Đây là nhận định của ông Tim Evans, Tổng giám đốc HSBC Việt Nam khi điểm lại tình hình kinh tế Việt Nam năm nay và đánh giá triển vọng năm 2022.
"2021 là một năm thật đặc biệt", ông nói. Năm qua, Việt Nam đã có một khởi đầu tốt trong quý I, khi kinh tế tăng trưởng tích cực nhờ xuất khẩu phục hồi mạnh mẽ. Nhưng mọi người không lường trước được tác động của biến chủng Delta. Nền kinh tế bị ảnh hưởng nghiêm trọng, tới mức các chỉ số GDP của quý III ghi nhận thấp kỷ lục, mức giảm sâu nhất kể từ khi Việt Nam bắt đầu công bố số liệu GDP.
Tuy nhiên, động lực chính thúc đẩy kinh tế Việt Nam phát triển, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vẫn được duy trì mạnh mẽ và chỉ tới đợt giãn cách nghiêm ngặt trong năm 2021 mới bị ảnh hưởng nhẹ. Tổng kim ngạch xuất khẩu trong 11 tháng đầu năm tăng 17,5% giúp thặng dư thương mại có xuất siêu nhẹ.
Nhờ tiêu dùng gia tăng sau khi gỡ bỏ giãn cách, nhu cầu mua sắm trong nước phục hồi, lạm phát cơ bản trong tháng 11 tăng 0,11% so với tháng 10 và tăng 0,58% so với cùng kỳ năm trước, vẫn trong ngưỡng mục tiêu đề ra. "Sau vài tháng khó khăn do áp dụng các biện pháp giãn cách nghiêm ngặt, tình hình đang ngày càng ổn định hơn", ông Tim Evans nhận định.
Tàu cập cảng Gemalink, cụm cảng Cái Mép - Thị Vải tháng 3/2021. Ảnh: Đăng Khoa
Về năm 2022, trước đó, bộ phận Nghiên cứu Toàn cầu HSBC nhận định kinh tế Việt Nam có thể lấy lại nhịp tăng trưởng GDP ở mức 6,8%. Ông Tim Evans cho rằng, lực tăng chủ yếu nhờ đầu tư FDI mạnh mẽ trở lại, tập trung nhiều vào lĩnh vực sản xuất. Điều này sẽ thúc đẩy xuất khẩu cho Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh các hiệp định tự do thương mại mà Việt Nam ký trong vòng hai năm qua bắt đầu mang lại trái ngọt.
Tầng lớp trung lưu tiếp tục mở rộng và cụ thể là tầng lớp giàu ngày một gia tăng sẽ thúc đẩy tiêu dùng. Nhờ vậy, lĩnh vực tiêu dùng thay đổi tích cực, bởi người Việt Nam bắt đầu chi tiêu mạnh tay hơn cho giải trí và du lịch.
Cùng với đó, cơ sở hạ tầng mới đưa vào sử dụng cũng sẽ tiếp tục "tiếp thêm nhiên liệu" cho các hoạt động kinh tế, đặc biệt trong lĩnh vực tái tạo, năng lượng xanh sau khi chính phủ Việt Nam đã ra những tham vọng lớn sau Hội nghị COP26.
Tuy nhiên, sẽ có một số yếu tố cần theo dõi để tránh những tác động tiêu cực có thể xảy ra cho nền kinh tế trong tương lai. Theo lãnh đạo HSBC, cần giám sát kỹ là giá năng lượng đang tăng lên. Hệ quả kéo theo là chi phí vận chuyển gia tăng nhanh chóng và trở thành một trong những nguyên nhân chính dẫn đến lạm phát trong nước.
"Quan điểm của chúng tôi là nhu cầu trong nước phục hồi từng bước có thể bù đắp cho giá năng lượng cao. Vì vậy, chúng tôi đánh giá lạm phát có thể tăng lên 3,5% trong năm 2022 và vẫn nằm trong ngưỡng cho phép của chính phủ", ông Tim Evans nói.
Yếu tố bất ổn nhất vẫn là Covid. Biến thể Omicron – "thủ phạm" khiến các chuyên gia dự báo tình hình trong tương lai thực sự đau đầu. Trong khi mọi người chưa thực sự hiểu rõ về khả năng lây lan và gây bệnh của Omicron, nhiều quốc gia đã sớm áp dụng trở lại các biện pháp kiểm soát biên giới với nhiều mức độ khác nhau và nền kinh tế có khả năng sẽ phải gánh chịu hậu quả.
Ông Tim Evans cho rằng trong tương lai, bất kỳ đợt bùng dịch nào cũng cần được kiểm soát bằng giải pháp hạn chế hoặc giãn cách khoanh vùng thay vì áp dụng trên diện rộng như nhiều nước đã triển khai trong năm nay.
"Liệu chúng ta sẽ trở lại mạnh mẽ với đà tăng trưởng bền vững? Điều đó chưa ai dám nói chắc", ông nói. Khi gián đoạn sản xuất và những áp lực dồn nén trong chuỗi ứng toàn cầu được "xả" bớt, mọi người sẽ bắt đầu nhìn thấy sự phục hồi.
Dù vậy, ông cho rằng cần sẵn sàng đón nhận bất cứ dấu hiệu nào cho thấy xuất khẩu tăng trưởng chậm lại khi các thị trường phát triển bắt đầu chuyển dịch tiêu dùng từ hàng hóa sang dịch vụ.
Viễn Thông