễ dàng, nên nguy cơ tổn hại cho da vẫn rất cao. Vì vậy, bạn cần sử dụng các biện pháp bảo vệ da là điều tất yếu, cụ thể là bôi kem chống nắng.
Để bảo vệ da cho thật hiệu quả., bạn cần sử dụng kem chống nắng sao cho đúng cách. Nghĩa là bạn không tiết kiệm mà hãy dùng đúng liều lượng. Mỗi lần phải dùng ít nhất 25g (khoảng 6 thìa cà phê). Dùng kem chống nắng có chỉ số SPF cao mà không đủ định lượng cũng không có ý nghĩa. Lượng kem mỗi lần sử dụng khoảng một lóng tay ngón trỏ cho vùng mặt và một lượng tương tự cho vùng cổ.
Thoa kem chống nắng ít nhất 30 phút trước khi ra ngoài và chú ý thoa lại mỗi 2-4 giờ sau đó nếu bạn còn tiếp xúc nắng.
- Xin bác sĩ tư vấn thêm giúp viên uống chống nắng có tác dụng như thế nào so với sản phẩm bôi? Tôi không rõ cơ chế hoạt động từ đường uống với tác dụng chống nắng sẽ có hiệu quả bao nhiêu %, có phải dùng thêm sản phẩm bôi khi uống không? (Mã Lai, 38 tuổi, Malaysia)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Chào em,
Viên uống chống nắng có khả năng giảm tổn thương da do ánh nắng mặt trời gây ra. Cơ chế chính là giảm hiện tượng viêm và chống oxy hóa. Tuy nhiên, không có sản phẩm uống chống nắng nào có khả năng chống nắng hoàn toàn nếu sử dụng đơn độc vì thế cần phải phối hợp với các biện pháp chống nắng khác.
- Trẻ em dưới một tuổi, khi đi biển có cần sử dụng kem chống nắng không? Cách dùng như thế nào ạ? (Hong Nhiem, 32 tuổi)
- Tiến sĩ, bác sĩ Đào Hoàng Thiên Kim:
Chào bạn,
Học viện Da Liễu Mỹ khuyến nghị không sử dụng kem chống nắng cho trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi. Tốt hơn hết bạn nên giữ trẻ trong bóng râm. Vì ở tuổi này, da của trẻ còn rất non nớt trước tác hại của tia UV và các thành phần có trong kem chống nắng, dù là kem chống nắng vật lý hay hóa học.
Còn đối với trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên, có thể dùng kem chống nắng vật lý có chứa Titanium Dioxide hay Oxit Kẽm (kem chống nắng khoáng) là những sản phẩm thuộc hàng an toàn để sử dụng và được FDA chấp thuận cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên, do chúng ít có khả năng kích thích da nhạy cảm của trẻ.
Thoa kem chống nắng 30 phút rồi mới đi ra ngoài trời và cần phải thoa đủ lượng mới có thể phát huy hết tác dụng ngoài ánh nắng. Tùy vào vùng da, bạn có thể thoa ít hay nhiều, cần ít nhất khoảng 2 muỗng cà phê mới đủ cho vùng da của bé. Khi dùng kem chống nắng, cha mẹ nên lưu ý, không thoa trực tiếp lên da, mà hãy thoa vào hai lòng bàn tay của mình trước, rồi sau đó xoa đều và thoa nhẹ nhàng lên người bé. Cách 2 giờ thoa một lần để đảm bảo an toàn và phát huy hiệu quả chống nắng, đặc biệt là khi trẻ tiếp xúc với nước để da bé không bị đỏ da hay cháy nắng.
- Chào bác sĩ!
Em năm nay 35 tuổi, đã sinh bé thứ 2 cách đây 17 tháng.
Trong thời gian bầu bí, em bị nám rất nặng, khi sinh xong dưỡng một thời gian bằng tinh bột nghệ mật ong, da em bớt nám đi rất nhiều nhưng đi làm lại, cảm giác hắc sắc tố dưới da tăng lên, da sạm hơn.
Xin bác sĩ tư vấn cách nào để giúp em trị dứt điểm sạm nám trên da không ạ? Em có nên đi khám bác sĩ da liễu không ạ?
