"Đêm qua, những kẻ cực đoan đã cố tấn công các tòa nhà hành chính, trụ sở cảnh sát thành phố Almaty cũng như cảnh sát địa phương. Hàng chục kẻ tấn công đã bị loại bỏ", Saltanat Azirbek, phát ngôn viên cảnh sát Kazakhstan, nói với truyền thông hôm nay, thêm rằng cảnh sát đang xác minh danh tính những người thiệt mạng.
Bộ Nội vụ Kazakhstan cho biết ít nhất 8 nhân viên thực thi pháp luật đã thiệt mạng trong các vụ bạo loạn trên toàn quốc, trong khi Bộ Y tế nói rằng hơn 1.000 người đã bị thương trong những ngày bất ổn gia tăng.
"Hơn 1.000 người bị thương sau các cuộc bạo loạn ở các vùng của Kazakhstan, gần 400 người trong số họ phải nhập viện và 62 người đang được chăm sóc đặc biệt", Thứ trưởng Y tế Azhar Guiniyat cho biết.
Quân đội Kazakhstan tại quảng trường chính của thành phố Almaty hôm nay, nơi hàng trăm người tiếp tục biểu tình. Ảnh: Reuters.
Thông tin được đưa ra trong bối cảnh bất ổn lan rộng ở Kazakhstan. Hàng trăm người biểu tình hôm nay tập trung tại quảng trường chính của Almaty bất chấp sự hiện diện của xe thiết giáp chở quân và hàng chục binh sĩ. Hãng Reuters đưa tin xảy ra nổ súng khi quân đội tiếp cận người biểu tình.
Cuộc biểu tình mới diễn ra một ngày sau khi người biểu tình xông vào đốt phá phủ tổng thống và văn phòng thị trưởng Almaty. Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev đã kêu gọi sự giúp đỡ từ Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO), liên minh có trụ sở tại Moskva gồm 6 quốc gia thuộc Liên Xô cũ.
Biểu tình bùng phát sau khi chính phủ Kazakhstan quyết định ngừng trợ giá khí đốt hóa lỏng (LPG), khiến giá loại nhiên liệu này ở nhiều nơi tăng gấp đôi.
Nội các của Thủ tướng Askar Mamin đồng loạt từ chức sau khi biểu tình bùng phát. Tổng thống Tokayev chấp thuận đơn từ chức, đồng thời yêu cầu họ cùng thống đốc các tỉnh tái áp đặt biện pháp kiểm soát giá LPG, xăng, dầu diesel và các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu khác.
Tổng thống Tokayev ngày 5/1 thông báo sẽ nắm quyền kiểm soát Hội đồng An ninh Kazakhstan. Tokayev cáo buộc "các phần tử khủng bố" đứng sau vụ chiếm sân bay Almaty và đang đụng độ với quân đội Kazakhstan bên ngoài thành phố.
Biểu tình bùng phát thành bạo loạn, buộc chính phủ hôm nay phải ban bố tình trạng khẩn cấp toàn quốc, hạn chế di chuyển tại ba thành phố lớn và 14 tỉnh, dự kiến đến ngày 19/1. CSTO cho biết sẽ cử lực lượng gìn giữ hòa bình đến để "ổn định" đất nước, đồng thời cho rằng các cuộc biểu tình lớn là "can thiệp từ bên ngoài".
Kazakhstan là quốc gia có diện tích lớn thứ 9 thế giới và giàu năng lượng. Nga duy trì quan hệ chặt chẽ với Kazakhstan và đang vận hành sân bay vũ trụ Baikonur tại Kazakhstan, nơi phóng tàu vũ trụ có người lái của họ, đồng thời tổ chức thử nghiệm tên lửa tại thao trường Sary Shagan tại quốc gia Trung Á.
Huyền Lê (Theo AFP, Al Jazeera)