Người mẫu Thùy Dương mới đây chia sẻ trên trang cá nhân sự bức xúc của cô về vấn đề cát-xê không thỏa đáng trước công sức bỏ ra. Cô viết: "Các bạn có dám hỏi vì sao các show diễn truyền hình giá quá thấp trong khi các bạn diễn cho hơn ba nhà thiết kế? Các bạn có dám đánh đổi làn da đen sạm, nhức đầu nổ não, đau lưng khi tạo dáng để xuất hiện trên tạp chí với số tiền nhận được chỉ bằng 12 lần giá cuốn tạp chí? Các bạn có dám phân tích doanh thu của một hãng thời trang để từ đó nhận được cát-xê chính đáng cho hơn ba mươi bộ đồ các bạn phải chụp... Yêu nghề hay chết đói?".
Theo chân dài có biệt danh "Kate Moss Việt Nam", suốt bốn năm làm nghề, cô phải đối mặt với đủ đau đớn, từ "tóc rụng từng mảng" vì dùng nhiều hóa chất, "làn da đầy phấn bị hủy hoại ngoài nắng" cho đến cảm giác "đau nhói lưng" vì đứng quá lâu trên giày cao gót. Làm việc cường độ cao, "trả giá" không ít về nhan sắc và sức khỏe, nhưng người mẫu cho rằng, cô thậm chí còn bị chèn ép cát-xê.
Thùy Dương bày tỏ bức xúc trên trang cá nhân về việc bị chèn ép về tiền lương.
Trên thực tế, chuyện người mẫu diễn ở show thời trang truyền hình hay chụp tạp chí phải nhận lương thấp là điều không mới trong làng mốt Việt. Đã vậy, họ còn phải đối mặt với việc không được trả lương đúng hạn, thậm chí bị quỵt tiền.
Trao đổi với VnExpress, người mẫu Cao Thiên Trang cho biết, một người mẫu sẽ kiếm được khoảng 300.000 - 500.000 đồng đối với một show thời trang truyền hình. Với các show ra mắt bộ sưu tập của nhà thiết kế hay thương hiệu tự tổ chức, cát-xê sẽ ở mức từ 1 đến 2 triệu đồng, hoặc cao hơn nếu đó là người mẫu nổi tiếng. Top 3 của Vietnam Next Top Model 2012 chia sẻ: "Nếu vào lúc cao điểm, số lượng show có thể lên tới 20 chương trình một tháng. Nhưng nhìn chung trong năm, công việc của người mẫu không đạt năng suất như vậy. Có người chỉ diễn show thời trang trên truyền hình, chắc chỉ kiếm được từ 4-5 show một tháng là cùng".
Trong khi đó, mức cát-xê trả cho người mẫu chụp tạp chí sẽ dao động từ 300.000 đến 800.000 đồng. Thời hạn trả lương của các tòa soạn khoảng 2 tháng, nhưng thời hạn này rất vô chừng, có khi kéo dài tới tận 1-2 năm. "Nhiều lúc tôi phải chủ động nhắc đối tác nhiều lần, bằng không chắc họ cũng 'quên' luôn", Thiên Trang nói.
Quán quân Vietnam's Next Top Model 2010, Trang Khiếu, thừa nhận: "Tôi cũng từng bị chèn ép cát-xê nhưng không nhiều, đa phần là lúc mới vào nghề. Trong một số lần khác, công việc chỉ thỏa thuận qua điện thoại hoặc bằng miệng nên khi nhắn tin đòi quyền lợi thì không có chứng cứ để giải quyết".
Một người mẫu khác cho biết, cô từng bị chèn ép cát-xê theo kiểu phải làm việc nhiều hơn so với hợp đồng. Dù đã thỏa thuận chụp số lượng trang phục nhất định, phía đối tác vẫn viện nhiều lý do để thực hiện nhiều hơn thỏa thuận trước đó. "Mỗi bộ lookbook chỉ có giá trung bình khoảng 200.000 đến 300.000 đồng, tôi không tiếc nhưng thấy đó là cách làm thiếu chuyên nghiệp", cô nói thêm.
Nhận tiền lương ít ỏi, các người mẫu lại phải chịu nhiều áp lực và đau đớn khi làm nghề. Trong ảnh, người mẫu Hồng Quế bị ngã khi bước đi trên một đôi giày cao gót thiết kế cầu kỳ nhưng thiếu chắc chắn.