Em cảm ơn,
Thanh Tâm (Lê Thị Thanh Tâm, 35 tuổi, Thanh Khê, Đà nẵng)
- Tiến sĩ, bác sĩ Đào Hoàng Thiên Kim:
Chào bạn,
Vấn đề của bạn được khá nhiều người quan tâm, nhất là phụ nữ sau sinh mắc phải tình trạng sạm da. Với tình trạng này, bạn cần đến bác sĩ chuyên khoa Da liễu để được thăm khám trực tiếp và chọn lựa phương pháp điều trị cho phù hợp.
Điều trị sạm nám hiện nay đòi hỏi phải có một sự kết hợp điều trị của nhiều phương thức như uống bên trong, thoa bên ngoài kết hợp với sử dụng máy móc điều trị công nghệ cao...
- Em có vài đốm nhỏ li ti cho đến 1mm trên gò má, có người nói là nám, có người nói do bớt hori. Cho em hỏi làm sao để phân biệt và có cách làm giúp làm giảm các đốm này? Em cảm ơn ạ. (Phùng Ngọc Như, 28 tuổi, quận 8, TP HCM)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Chào bạn,
Bớt hori là một dạng nốt ruồi tăng sắc tố, gồm nhiều tổn thương nhỏ từ 0,5cm đến 2cm sậm màu, có khi đen sậm ở hai bên gò má. Còn nám là tình trạng tăng sắc tố dạng mảng lớn hơn do nội tiết, màu nâu, thường có ở hai bên má, nguyên nhân do nội tiết.
Điều trị tình trạng bớt hori thường cần đến laser nhiều lần. Điều trị nám cần điều chỉnh nội tiết, thoa sản phẩm dưỡng da giảm sắc tố, dùng sản phẩm chống nắng, chế độ dinh dưỡng hợp lý. Nám thường tái phát nên cần chăm sóc da thường xuyên.
- Thưa bác sĩ, em là nam và em không thường xuyên chăm sóc da lắm. Em thường di chuyển bằng xe buýt nên em cũng ít khi đeo khẩu trang. Hiện tại em đang có một vài vệt đỏ ở giữa 2 chân mày và vào buổi sáng thức dậy có thể đóng lại thành vảy mỏng. Em khá sạch sẽ, ngày có khi em tắm tới 4 lần, trung bình thì cứ 2 lần một ngày, nên em muốn hỏi liệu có phải em bị ảnh hưởng từ ánh nắng nên dẫn đến tình trạng trên hay không ạ? (Phú, 24 tuổi, 145 linh trung, Phường Linh Trung, Thủ Đức, HCM)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Chào em,
Theo như em mô tả thì em có thể đang bị viêm da tiết bã. Đây là một loại bệnh viêm da cơ địa, gặp phải khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời nhiều, căng thẳng, mất ngủ. Bệnh hay tái phát nhiều nhất do ánh nắng. Bạn nên bảo vệ da trước ánh nắng. Chế độ sinh hoạt cần tránh căng thẳng.
- Khi bị mụn có nên sử dụng kem chống nắng không thưa bác sĩ? (Thanh Trâm, 27 tuổi, Thích Quảng Đức)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Chào em,
Em nên bảo vệ làn da trước ánh nắng mặt trời trong mọi trường hợp, kể cả khi bị mụn. Tuy nhiên, bạn nên lựa chọn sản phẩm chống nắng dành riêng cho da dầu, có tác dụng khô thoáng, chống nhờn rít. Trước khi sử dụng kem chống nắng, bạn có thể thoa kem dưỡng điều trị mụn, chống nhờn, giảm viêm để bớt trình trạng viêm do mụn.
- Bác sĩ cho em hỏi sử dụng serum vitamin C dưới lớp kem chống nắng buổi sáng có dễ bị bắt nắng hơn không ạ? (Đỗ Thị Quỳnh Hương, 21 tuổi, 33 sunrise cityview, phường tân Hưng, quận 7)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Chào bạn,
Serum, vitamin C có tác dụng trẻ hóa da, cải thiện những dấu hiệu lão hóa do ánh nắng mặt trời nên bạn có thể sử dụng trước khi thoa kem chống nắng. Tuy nhiên, tùy theo tình trạng da của bạn mà nên chọn nồng độ của serum, vitamin C 5%, 10% hoặc 20%. Nồng độ của serum, vitamin C càng cao thì dễ ảnh hưởng đến làn da nhạy cảm.
