Các dự án lớn đang khát vốn. |
Tổng hạn mức vay thương mại nước ngoài của doanh nghiệp đã được Chính phủ duyệt cho cả năm nay là 200-250 triệu USD đối với dư nợ ngắn hạn và 2-2,2 tỷ USD với vay trung dài hạn. Trong hạn mức vay trung dài hạn, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được vay 1,6 tỷ USD; phần còn lại là tiêu chuẩn vay của doanh nghiệp Việt Nam.
Theo giải trình của Ngân hàng Nhà nước, từ đầu năm đến nay, mức dư nợ ngắn hạn đã thực hiện là 130 triệu USD. Tổng kim ngạch vay trung dài hạn đã đăng ký tại Ngân hàng Nhà nước khoảng 500 triệu USD. Riêng khoản vay của các doanh nghiệp Việt Nam là 300 triệu USD, bao gồm cả 3 khoản vay của doanh nghiệp Nhà nước đã được Chính phủ cấp bảo lãnh là Tổng công ty Xây dựng Sông Đà (Dự án xi măng Hạ Long), Tổng công ty điện lực Việt Nam (dự án xi măng Tuyên Quang) và Tổng công ty xuất nhập khẩu xây dựng.
Ngân hàng Nhà nước cho biết, các khoản vay kể trên vẫn nằm trong hạn mức cho phép của Chính phủ. Tuy nhiên, hơn 30 dự án lớn như xi măng, điện, mua máy bay và giao thông đang chờ được cấp bảo lãnh vốn. Theo tính toán, phần vay vốn nước ngoài dưới hình thức bảo lãnh để triển khai các dự án có khả năng thực hiện trong năm 2005 lên đến 1,9 tỷ USD, chưa tính đến khoản vay thương mại thông qua việc phát hành trái phiếu quốc tế dự kiến là 500 triệu USD trong năm 2005. Số vốn này cao gấp 3 lần hạn mức vay nước ngoài trung dài hạn của doanh nghiệp Việt Nam đã được Thủ tướng phê duyệt. Và nếu tính cả phần vốn bảo lãnh này, tổng kim ngạch vay thương mại nước ngoài trung dài hạn của các doanh nghiệp Việt Nam trong năm 2005 sẽ bị đội lên đến 3,5 tỷ USD, tương đương tổng dư nợ nước ngoài của doanh nghiệp Việt Nam từ trước tới nay.
Theo kiến nghị của Ngân hàng Nhà nước, cần hết sức thận trọng với việc vay vốn nước ngoài của các doanh nghiệp, nhất là khối doanh nghiệp nhà nước vì nó gắn liền với nhu cầu sử dụng vốn dự phòng của ngân sách nhà nước và có thể làm cho tình hình vay nợ nước ngoài của Việt Nam xấu đi. Để phù hợp với thực tiễn nhu cầu vay vốn của các doanh nghiệp Việt Nam trong năm 2005, đồng thời vẫn đảm bảo khả năng trả nợ của quốc gia trong tương lai và giảm gánh nặng dự phòng cho ngân sách, Ngân hàng Nhà nước kiến nghị Chính phủ chỉ bảo lãnh cho các dự án vay vốn nước ngoài của doanh nghiệp nhà nước thực sự hiệu quả, có khả năng trả nợ, được Bộ Tài chính thẩm định. Về hạn mức vay thương mại nước ngoài, Ngân hàng Nhà nước kiến nghị giữ nguyên mức dư nợ ngắn hạn là 200-250 triệu USD, đồng thời điều chỉnh tổng hạn mức vay trung dài hạn lên 2,7-3 tỷ USD. Trong đó nâng tiêu chuẩn vay của các doanh nghiệp Việt Nam lên 1,5-1,8 tỷ USD (so với mức đã phê duyệt là 400-600 triệu USD). Tiêu chuẩn vay nước ngoài trung dài hạn của các doanh nghiệp FDI sẽ hạ xuống còn 1,2 tỷ USD, thay vì mức trước đây đã phê duyệt là 1,6 tỷ USD.
S.L.