Lịch sử
Cách đây hàng nghìn năm, những người châu Á đã từ Siberie vượt qua Alaska đến định cư ở miền đất ngày nay là Canada rồi đi tiếp xuống các vùng đất phía nam. Những bộ lạc thổ dân này đã có một đời sống ổn định với các nghề săn bắt, đánh cá, trồng cấy và một nền văn minh hoàn chỉnh.
 |
|
Những vườn hoa đua sắc là cảnh thường gặp ở Canada. |
Đến thế kỷ 16, trong khi tìm đường đến Ấn Độ, các nhà thám hiểm châu Âu đã vượt Đại Tây Dương đến lục địa này. Họ đã tìm thấy một miền đất giàu có, đặc biệt là các loài thú có lông quý như hải ly, cáo và gấu. Tiến sâu vào đất liền, người Pháp xây dựng các tiền đồn dọc theo sông St. Lawrence, vùng Ngũ Hồ và Mississipi, người Anh ở quanh vịnh Hudson và dọc bờ biển Đại Tây Dương. Sau các cuộc tranh chấp gay gắt, người Anh đã thiết lập được các vùng thuộc địa rộng lớn, người Pháp tập trung về vùng Quebec.
Năm 1774, Đạo luật Quebec ra đời, chính thức công nhận bộ luật dân sự Pháp và đảm bảo các quyền tự do tôn giáo và ngôn ngữ tại vùng lãnh thổ này. Khi Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ ở phía nam tuyên bố độc lập khỏi nước Anh, rất nhiều người Anh đã rời bỏ nước Mỹ, chạy lên phía bắc định cư tại Nova Scotia, New Brunswick và dọc theo Ngũ Hồ, hình thành các vùng tự quản. Sau đó, các thuộc địa của Anh ở phía bắc nước Mỹ là Canada Đông, Canada Tây, Nova Scotiam New Brunswick cùng thống nhất theo các điều khoản của Đạo luật về Bắc Mỹ của Anh để lập nên Liên bang Canada thuộc Liên Hiệp Anh ngày 1/7/1867. Ngài John Alexander Macdonal, người được coi là cha đẻ của Canada đã giữ chức Thủ tướng đầu tiên của đất nước này từ 1867 đến 1873.
Dần dần, Canada mở rộng về phía tây, sáp nhập thêm các vùng Manitoba năm 1870, British Colombia năm 1885, đảo Hoàng tử Edward năm 1873, vùng Yukon năm 1898 và đến năm 1905 là Alberta và Saskatchewan. Đến năm 1949, vùng lãnh thổ Tây Bắc New Foundland trở thành tỉnh thứ 10 của Canada.
 |
|
Lá phong là biểu tượng của Canada. |
Sau đại chiến thế giới thứ nhất, tiếng nói độc lập của Canada ngày càng trở nên rõ rệt. Vào năm 1931, quyền tự trị của Canada so với Anh được khẳng định bằng Quy ước Westminster. Từ sau đại chiến thứ hai đến nay, nền kinh tế Canada phát triển vượt bậc, đưa nước này vào hàng các cường quốc. Đồng thời, các chương trình xã hội tiên tiến của chính phủ như trợ cấp gia đình, trợ cấp tuổi già, chăm sóc sức khỏe cho mọi người, bảo hiểm thất nghiệp đã mang lại cho người dân Canada một chất lượng sống cao mà nhiều nước phát triển cũng phải phấn đấu theo. Cùng với các chính sách đối ngoại ôn hòa, thân thiện và sẵn sàng chia sẻ, vị thế của Canada trên trường quốc tế ngày càng được nâng cao.
Đặc biệt, vào ngày 1/4/1999, vùng lãnh thổ bao la phía bắc là Nuvavut, một vùng đất rộng bằng 1/5 diện tích toàn Canada cũng gia nhập liên bang. Sự kiện này đã khẳng định đường lối phát triển tốt đẹp và bền vững trong quá trình xây dựng đất nước của Canada.