- Nam giới chống nắng có khác gì với nữ không? Dùng sản phẩm cho nữ có phù hợp không? (Đặng Bảo Minh, 25 tuổi, TPHCM)
- Tiến sĩ, bác sĩ Đào Hoàng Thiên Kim:
Chào bạn,
Nam giới cũng cần thiết phải sử dụng các biên pháp chống nắng tương tự như nữ giới. Cụ thể, bạn cần sử dụng các biện pháp bảo vệ da như đội nón, mang kính râm, mặc áo khoác và sử dụng kem chống nắng.
Không nhất thiết bạn phải tìm đúng sản phẩm dành cho nam vì chỉ cần đảm bảo kem chống nắng có phổ rộng, nghĩa là chống được cả hai loại tia UVA và UVB, khả năng chống thấm nước tốt, đặc biệt không chứa chất dầu dễ gây tình trạng bít tắc lỗ chân lông, phù hợp với làn da vốn nhiều dầu nhờ của nam giới.
- Bác sĩ cho em hỏi vì sao dùng kem chống nắng da mặt cho body thì được, nhưng ngược lại dùng kem chống nắng body để cho da mặt thì không được? (Trần Bích Ngọc, 26 tuổi, Bình Dương)
- Tiến sĩ, bác sĩ Đào Hoàng Thiên Kim:
Chào bạn,
Về cơ bản, da mặt và các vùng da khác trên cơ thể hoàn toàn không giống nhau. Kem chống nắng cho body thường có nhiều dầu hơn, gây khó chịu và bết dính hơn, rất dễ gây kích ứng cho làn da dầu nhờn hay nhạy cảm nếu dùng cho da vùng mặt, vì da vùng này nhạy cảm nhất, dễ chịu sự tác động từ các yếu tố của môi trường. Vì vậy, kem chống nắng dành cho da mặt thường phải dịu nhẹ, có độ an toàn cao hơn, khả năng thích ứng tốt và đặc biệt là không chứa thành phần dễ gây kích ứng cho da.
- Bác sĩ tư vấn giúp có những cách trị nám da nào hiệu quả, hiện nay tôi có biết phương pháp chiếu tia laser, lăn kim, gẩy chân nám... nhưng nhiều người đã thực hiện mà chỉ mờ được thời gian thôi chứ không hết hẳn. (Hồ Thị Lê Na, 38 tuổi, Mễ Trì, Nam Từ Liêm, Hà Nội)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Chào bạn,
Điều trị nám vẫn là một thách thức với ngành da liễu, cần thời gian dài và phối hợp nhiều phương pháp. Hiện nay có nhiều phương pháp điều trị nám, sạm da như thoa thuốc trị nám, sử dụng kem chống nắng, viên uống chống nắng, laser, lăn kim, tiêm tinh chất, lột da... Để đạt hiệu quả cần phối hợp nhiều phương pháp và phải thực hiện nhiều lần.
Tùy theo nguyên nhân gây nám mà hiệu quả điều trị đạt được đến mức độ nào. Có những nguyên nhân do nội tiết, thuốc, bệnh lý nội ngoại khoa hoặc sử dụng những kem trộn, lột tẩy nhiều khiến việc điều trị khó khăn hơn, cần thời gian dài.
- Chào bác sĩ, hiện tại em thấy có các chị trong công ty đang sử dụng cách chống nắng bằng dạng viên uống, dạng này có đảm bảo chống nắng không? Khi nó vô người có hại thận không? Nếu dùng quá liều thì có bị ảnh hưởng tới sức khỏe không? (Thanh Thư, 25 tuổi, Hồ Chí Minh)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Chào em,
Viên uống chống nắng có tác dụng làm giảm tổn thương da từ ánh nắng mặt trời và chống lão hóa. Tuy nhiên, viên uống chống nắng không đảm bảo chống nắng hoàn toàn. Bạn vẫn cần phối hợp với kem chống nắng. Những viên uống chống nắng có thành phần thiên nhiên như hạt lựu, cây dương xỉ, vitamin E, vitamin C thì bạn có thể yên tâm không có hại đến gan, thận. Bạn nên uống hợp lý, mỗi ngày 1-2 viên là đủ.
