Abu Hakam, người từng từ chối gia nhập nhóm Nhà nước Hồi giáo. Ảnh: Sydney Morning Herald
Giống như những thanh niên Syria khác, chàng trai lấy tên Abu Hakam mới 25 tuổi nhưng đã phải đưa ra nhiều quyết định sinh tử trong cuộc đời mình, khi cuộc nội chiến đã tàn phá Syria và giết chết gần 200.000 mạng người vẫn chưa có dấu hiệu đến hồi kết.
Một số sự kiện trong đời đã khắc sâu trong trí nhớ của Hakam, như ngày 12/12/2011, khi anh trai anh bị lực lượng người Kurd YPG giết chết, hay ngày 17/12/ 2011, khi anh cùng 7 chiến binh thành lập một đội quân, đến Deir al-Zor để chiến đấu chống chính phủ Syria.
"Tại Deir al-Zor, chúng tôi giao chiến với lực lượng của Tổng thống Syria Bashar al-Assad ở nhiều điểm như sân bay, trung tâm thành phố cho đến biên giới giữa Syria và Iraq", Sydney Morning Herald dẫn lời Hakam, kể lại.
Tiểu đoàn của Hakam có 24 thành viên. Ban đầu, vũ khí của đội quân chỉ là những thứ họ có sẵn như súng trường, súng lục, hoặc nếu may mắn, họ có thể kiếm được một khẩu Kalashnikov cũ.
Ngay sau khi tiểu đoàn chiếm được thế thượng phong trước quân chính phủ, họ tận dụng bất cứ chiến lợi phẩm nào thu được từ lực lượng của ông Assad.
"Chúng tôi lấy xe của họ, bán chúng đi và dùng số tiền đó để mua thêm vũ khí", anh cho biết.
Chiến tranh là một thương vụ đắt tiền, và nó cũng đầy sai lầm. Những sai lầm này đẩy một chiến binh trẻ giàu lý tưởng đến với IS, nhóm mà anh từng thề sẽ không bao giờ tham gia.
Một vị tướng trong quân đội Syria đã đào ngũ để gia nhập nhóm vũ trang chống chính phủ Quân đội Syria Tự do (FSA). Ông này sau đó biển thủ số tiền 1 triệu USD để mua vũ khí và trang thiết bị của FSA. Ông ta dùng nó để sửa chữa ngôi nhà của mình và hối lộ IS nhằm được an toàn.
Sự phản bội của một đồng minh cấp cao đã gây tác động lớn đối với Hakam. Anh từng chứng kiến anh trai mình bị giết chết và mất đi rất nhiều bạn bè trong cuộc chiến chống lại quân chính phủ. Hakam nhận thấy gia nhập IS là cơ hội tốt nhất để có thêm vũ khí và đạn được. Sau một số cuộc đàm phán lén lút, Hakam hồi tháng 4 sắp xếp được một cuộc họp với một số chỉ huy cấp cao của nhóm cực đoan.
"Khi quyết định tham gia IS, bạn phải vượt qua một loạt cuộc gặp mặt. Trong đó, chúng tôi thảo luận về những quy định của IS như chặt ngón tay những người hút thuốc, hay chặt đầu dân thường do khác biệt về tôn giáo", anh kể lại.
"Tôi cố gắng tranh luận với họ về Hồi giáo, tôi cố làm họ hiểu rằng chặt đầu không phải là quy định trong tôn giáo của chúng tôi. 'Đó không phải là Hồi giáo', tôi nói với họ, nhưng họ vẫn tiếp tục thuyết phục tôi trở thành một chiến binh của họ".
Hakam lắc đầu. "Bạn không thể lý luận với họ", anh nói. "Họ nói rằng họ là người theo đạo Hồi, nhưng lý tưởng của họ xa rời Hồi giáo".
Mặc dù Hakam phản bác nhiều quan điểm của IS, nhóm cực đoan vẫn muốn anh gia nhập hàng ngũ. Chúng đòi Hakam bàn giao toàn bộ vũ khí, xe hơi, tiền bạc và các thiết bị khác. IS cũng muốn 24 thành viên trong tiểu đoàn của anh tham gia tổ chức.
"Tôi rời khỏi cuộc họp kéo dài 4 giờ đồng hồ và quyết định rằng tôi sẽ không gia nhập IS. Tôi không thể ủng hộ chủ nghĩa khủng bố đội lốt Hồi giáo, nhưng tôi nói dối với họ rằng tôi sẽ tập hợp tiểu đoàn và trở lại trụ sở của họ".
Thay vào đó, đội quân của Hakam đến vùng nông thôn phía đông Deir al-Zor, chiến đấu chống lại IS. Họ muốn né tránh những gián điệp nhóm cực đoan thuê để truy tìm những người chúng không tuyển mộ được.
Tuy nhiên IS ngày càng gia tăng sức mạnh. Chúng chiếm đóng nhiều ngôi làng và thị trấn ở Deir al-Zor. Đến tháng 7, IS kiểm soát gần như toàn bộ tỉnh này.
Trong trận chiến tại làng Shuheil, Abu Hakam nhận ra FSA không còn có thể chống cự IS.
"Chúng tôi bị bao vây ở mọi phía, đường ra cũng bị chặn. Người dân yêu cầu chúng tôi rút quân khỏi làng để IS không tấn công hỏa lực vào khu dân cư nữa", anh kể lại.
"Chỉ tính riêng trong làng, có hơn 400 chiến binh đã bị giết chết, nhiều dân thường cũng thiệt mạng", anh nói thêm.
Khi IS giành quyền kiểm soát Shuheil vào cuối tháng 7, Hakam hiểu rằng việc chúng tìm ra anh chỉ còn là vấn đề thời gian."Tôi chống lại IS và bất cứ ai chống lại IS đều là kẻ thù của chúng. Tôi nghe nói họ đang truy sát tôi", anh nói.
Một người bạn từ thời thơ ấu của Hakam đã tham gia IS nhưng vẫn giúp anh trốn thoát.
"Cậu ấy cho tôi giấy thông hành có dấu của IS, giúp tôi đi qua các trạm kiểm soát của chúng mà không cần kiểm tra. Tôi đã đến được trạm cuối cùng tại al-Bab ở Aleppo".
Bước đi khập khiễng vì vết thương do đạn bắn vào hông và mắt cá chân, Hakam nói dối các chiến binh IS tại trạm kiểm soát cuối cùng rằng anh đến Thổ Nhĩ Kỳ để chữa trị. Anh đang trú ẩn tại một nơi tương đối an toàn ở thành phố Urfa, bắc Thổ Nhĩ Kỳ, cùng với nhiều người tị nạn và các chiến binh đồng hương.
"Khi IS kéo đến nhà tôi, bố tôi nói với họ rằng tôi đã chết", anh nói. "Đó là cách duy nhất để giữ gia đình tôi an toàn".
Phương Vũ (Theo Sydney Morning Herald)