Bảy vùng địa lý - bảy sắc cầu vồng
1. Vùng núi Tây Cordillera bao trùm miền đất British Columbia, Yukon và một phần của Alberta là nơi có nhiều phong cảnh tuyệt đẹp. Những dãy núi đá lớn chạy dài suốt phần đất dọc bờ biển phía tây, nhiều ngọn nhô cao từ 2.000 đến 4.000. Xen kẽ là các mỏm núi thấp và các thung trong lũng, nổi tiếng nhất là thung lũng hẹp Rocky Mountain Trench. Miền trung British Columbia là vô vàn các bình nguyên, đồi, khe, lòng chảo tạo đa dạng. Tại vùng Yukon là 20 ngọn núi chọc trời, trong đó có đỉnh Logan cao nhất Canada (5.959 m).
2. Vùng đồng bằng Great Plains là vùng đất bằng phẳng, rộng lớn với những cánh đồng trải dài lút tầm mắt như Alberta, Saskatchewan và Manitoba. Các nông trại màu mỡ trong vùng là nguồn cung cấp hầu như toàn bộ sản lượng lúa mì cho Canada. Một số nơi khác có khí hậu sa mạc với những trận gió cát và tạo thành những vùng nước đọng trên các khối đá. Đây cũng là nơi đã phát lộ nhiều hóa thạch của các loài khủng long tiền sử.
 |
|
Phong cảnh vùng hồ Ontario. |
3. Tấm lá chắn Canada là một vùng đất nổi tiếng về khai khoáng và khai thác gỗ, bao gồm miền bắc Manitoba, Ontario và Quebec, từ bờ tây đến bờ bắc của Alberta, từ bờ đông tới Labrador va bao bọc quanh vịnh Hudson. Miền đất này là địa hình đặc trưng nhất của Canada và là nền tảng của lục địa Bắc Mỹ. Đây là vùng đất cổ, được tạo nên từ những lần trồi sụt của các dòng sông băng và để lại một lớp đất phù sa mỏng bồi đắp cho những cánh rừng phương bắc rộng lớn.
4. Vùng đất thấp sông St. Lowrence và Các Hồ Lớn là miền đất không mấy bằng phẳng giữa vùng thủ phủ Quebec và Windsor, Ontario. Hầu hết các thành phố lớn và khu công nghiệp của Canada đều tập trung tại khu vực này, chiếm tới 1/2 dân số cả nước. Những dải đất bằng phẳng ở đây trước kia là các cánh rừng, còn nay đã trở thành những cánh đồng phì nhiêu.
5. Vùng Appalachian nằm về phía đông nam của Canada, bao gồm một phần phía nam sông St. Lawrence thuộc Quebec và hầu hết các tỉnh miền đông của nước này. Đặc điểm của vùng này là tập trung nhiều đồi và rừng. Càng dần về phía bờ biển, phong cảnh nơi đây nhấp nhô như gợn sóng. Đây là vùng có nhiều cảnh đẹp và rất yên tĩnh với vài thành phố và thị trấn nhỏ xinh nằm ven bờ Đại Tây Dương.
6. Vùng vịnh Hudson và vùng đất thấp Bắc cực là phần đất rộng lớn phía nam vịnh Huston. Đây là địa hình mang những tính chất đặc trưng nhất của Canada với nhiều sình lầy, đầm phá. Tại đây hầu như không có người ở và cũng không có du khách tìm đến, ngoại trừ thị trấn Chrrchill thuộc Manitoba.
7. Miền đất Bắc Băng dương ở vùng cực bắc là một vùng bao la bị băng tuyết bao phủ quanh năm. Màu trắng của các núi băng bốn mùa giá lạnh và mưa tuyết là hình ảnh quen thuộc của vùng này. Nằm sâu bên dưới các hòn đảo băng cứng đã hình thành từ hàng triệu năm. Suốt miền băng tuyết này hầu như không có đường đi và rất ít người sinh sống.