- Chào bác sĩ, cho em hỏi có phải da trắng sẽ dễ bị nám hơn da nâu phải không ạ? Thường ở độ tuổi nào thì dễ bị nám? (Vi, 30 tuổi, Q9, HCM)
- Tiến sĩ, bác sĩ Đào Hoàng Thiên Kim:
Chào Vi,
Không phải tất cả loại da đều có độ bắt nắng và khả năng bị tổn thương do mặt trời giống nhau. Người có làn da sẫm màu hiếm khi bị cháy nắng, rám nắng rõ rệt là do sự gia tăng của melanin. Cụ thể những người có làn da sẫm màu loại 5 hay 6 sẽ có sắc tố melanin tự nhiên nhiều hơn so với những người có làn da loại 1 và 2 (da sáng màu). Melanin chỉ hấp thụ ánh nắng mặt trời với một lượng nhất định, vì thế khi nó có càng nhiều trong cơ thể sẽ bảo vệ da tốt hơn. Trong một chừng mực nào đó, nó được xem như một loại kem chống nắng tự nhiên của cơ thể. Tuy nhiên điều này không có nghĩa là da sẫm màu thì không cần đến kem chống nắng.
Bất kỳ độ tuổi nào cũng có thể bị nám da. Tuy nhiên, theo số liệu thống kê gần đây, có đến 90% phụ nữ trong độ tuổi trung niên và 80% phụ nữ sau sinh bị nám da. Điều đó cho thấy hiện tượng này phổ biến ở hầu hết người sau 25 tuổi cho đến trung niên. Thực tế tình trạng nám da đang dần trẻ hóa do vấn đề ô nhiễm môi trường và lạm dụng mỹ phẩm không phù hợp một cách quá mức.
- Em bị nám hai bên má, có cách nào điều trị không, thưa bác sĩ? (Hồ Thị Kim Liên, 34 tuổi, Thị xã An Khê _ tỉnh gia Lai)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Chào em,
Nám hai bên má thường nguyên nhân do nội tiết hoặc dùng mỹ phẩm không thích hợp, lột tẩy nhiều gây tổn thương da, điều trị cần phải kiên trì. Thường phụ nữ ở độ tuổi sau 30 dễ bị tình trạng tăng sắc tố do liên quan đến nội tiết, rối loạn kinh nguyệt, mang thai, tiền mãn kinh hoặc đang sử dụng những thuốc điều trị phụ khoa.
Bạn có thể dùng những sản phẩm dưỡng da làm mờ sắc tố, trẻ hóa da kết hợp các biện pháp chống nắng, ngoài ra với những tổn thương sâu, có thể bạn sẽ cần tới công nghệ laser, tiêm tinh chất, thay da sinh học... trong thời gian dài.
- Em làm công việc văn phòng, ra khỏi nhà lúc 7h sáng và về lúc 17h chiều. Như vậy có nhất thiết phải dùng kem chống nắng không ạ? Vì da em là da nhờn, dùng kem chống nắng cảm giác da bị bí và dễ nổi mụn. Rất mong bác sĩ tư vấn, em cảm ơn. (Thanh Nhàn, 34 tuổi, Bình Dương)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Chào em,
Chúng ta cần sử dụng kem chống nắng từ lúc mặt trời mọc đến lúc mặt trời lặn, nghĩa là kể cả khi không thấy nắng. Vì trong ánh nắng mặt trời có tia UVA xuất hiện từ sáng sớm đến chiều tối gây lão hóa, sạm da tích lũy theo thời gian, khác với UVB từ 10h đến 14h trưa có thể gây bỏng nắng và ung thư da. Dù bạn đi làm 7h sáng đến 17h chiều vẫn nên sử dụng kem chống nắng. Bạn có thể lựa chọn kem chống nắng thích hợp không bóng dầu, không nhờn rít, thoáng nhẹ để không bị bí, tránh nổi mụn.
