Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành quy chế tuyển sinh và đào tạo trình độ tiến sĩ thay thế cho quy chế năm 2017 nhằm khắc phục những điểm chưa phù hợp với quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học (Luật 34) và phù hợp với thực tế triển khai.
Theo đó, quy chế mới có nhiều điều chỉnh. Để lượng hóa, chuẩn hóa những quy định, đối với người dự tuyển, quy chế bổ sung minh chứng về trình độ ngoại ngữ như sử dụng các chứng chỉ quốc gia theo khung ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam, bên cạnh những chứng chỉ được quốc tế công nhận như IELTS, TOEFL.
Các bài báo, báo cáo khoa học trong danh mục tạp chí World of Sciences (WoS) và Scopus vẫn là yêu cầu để minh chứng cho kinh nghiệm và kết quả nghiên cứu khoa học của người hướng dẫn và đầu ra của nghiên cứu sinh. Tuy nhiên, quy chế mới bổ sung việc chấp nhận các sách chuyên khảo, công bố tại các tạp chí trong nước có chất lượng tốt theo tiêu chuẩn đánh giá của Hội đồng Giáo sư nhà nước. Các ghi nhận chỉ áp dụng nếu là tác giả chính.
Theo bà Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Giáo dục đại học, việc bổ sung này là cần thiết bởi chất lượng của một số tạp chí khoa học chuyên ngành có uy tín trong nước gần 5 năm vừa qua đã thay đổi tích cực. Hiện, Việt Nam có một tạp chí được chỉ mục trong cơ sở dữ liệu SCIE (Science Citation Index Expansed); 6 tạp chí thuộc ESCI (Emerging Sources Citation Index) của Web of Sciences; 8 tạp chí Scopus và 18 tạp chí trong cơ sở dữ liệu của ACI (ASEAN Citation Index).
"Sự công nhận đối với các tạp chí trong nước sẽ là động lực để các tạp chí khoa học phấn đấu nâng cao chất lượng, tiệm cận với tiêu chuẩn quốc tế bằng nội lực", bà Thủy nói. Hơn nữa, đây cũng là kênh để các sản phẩm khoa học có giá trị phù hợp với điều kiện của Việt Nam đến được đông đảo người quan tâm ở trong nước. Quy định này cũng khẳng định trách nhiệm, đóng góp đối với quốc gia của các nhà khoa học, nghiên cứu sinh Việt Nam.
Ngoài việc chấp nhận sách chuyên khảo, công bố trên tạp chí chất lượng trong nước, quy chế cũng cho phép thay thế các công bố nghiên cứu khoa học bằng những kết quả nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ đã đăng ký và được cấp bằng độc quyền sáng chế quốc gia hoặc quốc tế; hoặc giải thưởng chính thức của cuộc thi quốc gia hay quốc tế trong lĩnh vực nghệ thuật và nhóm ngành thể dục, thể thao.
Ảnh: Tạ Lư.
Bên cạnh những thay đổi trên, quy chế còn một số điểm mới khác như tạo điều kiện cho người học bảo lưu kết quả học tập trong thời gian nhất định để tiếp tục theo học, nghiên cứu nếu có nhu cầu; tăng số lượng nghiên cứu sinh/người hướng dẫn trong cùng thời gian, chẳng hạn giáo sư được hướng dẫn độc lập tối đa 7 nghiên cứu sinh, phó giáo sư được hướng dẫn 5.
Các mốc thời gian đào tạo tiến sĩ cũng được thay đổi so với trước để đáp ứng yêu cầu đào tạo thực tiễn. Theo đó, tổng thời gian đào tạo tiêu chuẩn là 3-4 năm. Tổng thời gian học tập nghiên cứu trước khi trình hồ sơ thực hiện quy trình phản biện độc lập và bảo vệ cấp cơ sở là 6 năm. Thời hạn để hoàn thành các thủ tục bảo vệ luận án ở cơ sở sau thời gian này là từ 6 tháng đến một năm theo tình hình thực tế do cơ sở đào tạo quyết định.
Để bảo đảm khách quan, công bằng, quy trình phản biện có thể được tiến hành đến hai lần, tăng một lần so với trước, giúp nghiên cứu sinh và người đánh giá có cơ hội giải trình, bảo lưu quan điểm trong nghiên cứu của mình.
Quy chế tuyển sinh và đào tạo trình độ tiến sĩ với nhiều điểm mới này sẽ được áp dụng từ ngày 15/8.