Đụng độ nổ ra ngày 17/1 tại thị trấn Baymak, gần thủ phủ Ufa của Cộng hòa Bashkortostan thuộc Nga, khi hàng trăm người tập trung tại tòa án địa phương để thể hiện sự ủng hộ với nhà hoạt động Fail Alsynov. Ông Alsynov, 37 tuổi, lĩnh án 4 năm tù trong phiên xử kín, với cáo buộc "kích động thù hận".
"Bạo lực đã xuất hiện trong cuộc biểu tình, khiến một số người bị thương, trong đó có cả lực lượng hành pháp", Ủy ban Điều tra Nga cho biết cùng ngày.
Video trên mạng xã hội cho thấy cảnh sát chống bạo động dàn hàng ngang, dùng khiên chắn chống đỡ những vật thể mà người biểu tình ném về phía họ. Video do tổ chức nhân quyền độc lập OVD-Info đăng trên Telegram cho thấy cảnh sát đã dùng hơi cay để giải tán đám đông và bắt khoảng 20 người.
Truyền thông địa phương cho biết những người ủng hộ Alsynov tập trung về tòa án Baymak từ ngày 15/1, khi quá trình tranh tụng kết thúc. Cảnh sát sau đó đã cảnh báo người dân tránh "tụ tập trái phép nơi công cộng" trước khi tòa tuyên án.
Cảnh sát đụng độ người biểu tình tại thị trấn Baymak. Video: Telegram/RusNews
Cộng hòa Bashkortostan, với 4,1 triệu dân, là một trong hơn 80 thực thể hợp thành Liên bang Nga. Đây là một trong những cuộc biểu tình hiếm hoi nổ ra ở Nga nhiều năm qua.
Rafail Divayev, lãnh đạo cơ quan nội vụ Bashkortostan, kêu gọi người biểu tình giải tán, cảnh báo các cuộc bạo loạn sẽ đe dọa đến an ninh quốc gia và người tham gia sẽ bị trừng phạt nghiêm khắc.
"Tôi khuyên các bạn hãy tỉnh táo và không hủy hoại cuộc sống của mình", ông nói với hãng thông tấn RIA Novosti của Nga.
Ủy ban Điều tra Nga cho biết họ đã mở các cuộc điều tra về hành vi "bạo loạn quy mô lớn", với án tù tối đa 15 năm, cũng như chống người thi hành công vụ liên quan đến cuộc biểu tình bạo lực ở Bashkortostan.

Nhà hoạt động Fail Alsynov tại tòa án thị trấn Baymak ngày 17/1. Ảnh: AFP
Alsynov bị cáo buộc có bình luận phân biệt chủng tộc trong bài phát biểu tháng 4/2023 tại một hội đồng địa phương để phản đối kế hoạch khai thác vàng. Ông được cho là sử dụng hai từ trong tiếng Bashkir khi dịch sang tiếng Nga nghĩa là "những người da màu".
Tại Nga, cụm từ trên thường được dùng để mô tả một cách miệt thị người đến từ Trung Á và vùng Kavkaz. Alsynov nói ông đang ám chỉ những người nghèo, nhấn mạnh phát biểu của ông đã bị dịch sai. "Tôi không có tội", ông Alsynov nói sau khi bị kết án, thêm rằng sẽ kháng cáo.
Alsynov là thủ lĩnh Bashkort, một phong trào nhằm bảo tồn văn hóa, ngôn ngữ và bản sắc dân tộc của người dân địa phương. Bashkort bị giới chức Nga coi là tổ chức cực đoan năm 2020. Alsynov năm ngoái lĩnh án phạt vì chỉ trích chiến dịch của Nga ở Ukraine, cho rằng cuộc chiến này không mang lại lợi ích cho Bashkortostan.

Vị trí Cộng hòa Bashkortostan. Đồ họa: Britannica
Như Tâm (Theo AFP, Reuters)