- Em dùng kem chống nắng mỗi ngày nhưng da vẫn bị sạm nám. Em nghe nói có viên uống chống nắng, chống sạm nám chiết xuất từ trái lựu nhưng không biết thật sự có tác dụng như lời quảng cáo hay không, nhờ chuyên gia tư vấn giúp em. (Trúc, 26 tuổi, Bình Thạnh, HCM)
- Bác sĩ Đào Hoàng Thiên Kim:
Chào Trúc,
Viên uống chống nắng, chống sạm nám là thực phẩm chức năng giàu chất chống oxy hóa đường uống, có thể giảm thiểu tổn thương DNA và kèm thêm tác dụng dưỡng da từ bên trong, chống bức xạ tia UV, nâng cao chức năng hàng rào bảo vệ da tự nhiên, ngăn chặn sự hình thành melanin, đánh bật các gốc tự do gây sạm nám. Tuy nhiên, đây chỉ là thực phẩm chức năng, có tác dụng hỗ trợ, ngăn ngừa chứ không có tác dụng điều trị. Vì vậy, tùy vào điều kiện của từng người mà bạn có thể lựa chọn cho mình những phương pháp chăm sóc bảo vệ da, chống lão hóa từ trong ra ngoài một cách phù hợp nhất.
- Hiện tại, mình có sử dụng retinol trong chăm sóc da buổi tối và sáng chỉ sử dụng kem chống nắng chứ không kèm bước chăm sóc nào khác. Nhưng mình cảm thấy da mình cứ hay bị đỏ và rát, kể cả ở bước sử dụng tonner. Mong bác sĩ tư vấn thêm là mình có nên tiếp tục sử dụng retinol nữa hay không. (Tạ Vũ Diễm Quỳnh, 39 tuổi, 15/4 HOANG MINH GIAM)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Chào bạn,
Theo như cách sử dụng những sản phẩm chăm sóc da thì retinol có tác dụng trẻ hóa da nhưng retinol còn có tác dụng bong lột nhẹ nên có thể khiến da bị đỏ, có cảm giác rát.
Trường hợp này, bạn nên sử dụng retinol với nồng độ thấp hơn hoặc sử dụng cách ngày vào buổi tối. Buổi sáng trước khi sử dụng kem chống nắng, bạn nên thoa kem dưỡng ẩm để làm mềm và dịu da, kết hợp với viên uống chống nắng để tăng bảo vệ làn da mong manh.
- Cháu gái em sinh năm 1995, bị tàn nhan ở vùng dưới mắt từ nhỏ, thời gian trước bôi đắp cây lá mát thì giảm nhưng giờ bị lại nhiều trở lại, càng lớn càng lan ra nhiều, không biết có phương pháp điều trị gì hết luôn không ạ? (Nguyễn Khánh, 31 tuổi, Tân Phú, TP HCM)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Chào em,
Cháu gái em năm nay 24 tuổi, như mô tả tình trạng của cháu gái là tăng sắc tố bẩm sinh, hiện đang phát triển lan rộng, không phải lão hóa. Hiện tượng lan rộng có thể do tác động từ ánh nắng mặt trời. Trước đây, bạn đắp lá mát giảm vì lá mát có tác dụng dưỡng ẩm, dịu da nên đốm nâu có thể mờ đi phần nào, nhưng chưa thể dứt hẳn.
Bạn nên sử dụng sản phẩm chăm sóc da, dưỡng ẩm, giảm sắc tố kèm các biện pháp bảo vệ da trước ánh nắng thường xuyên. Nếu không cải thiện có thể dùng laser để dứt điểm.
- Các dấu hiệu cho thấy ung thư da là gì ạ? Và lý do vì sao bị ung thư da ạ? (Uyên Thư, 28 tuổi, TPHCM)
- Tiến sĩ, bác sĩ Đào Hoàng Thiên Kim:
Chào bạn,
Trong các bệnh ung thư, ung thư da khá phổ biến. Việc phát hiện ung thư da sớm sẽ tạo ra sự khác biệt lớn trong tiên lượng và điều trị bệnh. Mỗi người cần tự kiểm tra bằng gương tất cả vùng da, bao gồm cả vùng lưng và các khu vực dường như không đáng kể như bàn chân, da đầu, tay, bàn tay và cả bên trong miệng. Ngoài ra, bạn cũng cần quan tâm đến sự bất đối xứng, đường viền không đều, màu sắc không đồng nhất, đường kính (nốt ruồi lớn hơn 6mm đường kính) và sự tiến triển theo thời gian của các đốm trên da.
