"Vì chưa có vaccine phòng bệnh, biện pháp quan trọng nhất để phòng chống dịch là cắt đứt đường lây truyền. Để làm được điều đó thì phải cách ly, cô lập nguồn lây và không cho nguồn lây đó có cơ hội phát tán virus lây lan ra cộng đồng"', ông Dương, Phó viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, vào Đà Nẵng ngay từ cuối tháng 7, nói.
F1 là những người tiếp xúc trực tiếp với ca nhiễm hoặc ca nghi nhiễm trong vòng 2 m, không kể là tiếp xúc trong thời gian bao lâu. Tiếp xúc trực tiếp với nguồn lây nên F1 là người có nguy cơ rất cao, chính là những bệnh nhân tiềm tàng, phải được chú ý đặc biệt để ngăn ngừa lây lan.
"Vì vậy, việc truy vết F1 ngay khi phát hiện ca nhiễm hay nghi nhiễm là yếu tố cực kỳ then chốt, quyết định trong việc chống dịch", ông Dương nhấn mạnh.
Chiến lược hiện nay Việt Nam trong chống dịch tại cộng đồng là phát hiện và cách ly. Muốn phát hiện sớm không có cách nào khác là phải giám sát và xét nghiệm. Và một trong cách quan trọng để phát hiện được F1 chính là phải truy vết.
"Chính vì vậy, việc chống dịch ở các địa phương phải tuân thủ nguyên tắc bất di bất dịch 'truy vết F1 một cách thần tốc'. Có nghĩa là phải nhanh, đồng thời phải kiên quyết không được bỏ sót F1", ông Dương nói.
Nếu F1 không được phát hiện ra và phát hiện nhanh, kịp thời, không được tổ chức cách ly ngay, không may để lọt F1 trong cộng đồng, nguy cơ cao trở thành người bệnh, phát tán virus. Khi đó, nguy cơ lây lan trước hết là trong chính gia đình họ, sau là cơ quan, cộng đồng, các nhóm họp, tập trong đông người.
"Việc truy vết, cách ly tập trung bắt buộc đối với F1 là một trong những điều kiện cực kỳ quan trọng và mang tính chiến lược, bắt buộc phải làm", ông Dương nhắc lại.
Quan điểm của ông Dương được đưa ra trong bối cảnh một số F1 được yêu cầu cách ly tại nhà nhưng đã đi lại nhiều nơi, hoặc có trường hợp trốn khỏi khu cách ly tập trung.
Ông Trần Như Dương, Đội trưởng Đội Điều tra Giám sát dịch tễ tại Đà Nẵng. Ảnh:Lê Bảo.
Bộ Y tế yêu cầu cách ly tập trung bắt buộc đối với F1, có sự quản lý theo dõi giám sát của nhân viên y tế tại cơ sở cách ly. Các chuyên gia y tế khuyến cáo địa phương kiên quyết không cho F1 tự cách ly tại nhà, bởi lý do không triệt để, khó kiểm soát. Chỉ cần người F1 lơ là, mất cảnh giác một chút hoặc vi phạm quy định đi ra ngoài , khi đó nguy cơ gieo rắc virus rất lớn, tạo thành lỗ thủng trong hệ thống phòng dịch.
Người F1 cần tuân thủ nghiêm ngặt cách ly tập trung. Đây vừa là quyền lợi cũng là nghĩa vụ. Quyền lợi là được cách ly theo dõi y tế, được phát hiện ngay, chăm sóc y tế ngay nếu mắc bệnh, bảo vệ sức khỏe, tính mạng. Nghĩa vụ là vào cách ly tập trung, tuân thủ các nội quy cách ly để bệnh không lây lan sang người khác, sang cộng đồng
Ông Dương nhấn mạnh tinh thần của Chính phủ là "chống dịch như chống giặc". Đây là cuộc chiến của toàn dân, không riêng gì của ngành y tế hay chính quyền.
"Chúng ta phải chung sức, chung lòng, bệnh dịch mới sớm được đẩy lùi", ông Dương khuyến cáo..
Từ đầu dịch đến sáng 16/8, Việt Nam ghi nhận tổng cộng 964 ca nhiễm, trong đó 456 người khỏi, 24 tử vong, 484 bệnh nhân đang điều trị.
Tính từ ngày 25/7, Đà Nẵng ghi nhận 344 ca, Quảng Nam 91, TP HCM 11, Hà Nội 9, Quảng Trị 7, Bắc Giang 6, Quảng Ngãi 5, Lạng Sơn và Hải Dương 5, Đăk Lăk ba, Đồng Nai hai; Thái Bình, Hà Nam, Thanh Hóa, Khánh Hòa mỗi tỉnh một ca.
Hải Dương là ổ dịch mới nhất, hiện ghi nhận 5 ca đều liên quan nhà hàng Thế giới bò tươi và một ca ở Hải Dương ghi nhận tại Hà Nội cũng liên quan nhà hàng này. Giải mã gene nCoV tại Hải Dương cho thấy giống với chủng đang gây dịch tại Đà Nẵng, đặc tính lây lan nhanh song độc lực không đổi. Ngành y tế đang nhanh chóng truy vết, khoanh vùng, cắt nguồn lây tại Hải Dương.