Thiên đường của động vật hoang dã
Khắp nơi trên đất Canada, các bạn có thể tận mắt thấy các loài động vật hoang dã quý hiếm:
 |
|
Gấu trắng là động vật quý hiếm của Canada. |
Gấu xám Bắc Mỹ sống hoang dã trên các sườn núi cao phía nam và phía tây, lông trên đỉnh đầu màu trắng và có bướu ở dưới gáy. Gấu đen sống ở phía nam và phía tây, ngay những nơi người dân hay cắm trại hoặc sinh sống. Đặc biệt, gấu trắng vô cùng dễ thương với bộ lông màu trắng ngà và nặng đến 7 tạ. Đây là loài thú quý hiếm, chỉ sống ở những vùng cực bắc, được chính phủ Canada bảo vệ.
Ngoài ra, còn có trâu, chó sói, sói Bắc Mỹ, hươu, tuần lộc, nai rừng Bắc Mỹ, lợn rừng. Còn gấu trúc Bắc Mỹ và cầy hương thì có thể bắt gặp ngay tại các thành phố lớn. Dê núi Rocky và mèo rừng là hai loài động vật hoang dã đặc hưu của Canada. Tại vùng biển Thái Bình Dương, Đại Tây Dương và sông St. Lawrenc, du khách có thể thường xuyên nhìn thấy cá voi. Trong các cánh rừng mênh mông có tới trên 500 loài chim, phổ biến nhất là chim két và chim diệc với bộ lông xanh biếc tuyệt đẹp. Đặc biệt, ngỗng trời Canada từ lâu đã trở thành loài chim gần gũi nhất với người dân Canada, còn hải ly luôn được coi là một biểu tượng của thiên nhiên Canada phong phú và tươi đẹp.
Những cánh đồng và những ngôi làng mơ mộng
Mặc dù có đất đai rộng lớn nhưng đất canh tác nông nghiệp của Canada chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ và có điều kiện thời tiết luôn thất thường. Tuy nhiên, nông nghiệp Canada đạt được nhiều thành tựu lớn. Phần lớn mùa màng của Canada đều tập trung canh tác ngũ cốc, các loại cây dùng làm thức ăn cho gia súc và các loại cây lấy dầu. Lúa mỳ là loại ngũ cốc được trồng nhiều nhất.
Canada có nhiều nhà nông học nổi tiếng, trong đó phải kể đến Herman Trelle người vùng Grande Praire. Trong khoảng thời gian từ năm 1926 đến 1934, ông đã đạt 135 giải thưởng quốc tế về cây lanh, lúa mạch đen, yến mạch và lúa mỳ, nhiều lần đoạt giải thưởng quốc tế về lúa mỳ.
 |
|
Những làng quê yên ả là thiên đường đối với người dân Canada. |
Hoa quả mùa hè của Canada cũng luôn được thế giới biết đến. Vùng hồ Erie và Ontario là nơi chuyên trồng đào, lê, nho và nhiều loại trái cây khác. Bán đảo Niagara thuộc Ontario và thung lũng Okanagan thuộc British Columbia là nơi chuyên sản xuất rượu vang. Rượu vang trắng thuần khiết và nhất là rượu vang ướp lạnh của Canada được xếp vào loại rượu ngon nhất thế giới.
Đối với những người dân sống trong thành phố, các trang trại nông thôn không chỉ là nơi cung cấp thực phẩm tươi sống mà còn là những điểm hẹn mơ mộng. Người ta rủ nhau về sống trong những ngôi nhà gỗ tuyệt đẹp của những người nông dân mến khách, để được cưỡi ngựa thong dong băng qua các cánh đồng lúa đang vào mùa gặt, cùng tham gia thu hoạch hoa trái trên các cánh đồng nho hay trong các vườn lê táo trĩu quả. Mùa hè ở nông thôn Canada là một thiên đường an lành, tuyệt vời và mộng mơ.
Còn tiếp
(Theo sách Canada: Thanh bình và Thịnh vượng)