Hôm trước, tôi gặp lại một người bạn cũ. Hơn ba tháng nay, cô ấy tất bật đi tìm việc sau khi công ty cắt giảm nhân sự. CV của cô không có gì để chê, từ vị trí làm việc, kinh nghiệm đến ngoại ngữ. Ấy thế mà, cứ đến vòng phỏng vấn là sau đó không thấy hồi âm.
Lý do là nhà tuyển dụng ái ngại vì cô đã ngoài 30 tuổi, lại còn chưa có con.
Câu chuyện của bạn tôi có lẽ không phải cá biệt. Mới đây, chia sẻ của một chuyên gia khởi nghiệp về vấn đề tuyển dụng người ngoài 30 đã làm dậy sóng cõi mạng, nhất là những người thế hệ 9X. Lý do từ chối một ứng viên sinh năm 1990 dù hồ sơ xịn, kinh nghiệm đầy mình, chỉ vì... chậm, khó thích nghi, không cày nổi.
Tôi có cảm giác như các nhà tuyển dụng như nhà chồng khó tính. Thế hệ Gen Z thì họ chê bai thái độ làm việc, hay nhảy việc. Còn thế hệ 9X - nạn nhân mới nhất, thì họ chê già, chậm.
Người tuyển dụng cho rằng thế hệ 9X gặp phải "rào cản chí mạng" là gia đình. Những người có con nhỏ, bận bịu lo toan, không thể máu lửa, không thể chạy đua với tốc độ công việc. Họ không quen dùng AI, ít sống trên mạng xã hội, giao tiếp online cũng kém. Đó là lý do anh quyết định từ chối.
Ngay lập tức, phát ngôn này vấp phải sự phản đối dữ dội. Những người sinh năm 1990 - 1995 hiện chỉ mới ngoài 30, đâu thể gọi là "già", xét theo nhiều tiêu chí.
Thực tế, 9X không hề chậm. Họ là thế hệ chứng kiến công nghệ thay đổi từng ngày, từ Yahoo Messenger đến Facebook, từ điện thoại bàn phím "cùi bắp" sang smartphone cảm ứng, từ làm việc offline sang work from home. Họ thích nghi với sự thay đổi nhanh không kém bất kỳ ai.
Xã hội thay đổi, công việc thay đổi, và cả tư duy tuyển dụng cũng phải thay đổi. Không phải cứ trẻ là thiếu kinh nghiệm, không phải cứ ngoài 30 là chậm. Một người phù hợp hay không phải đánh giá dựa trên năng lực, thái độ và tinh thần làm việc, chứ không phải bằng năm sinh trong CMND.
Tiếc thay, có lẽ tinh thần làm việc là thứ quá trừu tượng mà các nhà tuyển dụng không thể thấy. Họ cần con số định lượng hơn, nên căn cứ vào độ tuổi.
Ngọc An