Trong khi cát-xê ít ỏi, công việc của người mẫu không hề "dễ thở". Hàng loạt chân dài Việt đã bị thương vì vấp ngã trên những đôi giày cao gót trong một show thời trang ở Hà Nội giữa năm ngoái. Hay để thực hiện những bức hình ấn tượng, Trang Trần từng phải chui vào hang sâu, leo lên những vách đá cao, trơn trượt còn Trần Thu Hằng lại bị lợn rừng húc. Người mẫu Hà Anh cũng có một thời gian phải đối mặt với làn da nhiều mụn khi phải tiếp xúc với quá nhiều hóa mỹ phẩm.
Bên cạnh đó, các "mannequin sống" phải chi một khoản lớn cho các khoản chăm sóc vóc dáng, sắc đẹp cũng như phong cách để tái đầu tư công việc. Theo Cao Thiên Trang, với mức lương của một người mẫu trung bình từ 7-8 triệu đồng một tháng, cô cảm thấy việc sống được với nghề rất chông chênh.
Nhà thiết kế Đỗ Mạnh Cường cũng thừa nhận: "Người mẫu kiếm được thì ít, nợ có khi còn nhiều hơn. Về cơ bản, họ xuất hiện trên sàn catwalk, tạp chí chủ yếu là để phục vụ đam mê, chứ sống được với nó thì rất khó".
Để sống với nghề, các chân dài phải đứng giữa nhiều lựa chọn khác nhau. Theo quản lý của một người mẫu, nếu người mẫu Việt chỉ hoạt động thuần túy ở hai mảng chụp hình và diễn catwalk thì sẽ phải chấp nhận mức cát-xê được trả, dù cao hay thấp. Còn khi có tên tuổi và gây được ấn tượng với thương hiệu lớn, họ sẽ được mời diễn với tiền lương cao hơn nhiều lần. Cát-xê của một người mẫu hoạt động ở thị trường Việt Nam được đánh giá là khá dao động ở mức 13-15 triệu đồng một tháng.
Một số chân dài Việt theo đó đã chọn hướng làm quảng cáo, tham dự sự kiện giải trí bên cạnh hoạt động nghề để có thêm thu nhập. Nhà thiết kế Đỗ Mạnh Cường cho biết, người mẫu Lê Thúy lúc mới vào nghề gần như không có thu nhập vì cô chỉ đi diễn show, chụp hình thời trang. Do đó, anh đã hạn chế bớt các show diễn và dành thời gian cho cô tìm hợp đồng quảng cáo, đi sự kiện. Theo nam thiết kế, dù hình ảnh không được quảng bá rộng khắp do ít đi diễn, "nàng thơ" của anh vừa có thu nhập, vừa kiểm soát được hình ảnh đồng thời tham gia show chọn lọc hơn.
Hoàng Yến cho rằng, người mẫu Việt muốn sống được với nghề phải có cách làm việc chuyên nghiệp và không ngừng nỗ lực để tạo niềm tin cho khách hàng.
Thời gian gần đây, nhiều người mẫu trẻ, tiềm năng của Việt Nam tìm cách tăng danh tiếng và cải thiện thu nhập của mình thông qua việc xây dựng sự nghiệp ở nước ngoài. Tham gia hoạt động tại các kinh đô thời trang lớn trên thế giới, sự nỗ lực của các gương mặt như Trang Khiếu, Tuyết Lan, Hoàng Thùy, Kha Mỹ Vân... được bù đắp bằng những cơ hội lớn kéo theo sau đó. Không chỉ cải thiện hình ảnh bản thân trong mắt khách hàng, tiền lương của họ cũng dần được nâng lên, gần chạm tới mức xứng đáng với công sức bỏ ra. "Dù còn bất cập, nghề mẫu vẫn đem lại cho tôi nhiều cơ hội khác. Tôi nghĩ, tốt nhất mỗi người hãy nên sống tốt với nghề và luôn tìm tòi cái mới để hoàn thiện bản thân", Trang Khiếu khẳng định.
Đứng đầu của một công ty quản lý người mẫu tại TP HCM, Giải vàng Siêu mẫu Việt Nam 2008 Võ Hoàng Yến cho biết, một người mẫu muốn sống với nghề thì cần đáp ứng mọi yêu cầu công việc. Sự kỳ vọng kiếm được bộn tiền chỉ nhờ diễn show, chụp tạp chí hay đóng quảng cáo là không tưởng.
Cô khẳng định: "Để sống với đam mê, người mẫu không có cách nào khác là luôn làm việc hết sức. Có như thế, khách hàng mới tin tưởng giao phó các hợp đồng. Người đứng sau hỗ trợ các em như tôi mới có đủ cơ sở thuyết phục đối tác tăng cát-xê cho mẫu".
Thành Trương