Joshua Wong, sinh tháng 10/1996, đeo kính, dáng người mảnh khảnh, dễ dàng lẫn vào vô số sinh viên khác. Cậu đã tích cực hoạt động chính trị trong vài năm trở lại đây.
Wong đã xuất bản một cuốn sách có tên Tôi không phải là một anh hùng, dẫn chương trình phát thanh, viết báo, và thực hiện các cuộc phỏng vấn. Cậu mô tả mình là một thiếu niên bình thường, thích chơi trò chơi điện tử và xem ti vi. Cậu dành 18 giờ mỗi ngày để học tập và hoạt động chính trị. Khi được hỏi cậu làm gì trong thời gian rảnh rỗi, Wong cười và trả lời nửa đùa nửa thật "ngủ và chỉ ngủ mà thôi".
Năm 2011, khi mới 15 tuổi, bất bình trước đề xuất về chương trình học mới của các trường công lập tại Hong Kong, Wong thành lập một nhóm sinh viên biểu tình mang tên Scholarism (Học dân) với sự giúp đỡ của một vài người bạn. Phong trào này đã đạt được thành công ngoài sức tưởng tượng. Trong tháng 9/2012, Scholarism tập hợp được 120.000 người, biểu tình chiếm trụ sở chính quyền Hong Kong, đòi lãnh đạo đặc khu hành chính này xóa bỏ chương trình đề xuất.
Đó là khi Wong nhận ra tiếng nói của giới trẻ Hong Kong cũng có sức nặng.
"Năm năm trước, không thể tưởng tượng là học sinh Hong Kong sẽ có chút mảy may hứng thú với chính trị. Nhưng chúng tôi đã thức tỉnh khi có vấn đề trong nền giáo dục quốc dân. Chúng tôi bắt đầu quan tâm đến chính trị", cậu nói.
Wong đang nỗ lực hoạt động để đòi quyền bỏ phiếu phổ thông. Nhóm của cậu hiện trở thành một trong những tiếng nói mạnh mẽ nhất của thành phố. Nhóm gồm khoảng 300 thành viên là học sinh, sinh viên. Tuy tuổi đời còn trẻ, quan điểm của những thanh thiếu niên này được nhìn nhận một cách nghiêm túc.
Scholarism hồi tháng 6 soạn thảo một kế hoạch cải cách hệ thống bầu cử của Hong Kong, giành được sự ủng hộ từ gần một phần ba số cử tri, trong một cuộc trưng cầu dân ý toàn thành phố không chính thức.
Scholarism trong tháng này huy động học sinh, sinh viên bãi khóa, nhằm phản đối các quy định mới về việc bầu người đứng đầu chính quyền đặc khu, dự kiến diễn ra năm 2017. Bãi khóa được xem là hành vi táo bạo vì Hong Kong vốn là một nơi coi trọng giáo dục.
Cuộc biểu tình của học sinh, sinh viên nhận được sự ủng hộ rộng rãi. Ban giám hiệu và giảng viên cam kết sẽ không kỷ luật học viên bãi khóa để tham gia biểu tình. Hiệp hội giáo viên lớn nhất Hong Kong cũng đưa ra khẩu hiệu kêu gọi "Đừng bỏ mặc sinh viên biểu tình".
Trái lại, trên các phương tiện truyền thông nhà nước của Trung Quốc, Scholarism là nhóm các phần tử quá khích. Wong cho biết cậu bị nêu tên trong Sách xanh An ninh Quốc gia Trung Quốc, vốn liệt kê các mối đe dọa đến sự ổn định của nước nhà.
Wong bị bắt hôm 26/9, sau khi xâm nhập vào khu nhà của chính quyền Hong Kong trong cuộc biểu tình "chiếm trung tâm". Cảnh sát đã lục soát phòng ký túc xá đại học của Wong và tịch thu một số tư trang, bao gồm cả máy tính và điện thoại. Cậu ta được thả hôm 28/9.
Wong nói cậu sẽ không lùi bước: "Người dân không nên sợ chính phủ. Chính phủ mới phải e ngại người dân của mình".
Vũ Thảo (Theo CNN/ FT)