Tham gia tư vấn trực tuyến có bà Trần Thị Trang, Vụ phó Pháp chế (Bộ Y tế), ông Trần Quốc Bảo, Trưởng phòng Kiểm soát bệnh không lây nhiễm, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) và ông Nguyễn Minh Tuấn, Viện Sức khỏe Tâm thần Trung ương.
Độc giả gửi câu hỏi tham gia buổi tư vấn tại đây.
Theo bà Trang, men trong cơ thể để chuyển hóa cồn của người Đông Nam Á kém hiệu quả hơn so với người châu Âu (thuộc 2 phân nhóm khác nhau). Vì thế ngưỡng dung nạp cồn của người Việt thấp hơn.
Tuy nhiên, Việt Nam đang là một "cường quốc" về sử dụng rượu bia. Hiện chỉ số phát triển con người nước ta đứng thứ 116 trên 182 nước trên thế giới, nhưng chỉ số sử dụng rượu bia ở vị trí 29. Tỷ lệ sử dụng rượu bia ngày càng tăng ở mức báo động. Năm 2017, sản lượng bia 4 tỷ lít, tăng hơn 10% so với năm 2016. Bình quân mỗi năm mỗi người dân tiêu thụ 42 lít bia.
Việc sử dụng rượu bia ước tính dẫn tới 79.000 ca tử vong trong năm 2016. Hàng trăm nghìn người phải nhập viện điều trị vì các bệnh liên quan.
Tuy nhiên bản dự thảo mới nhất của luật được coi là yếu đi rất nhiều so trước đây. Trước đó, Bộ Y tế đề xuất ba phương án về địa điểm, thời gian được bán rượu, bia như chỉ được bán vào khung giờ 11-14h và 17-22h hằng ngày hoặc 6-22h... Thay vào đó thời gian không được bán rượu, bia thực hiện theo lộ trình quy định của Chính phủ.
Dự thảo vẫn đề xuất cấm khuyến mại rượu bia trực tiếp cho người tiêu dùng; cấm dùng rượu bia làm giải thưởng cho các cuộc thi; cấm cung cấp rượu bia miễn phí. Đồng thời, việc quảng cáo rượu bia được chia làm hai mức độ dưới 5,5 độ cồn và từ 5,5 đến dưới 15 độ cồn. Cụ thể, nội dung quảng cáo rượu bia không được có thông tin, hình ảnh uống, thúc đẩy uống rượu. Đồng thời cấm quảng cáo trên các phương tiện quảng cáo ngoài trời, trên các phương tiện giao thông, trong các chương trình văn hóa, thể thao, sân khấu... Với rượu, bia từ 5,5 đến 15 độ cồn thì đề xuất chỉ được quảng cáo trên báo hình, báo nói từ sau 22 giờ đến 6 giờ sáng ngày hôm sau.
Hiện luật quảng cáo chỉ cấm quảng cáo rượu từ 15 độ cồn trở lên, quy định quản lý bia như quản lý các đồ uống khác. Trong khi đó bia và rượu có tác hại như nhau khi quy ra nồng độ cồn nguyên chất.
Bộ Y tế cũng đề xuất các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu đóng góp để lập Quỹ nâng cao sức khỏe (từ quỹ phòng chống tác hại thuốc lá) nhằm có kinh phí cho các hoạt động phòng chống tác hại của rượu bia.
Rượu bia là yếu tố nguy cơ xếp thứ 5 trong số 15 yếu tố nguy cơ sức khỏe hàng đầu; là nguyên nhân liên quan đến chấn thương tai nạn giao thông, rối loạn tâm thần, xơ gan, tim mạch, ung thư... Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo không có một tiêu chuẩn cho mức độ tiêu thụ cồn bao nhiêu là có hại.
Lý do là nguy cơ và hậu quả do sử dụng rượu bia khác nhau, phụ thuộc vào tuổi, giới tính và các đặc tính sinh học khác của từng người, cũng như hoàn cảnh và cách thức uống rượu bia khác nhau. Điều đó có nghĩa không có mức độ uống rượu bia nào là an toàn. Các bằng chứng khoa học cho thấy uống một lượng rất nhỏ rượu bia cũng có thể gây ra các nguy cơ và hậu quả sức khỏe nhất định.