Trao đổi với VnExpress, ông Nguyễn Thế Quang, Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội - thành phố bị tụt tới 26 bậc so với năm ngoái - vẫn còn bức xúc. Theo ông, cách làm của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và nhóm nghiên cứu PCI là không minh bạch.
"Hà Nội có cả thảy 40.000 doanh nghiệp tư nhân. Thế nhưng nhóm nghiên cứu chỉ phát ra có 800 phiếu câu hỏi và thu về được 100 phiếu. Như vậy thử hỏi 100 doanh nghiệp này có thể đại diện cho tiếng nói của 40.000 doanh nghiệp kia không. Ngay trong dự án cũng nói rõ, đây chỉ là cảm nhận của các doanh nghiệp tư nhân đối với chính sách và môi trường kinh doanh của địa phương chứ không phải dựa trên cơ sở khoa học nào. Như thế có thể nói đánh giá của doanh nghiệp chỉ là cảm tính chứ không chính xác", ông Quang bức xúc nói.
Ông Quang thừa nhận là hiện nay ở một số cơ quan trên địa bàn, cách làm việc còn thiếu sót và gây khó khăn cho doanh nghiệp nhưng điều đó không đại diện cho chính quyền và môi trường đầu tư của thành phố. Theo ông Quang, ngay sau khi VCCI công bố kết quả nghiên cứu, từ lãnh đạo cho đến doanh nghiệp tư nhân trên địa bàn đều sốc. "Các doanh nghiệp tư nhân ở Hà Nội nói rằng, kết quả này không đại diện cho tiếng nói của họ", ông Quang nói.
Ông Quang cho biết, ông sẵn sàng đối thoại với 100 doanh nghiệp trả lời phiếu điều tra để làm rõ hơn những thắc mắc của họ và làm sáng tỏ vấn đề.
 |
|
Các chuyên gia cho rằng, dù gì PCI cũng là một kết quả mà các tỉnh phải suy nghĩ nghiêm túc. Ảnh: A.T. |
Mới đây, một nhóm chuyên viên của thành phố Hà Nội đã có cuộc làm việc với nhóm nghiên cứu PCI về vấn đề này, song mọi chuyện vẫn chưa thống nhất. Ông Quang cho biết, sang tuần sau, lãnh đạo của thành phố và nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục có buổi làm việc tiếp. "Không phải chúng tôi muốn mọi chuyện trở nên căng thẳng, nhưng chúng tôi muốn một kết quả chính xác để không ảnh hưởng đến uy tín của Hà Nội", ông Quang nhấn mạnh.
Tương tự như vậy, Phó chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre, ông Nguyễn Quốc Bảo thừa nhận, trong năm qua, Bến Tre đã để tồn tại một số vấn đề như chậm giao mặt bằng cho chủ đầu tư ở một vài dự án... Tuy nhiên, việc thứ hạng bị tụt so với năm ngoái cũng khiến tỉnh rất băn khoăn. Dự kiến vào tháng 7 tới, Bến Tre sẽ có một buổi làm việc với nhóm nghiên cứu PCI để phân tích, đánh giá lại kết quả vừa công bố nhằm tìm hiểu thấy được mặt được và chưa được của tỉnh.
Về phía doanh nghiệp, họ lại có ý kiến khác nhau trong vấn đề này. Giám đốc Công ty nước uống tinh khiết Sài Gòn (Sanuwa) Lê Như Ái cho rằng, nếu doanh nghiệp đang được hoạt động tại một tỉnh có chỉ số PCI cao sẽ yên tâm hơn. Theo ông, tâm lý của doanh nghiệp cho rằng các cấp chính quyền có làm tốt thì tỉnh mới được đánh giá có năng lực cạnh tranh cao.
Trong khi đó, ông Nguyễn Hiếu Đức, Giám đốc Công ty Đức Quân (TP HCM) cho biết, do quy mô hoạt động của doanh nghiệp nhỏ, ít mở rộng nên không quan tâm nhiều về PCI. "Tôi cũng đã từng có ý định đầu tư vào tỉnh Vĩnh Long vì thấy đây cũng là địa phương có chỉ số PCI cao. Tuy nhiên, sau khi tính toán kỹ thấy không hiệu quả lắm, vì chi phí vận chuyển vào nội thành cao nên cuối cùng đã rút lui".
Theo ông Đức, tiêu chí quan trọng nhất đối với nhà đầu tư, doanh nghiệp tư nhân không phải là chính sách thân thiện của tỉnh mà là vị trí địa lý, các điều kiện giao thông và thị trường cho sản phẩm. PCI chỉ là một kênh để tham khảo mà thôi.
Các chuyên gia cũng cho rằng, để quyết định đầu tư vào một địa phương nào doanh nghiệp phải xem xét đến nhiều yếu tố. Tất nhiên, nếu điều kiện "thiên thời địa lợi" (cơ sở hạ tầng, nhân lực, thị trường...) như nhau thì không có lý do gì người ta lại không chọn nơi "nhân hòa" (thái độ của chính quyền địa phương đối với doanh nghiệp) tốt hơn.
Các tỉnh cần nhìn lại mình
Có tất cả 10 chỉ số thành phần nhằm đánh giá và xếp hạng các tỉnh dựa trên thái độ và ứng xử của chính quyền tỉnh đối với khu vực kinh tế tư nhân. Trực tiếp tham gia thực hiện PCI, ông Trần Hữu Huỳnh, Trưởng ban Pháp chế Phòng Thương mại và Công nghiệp VN (VCCI) cho biết, việc lựa chọn ra 10 chỉ số này dựa vào những nghiên cứu, khảo sát trước đây và là tập hợp những vấn đề mà doanh nghiệp thường hay phàn nàn vào dịp Thủ tướng gặp doanh nghiệp hằng năm... Sau đó, nhóm sẽ lựa chọn ra những chỉ tiêu phù hợp để tiến hành thu thập số liệu và nghiên cứu.
Là người "ngoài cuộc", nhận xét về các chỉ số trên, ông Võ Trí Thành, Trưởng ban Nghiên cứu Chính sách hội nhập kinh tế quốc tế (Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương) cho rằng, không có chỉ số nào là hoàn hảo hay có độ tin cậy 100%. Không thể kỳ vọng nó phản ánh được đầy đủ các vấn đề. Tuy nhiên, với các chỉ số này, các tỉnh sẽ nhìn vào đấy để biết được mình đang yếu ở đâu và cần cải thiện chỗ nào để chứng tỏ mức độ thân thiện đối với doanh nghiệp. "Khoan nói về chuyện các chỉ số có mang tính điển hình hay không. Cho dù là các chỉ số này chưa đầy đủ hoặc còn chỗ này chỗ kia phải phân tích nhưng ít nhất, lãnh đạo các địa phương hãy suy nghĩ nghiêm túc về kết quả của bảng xếp hạng. Nó thực sự là những điều đáng phải suy nghĩ".
Theo ông Thành, vấn đề hiện nay không phải là chỉ ngồi mổ xẻ xem PCI có tin cậy hay không, hay là các chỉ số có đủ tính đại diện hay chưa mà PCI cho thấy tâm tư của doanh nghiệp muốn gửi gắm tới lãnh đạo địa phương. Quan trọng không phải là thứ hạng cao hay thấp mà các địa phương phải nghiêm túc lắng nghe ý kiến doanh nghiệp nhằm cải thiện môi trường đầu tư.
Hà Vy - Nguyễn Thùy