Đặc biệt, bạn cần lưu ý khi thấy da xuất hiện vết loét dễ chảy máu hay xuất hiện u, không đau, không ngứa, gờ lên hay lõm xuống, tiến triển chậm chạp, thậm chí những nốt ruồi đã có lâu năm nhưng lại thấy ngày càng phát triển một cách không đối xứng, màu sắc không đều có thể đã chuyển thành u ác tính và khi đó cần phải đến bác sĩ để được thăm khám và xử lý kịp thời.
Có nhiều nguyên nhân gây ra ung thư da, trong đó, ánh nắng mặt trời và các biến đổi về gen là những yếu tố nguy cơ gây ra tình trạng này nhiều nhất.
- Bác sĩ ơi, dùng kem chống nắng sẽ không còn lo da bị đen nữa đúng không ạ? Và bác sĩ có thể hướng dẫn con đọc nhãn không ạ, con cứ thấy SPF, PA ở nhãn hiệu mà không biết rõ nó là gì và nên mua sản phẩm nào để dùng ạ? (Bảo Quỳnh, 19 tuổi, Quận 5, Hồ Chí Minh)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Chào em,
Sắc tố da được quyết định bởi yếu tố di truyền, môi trường sống và cách chăm sóc da. Dùng kem chống nắng góp phần bảo vệ da dưới tác động gây bỏng nắng, sạm da, lão hóa từ ánh nắng mặt trời nên da sẽ sáng hơn.
Bạn thường thấy trên kem chống nắng có ghi SPF, đây là chỉ số chống nắng của kem chống nắng đối với tia UVB. Để bảo vệ làn da hiệu quả, bạn cần sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF ít nhất 30. Tùy trường hợp bạn đi nắng nhiều hoặc đi biển, bạn có thể dùng kem chống nắng có chỉ số cao hơn SPF 50-80 để đủ bảo vệ làn da.
PA là chỉ số chống nắng đối với tia UVA, thường không sử dụng con số mà biểu hiện bằng ++, +++, ++++. Bạn nên chọn những sản phẩm chống nắng có PA từ +++ trở lên. Tốt nhất thì nên chọn sản phẩm phổ rộng, có đủ chỉ số SPF và PA để bảo vệ da trước tia UVA và UVB.
- Viên uống chống nắng ngày càng phố biến vì tính tiện lơi so với việc bôi kem chống năng nhiều lần trong ngày. Tuy nhiên, bác sĩ có thể tư vấn thêm, việc uống viên chống nắng liên tục mỗi ngày như thế có ảnh hưởng gì đến sức khỏe không ạ? (Thanh Nhi, 25 tuổi, 796 Hậu Giang, quận 6, HCM)
- Tiến sĩ, bác sĩ Đào Hoàng Thiên Kim:
Chào bạn,
Viên uống chống nắng thực chất là những viên thực phẩm chức năng, giàu chất oxy hóa sẽ giúp làm giảm hiện tượng viêm và tác hại của gốc tự do gây ra bởi bia UV. Vì vậy, theo một số nhà sản xuất, da sẽ ít bị cháy nắng và được tăng cường khả năng chịu đựng các tác hại từ mặt trời. Trong viên uống chống nắng có rất nhiều thành phần được pha chế theo tỷ lệ nhất định, chẳng hạn như vitamin C, D3, B3 (Niacin), Astaxanthin (chiết xuất từ tảo lục), chiết xuất lá dương xỉ...
Những chất chống oxy hóa trên giúp trung hòa gốc tự do vốn làm ảnh hưởng đến chức năng bình thường của các tế bào khỏe mạnh và gây ra các tác hại dẫn đến lão hóa da, ung thư da.
Với những thông tin trên, hy vọng bạn tìm được câu trả lời cho việc có nên uống viên chống nắng hay không.
- Cần thoa bao nhiêu kem chống nắng thì đủ và cách sử dụng như thế nào? (Trang, 26 tuổi, Biên Hòa)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Chào em,
Bạn nên sử dụng kem chống nắng phổ rộng bảo vệ được cả tia UVA và UVB, bôi đủ lượng 2mg/cm2 da (thường tính bằng một đốt ngón tay trỏ) cho một mặt và lặp lại sau 3 tiếng nếu ở ngoài trời. Nếu bạn đi bơi hoặc tập thể dục, kem chống nắng dễ trôi thì nên thoa sản phẩm lại sau 1-2 tiếng. Bạn nên sử dụng thường xuyên hàng ngày.
