Khoa học máy tính là ngành học "hot" nhất của Đại học Bách khoa Hà Nội với điểm đầu vào thuộc diện cao nhất cả nước trong 3-5 năm qua.
Với điểm trung bình học tập (GPA) 3,93/4, trong đó 5/10 kỳ đạt tuyệt đối, Long là thủ khoa ngành này và cũng đứng đầu trong số sinh viên Đại học Bách khoa Hà Nội tốt nghiệp năm 2023.
Nam sinh giành được học bổng khuyến khích học tập loại A (cao nhất) ở tất cả kỳ học, cùng nhiều học bổng do doanh nghiệp tài trợ. Ngoài ra, Long có bài báo khoa học tại một hội nghị quốc tế, đạt điểm rèn luyện 95/100 và được kết nạp Đảng.
"Khi mới vào Đại học Bách khoa Hà Nội, mình chỉ đặt mục tiêu cố gắng hết sức, không để thi lại, học lại môn nào. Trở thành thủ khoa tốt nghiệp của trường nằm ngoài mong đợi", Long, 23 tuổi, quê huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh, nói.
Lại Ngọc Thăng Long, chiều 27/9. Ảnh: Dương Tâm
Thăng Long thi đại học vào năm 2018 - năm mà đề thi THPT được đánh giá khó nhất kể từ năm 2015 đến nay, đạt 27,1 điểm tổ hợp Toán, Lý, Hóa (gồm điểm ưu tiên). Dù đạt thấp hơn điểm chuẩn ngành Công nghệ thông tin năm trước đó 1,4 nhưng Long tự tin đăng ký Đại học Bách khoa Hà Nội.
Năm đó Bách khoa Hà Nội tách Khoa học máy tính và Kỹ thuật máy tính thành ngành độc lập với Công nghệ thông tin. Tìm hiểu kỹ, Long chọn Khoa học máy tính vì thấy phù hợp với khả năng học Toán.
Vào trường, Long bị ngợp bởi thành tích của bạn bè. "Tất cả đều có giải quốc gia, quốc tế, chí ít cũng là học sinh chuyên. Trong khi mình chỉ là học sinh trường làng, lớn lên ở xã thuộc miền núi, điều kiện học tập không bằng", Long chia sẻ.
Rồi những "tin đồn" Bách khoa học rất khó, một buổi học 1-2 chương sách là chuyện thường, cũng khiến Long dè chừng. Học được ba buổi đầu, xác nhận "tin đồn" có thật, Long chỉ dám đặt mục tiêu không để trượt môn nào.
Nam sinh phát huy năng lực tự học - vốn đã được rèn giũa từ ngày học cấp ba ở quê. Long bắt đầu bằng việc chú ý nghe giảng trên lớp, làm bài tập về nhà đầy đủ. Khoảng một tháng một lần, cậu ôn lại bài đã học và luyện tập các dạng bài. Trước mỗi kỳ thi, Long tìm kiếm thêm tài liệu, làm đề để hệ thống kiến thức.
Sau kỳ học đầu đạt điểm ngoài sức tưởng tượng - 3,85, Long thấy như có "doping", hình thành tâm lý chiến thắng, muốn kỳ sau cao hơn kỳ trước. Nhiều môn chuyên ngành liên quan đến thế mạnh Toán học xuất hiện cũng giúp Long đạt kết quả tốt hơn.
Long (thứ hai từ trái sang) trong ngày tốt nghiệp của trường Công nghệ thông tin và Truyền thông, Đại học Bách khoa Hà Nội. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Song song với việc học, Long đi làm từ năm thứ ba để tích lũy kinh nghiệm, rèn chuyên môn. Nhờ thành tích tốt, Long được chọn vào chương trình thực tập dành cho sinh viên tài năng tại Viettel rồi lọt top 10 sinh viên xuất sắc lĩnh vực Khoa học dữ liệu của chương trình, được trả lương khoảng 40 triệu đồng cho ba tháng làm dự án.
Cũng trong giai đoạn này, Long là đồng tác giả một bài báo khoa học xuất bản tại hội nghị quốc tế EAI INISCOM 2022 về "Phát hiện phương tiện vi phạm giao thông thông minh sử dụng Học sâu".
Sau đó, Long vừa học ở trường, vừa làm cho một công ty về dữ liệu lớn, chuyên giải quyết các bài toán chấm điểm tín dụng cho người dùng, trước khi về làm chuyên viên Khoa học dữ liệu tại Ngân hàng Techcombank vào học kỳ II năm thứ tư.
"Việc đi làm sớm giúp mình tích lũy được nhiều kiến thức, có kinh nghiệm thực tế, đồng thời có thêm thu nhập", Long nói.
Nhờ giành nhiều học bổng và đi làm sớm, Long tự mua được máy tính, chi trả chi phí sinh hoạt, học tập. Không phải xin phụ cấp từ gia đình, từ năm thứ tư, Long thậm chí thi thoảng hỗ trợ lại bố mẹ.
Long trong một chuyến đi chơi. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Dù vừa học vừa làm, Long vẫn có thời gian tham gia nghiên cứu khoa học cùng thầy ở phòng thí nghiệm và các hoạt động ngoại khóa ở trường. Nam sinh là thành viên câu lạc bộ sáng tạo công nghệ EGG Club, tham gia trợ giảng, các hoạt động tình nguyện hay giải thi đấu bóng chuyền ở địa phương. Ngoài ra, Long dành thời gian cho các hoạt động giải trí như xem bóng đá, nghe nhạc, chơi game, thể thao.
Việc cân bằng giữa các hoạt động giúp Long không bị stress quá nhiều. Giai đoạn căng thẳng nhất với nam sinh là cách đây khoảng 3 tháng, khi vừa phải hoàn thành đồ án tốt nghiệp, vừa phụ trách hai dự án trọng điểm của công ty. Dù vậy, đồ án của Long về ứng dụng Học máy vào việc xác định phân khúc khách hàng, cảnh báo rủi ro và thu hồi nợ vẫn đạt điểm A+, được hội đồng đánh giá cao về tính khả thi.
TS Bùi Quốc Trung, giảng viên hướng dẫn đồ án tốt nghiệp cho Long, đánh giá Long có chuyên môn và kinh nghiệm nổi bật ở các lĩnh vực Khoa học máy tính, Khoa học dữ liệu, Thị giác máy tính. Long có phương pháp làm việc rất khoa học, luôn lập kế hoạch và có lộ trình cụ thể, trao đổi thường xuyên với thầy cô.
Trước khi giải quyết một vấn đề, Long luôn phân tích và đánh giá kỹ lưỡng, tìm kiếm kiến thức nền tảng để có thể giải quyết hiệu quả. Nam sinh cũng sẵn sàng cập nhật kiến thức mới nhất để giải quyết được các vấn đề phức tạp. Thầy Trung cũng ấn tượng với khả năng tự nghiên cứu cũng như làm việc nhóm của Long.
"Tính cẩn trọng và quyết đoán của Long là điểm mạnh nổi bật. Long không chỉ tìm kiếm giải pháp hiệu quả mà còn đảm bảo tính khả thi và ứng dụng trong thực tế. Đây là những phẩm chất quan trọng và tiềm năng cho một nghiên cứu sinh thành công", thầy Trung nói.
Hiện, Long vẫn làm chuyên viên Khoa học dữ liệu, công việc mà cậu gắn bó hơn một năm qua. Long mong muốn sớm có những thăng tiến trong công việc, được học hỏi chuyên môn từ những người đi trước.
"Nếu có học bổng du học ở thời điểm phù hợp, mình sẽ xem xét", Long nói.