Là nghệ sĩ Piano châu Á đầu tiên giành giải quốc tế, NSND Đặng Thái Sơn không ngừng cống hiến cho nhạc cổ điển Việt Nam những thành tựu to lớn trong 5 thập kỷ qua.
Đặng Thái Sơn là con của nhà thơ Đặng Đình Hưng và bà Thái Thị Liên - một trong những nữ nghệ sĩ dương cầm đầu tiên của Việt Nam tốt nghiệp khoa Dương cầm tại Nhạc viện Prague (Tiệp Khắc cũ). Ông bắt đầu học Piano với mẹ từ năm 4 tuổi. Năm 12 tuổi (1970), mẹ của ông trở về từ cuộc thi Chopin (Warszawa, Ba Lan) mang theo những đĩa nhạc Chopin. Những bản Polonaise bất hủ, Prelude, những điệu vũ nhạc Marzuka... của Chopin đã làm tâm hồn nhạy cảm của Đặng Thái Sơn ngây ngất.
Năm 1974, giáo sư âm nhạc người Nga, Isaac Katz, trong 6 tháng phụ trách bộ môn âm nhạc cổ điển Tây phương tại Nhạc viện Hà Nội (tên cũ của Học viện Âm nhạc Quốc gia) đã phát hiện ra Đặng Thái Sơn và góp tiếng nói, đề nghị Nhà nước cho ông được sang Nga đào tạo tại Nhạc viện Tchaikovsky.
Sau 10 năm sống ở Nga (1977 - 1987), Đặng Thái Sơn dạy nhạc tại Học viện Âm nhạc Kunitachi (Tokyo, Nhật Bản). Năm 1980, ông vinh dự nhận giải nhất cuộc thi Piano quốc tế Chopin lần thứ 10 tại Warszawa (Ba Lan) và trở thành người châu Á đầu tiên nhận giải thưởng này. Năm 1984, Đặng Thái Sơn là một trong những nghệ sĩ đầu tiên được trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân. Khi đó ông mới 26 tuổi và là nghệ sĩ nhân dân trẻ nhất khi được trao tặng danh hiệu này từ trước đến nay.
7 năm sau đó, Đặng Thái Sơn định cư tại Montréal, Canada và dạy ở Đại học Montréal cho đến nay. Từ năm 1995, cùng với mẹ, ông đã nhập quốc tịch Canada. Cuối thập niên 1990, Đặng Thái Sơn là nghệ sĩ Piano duy nhất không phải là người Ba Lan được mời đến dự buổi hòa nhạc nhân kỷ niệm 150 năm ngày mất của nhà soạn nhạc vĩ đại Chopin.
Tại Gala kỷ niệm 200 năm ngày sinh của Chopin tố chức tại Ba Lan tháng 3/2010, Đặng Thái Sơn là một trong 3 nghệ sĩ toàn cầu được chọn để biểu diễn, cùng với Lý Vân Địch (người Trung Quốc) và Garrick Ohlsson (người Mỹ). Ông cũng từng được mời lưu diễn tại hơn 40 nước trên thế giới và được vinh danh "Giáo sư danh dự" của Học viện Âm nhạc Bydgoczsz, Ba Lan.
Trong các năm qua, Đặng Thái Sơn đã ghi nhiều dấu ấn trong nền âm nhạc cổ điển thế giới như trở thành "Giáo sư danh dự" của Đại học Âm nhạc Kunitachi tại Tokyo (năm 1987), người Á Đông đầu tiên được chọn vào Ban giám khảo Concours Chopin năm 2005. Ngoài ra, ông còn là chủ đề của câu chuyện "Người được Chopin chọn" do hãng Yahama Music Media Corporation xuất bản năm 2003. Năm 2012, ông cũng được VnExpress bình chọn vào danh sách 50 Người Tiên Phong của Việt Nam.
Trong quá trình cống hiến và biểu diễn, Đặng Thái Sơn từng thu âm cùng rất nhiều Dàn nhạc trên thế giới, cộng tác với nhiều hãng thu âm danh tiếng như Deutsche Grammophone, Melodya, Polskie Nagrania, CBS Sony, Analekta, Victor JVC và Fryderyk Chopin Institute. Bản thu âm mới nhất cùng Chopin National Institute ở Ba Lan được ông chơi trên hai cây đàn là "Erard 1849" và "Steinway & Sons".
Mùa diễn 2012 – 2013 của Đặng Thái Sơn bắt đầu bằng chuyến lưu diễn tại Brazil cùng Dàn nhạc Orchestra della Svizzera Italiana của Thụy Sĩ. Tháng 11 năm ngoái, ông và Dàn nhạc New Japan Philharmonic biểu diễn toàn bộ chuỗi 5 tác phẩm lãng mạn của Beethoven viết cho đàn Piano và Dàn nhạc với hai đêm hòa nhạc tại Tokyo, Nhật Bản.
Trong hai ngày 15/1 và 18/1 ở Nhà Hát Lớn Hà Nội, chuỗi 5 tác phẩm viết cho đàn Piano và Dàn nhạc của Beethoven sẽ được NSND Đặng Thái Sơn biểu diễn cùng Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam.
Nguyên Minh