- Da khô dùng kem chống nắng nào hiệu quả nhất ạ? (Hồ Thị Kim Liên, 34 tuổi, Thị xã An Khê _ tỉnh gia Lai)
- Tiến sĩ, bác sĩ Đào Hoàng Thiên Kim:
Chào Liên,
Với những đặc điểm riêng của bạn mô tả, làn da khô luôn cần cung cấp độ ẩm. Khi tiếp xúc ánh nắng, da khô càng dễ bị mất nước, xuất hiện nếp nhăn và chùng nhão hơn so với các loại da khác. Vì thế, việc chọn kem chống nắng có chứa chất dưỡng ẩm là cần thiết giúp cân bằng độ ẩm, cải thiện tình trạng khô sần, bong tróc. Bạn cũng cần lưu tâm các tiêu chí: kem chống nắng có độ quang phổ rộng, tránh được cả tia UVA và UVB, chọn kem có chứa thành phần dưỡng ẩm để vừa có thể bảo vệ vừa nuôi dưỡng da một cách tốt nhất.
- Để bảo vệ sức khỏe cho làn da cần những yếu tố nào? (Như Nguyên, quận 10)
- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Ngọc Ánh:
Chào em,
Lão hóa là quy luật tự nhiên không tránh khỏi, chỉ có thể chậm quá trình lão hóa. Có được làn da khỏe đẹp, trắng sáng là mong muốn chính đáng của mọi người. Để duy trì sự thanh xuân của làn da, chúng ta cần chăm sóc, nuôi dưỡng và bảo vệ thường xuyên từ rất sớm. Tia nắng mặt trời gây tổn thương da, nám da, lâu dài có thể gây ung thư, là kẻ thủ của làn da, làm mất đi sự tươi trẻ, giảm sức sống của làn da. Vì thế, chúng ta cần phòng chống tác động của hại của ánh nắng mặt trời kể cả khi còn là trẻ em.
Để phòng ngừa nám và ung thư da thì cần chống nắng bằng nhiều biện pháp như thoa kem chống nắng đúng cách, chọn kem chống nắng phù hợp với làn da, uống viên chống nắng tăng khả năng chống oxy hóa cho da. Bên cạnh đó, dưỡng da là điều không thể thiếu, dưỡng ẩm, trẻ hóa da, duy trì độ đàn hồi, căng mịn. Khi bạn có mụn thì có thể sử dụng kem dưỡng kiểm soát dầu để hạn chế viêm, mụn.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý, cân bằng đầy đủ các chất thiết yếu cho cơ thể phát triển, tăng sức đề kháng, ăn nhiều đạm, rau xanh, hoa quả, đủ nước, hạn chế chất kích thích, đường bột.
Chế độ sinh hoạt cần tránh thức khuya, căng thẳng, cần ngủ đủ giấc, luyện tập thể dục thể thao để cơ thể khỏe mạnh, mới có được làn da khỏe.
Khi trời nắng gắt, chúng ta nên sử dụng nón rộng vành, khẩu trang, áo chống nắng để tăng hiệu quả bảo vệ da. Hy vọng những biện pháp đó sẽ giúp mọi người có làn da tươi trẻ, khỏe mạnh, không tì vết như mong muốn.
Tiến sĩ, bác sĩ Đào Hoàng Thiên Kim:
Chào bạn,
Để bảo vệ sức khỏe cho làn da, bạn cần cung cấp nước cho da mỗi ngày, ngủ đúng giờ và đủ giấc, thiết lập một chế độ thể dục hợp lý, bổ sung thực phẩm giảu dưỡng chất cần thiết có lợi cho da (vitamin A, B, C, E) có trong rau, củ, quả, hạt... Bên cạnh đó, bạn cũng cần thường xuyên tẩy da chết cho da mặt, mát xa đắp mặt nạ hàng tuần, cần tập cho mình thói quen sử dụng kem chống nắng mỗi ngày kết hợp kem dưỡng da phù hợp và sử dụng thêm các viên uống giàu chất chống ôxy hóa để trung hòa các gốc tự do, ngăn ngừa tình trạng lão hóa da một cách tốt nhất.
VnExpress