 |
|
Ông Phạm Gia Khiêm. Ảnh: Phan Anh |
- Tất cả nhà tài trợ đều rất quan tâm đến tình hình chống tham nhũng tại VN. Nhiều ý kiến lo ngại tham nhũng sẽ làm mất lòng tin của các nhà tài trợ trong tương lai. Phó thủ tướng nghĩ sao?
- Có 19 ý kiến góp ý về tình hình tham nhũng tại VN của các nhà tài trợ. Trong đó một số ý kiến phê phán thủ tục kiểm tra dự án ODA của mình còn yếu kém, giám sát chưa tốt. Vấn đề này Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc đã nhận khuyết điểm trước Quốc hội. Thực tế ta kêu gọi đầu tư thì tốt, làm dự án giỏi nhưng chưa kiểm tra, giám sát chưa hiệu quả dẫn đến tham nhũng. Từ nay, công tác giám sát phải được thực hiện kỹ hơn, có chế tài rõ ràng, kiểm tra chặt chẽ. Việc kêu gọi tài trợ, xây dựng dự án chỉ mới đạt được nửa quãng đường. Cuối cùng, cái chính vẫn là hiệu quả của dự án.
- Biện pháp để chống tham nhũng hiệu quả của Chính phủ là gì?
- Chính phủ đã có chương trình hành động chống tham nhũng và cần phải thực hiện sớm. Còn những biện pháp cụ thể thì còn cần phải thảo luận nhiều hơn. Tuy nhiên cái chính là phải tạo lòng tin, thực hiện đồng bộ các biện pháp kinh tế, chính trị, hành chính, giáo dục, công tác cán bộ… Nếu chỉ thực hiện mạnh ở một lĩnh vực mà yếu các mặt khác thì cũng chưa đủ. Sắp tới công tác chống tham nhũng của Chính phủ phải mang tính đồng bộ cao hơn.
- Chuyện giải ngân vốn ODA “rùa bò” của VN cũng làm nhiều nhà tài trợ sốt ruột. Làm sao để khắc phục tình trạng này?
- Đúng là nhiều nhà tài trợ chưa hài lòng lắm đến tốc độ giải ngân vốn ODA của ta. Hiện nay, một năm ta giải ngân được khoảng 1 tỷ USD (năm nay 1,8 tỷ USD) là chậm. Thách thức trong việc sử dụng vốn ODA là làm sao không bị lãng phí, thì giải ngân chậm cũng chính là sự lãng phí. VN sẽ tập trung để tăng việc giải ngân lên nhanh hơn, ở mức 2 tỷ USD mỗi năm. Tuy nhiên, để làm được điều này còn phải phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như định mức chi tiêu, cập nhật số liệu…
- Để sử dụng hiệu quả nguồn vốn ODA, các nhà tài trợ nhấn mạnh yếu tố con người. Theo Phó thủ tướng, phải đào tạo nguồn nhân lực như thế nào cho quản lý nguồn vốn này?
- Tôi cho rằng năng lực quản lý hiện nay ở cấp trung ương khá tốt, nhưng năng lực của các dịa phương thì kém. Cho đến nay những vấn đề về ODA, VN không có trường nào dạy. Bộ Kế hoạch đầu tư đã có đề nghị thành lập trường đào tạo kiến thức kinh tế hội nhập, trong đó có ngành ODA. Điều này là cần thiết. Hiện có 3 cái yếu ở địa phương, tổ chức quản lý nguồn vốn ODA là ngoại ngữ, khó khăn trong thủ tục hành chính và chính sách chi tiêu. Chính sách chi tiêu có cái dựa vào tiêu chuẩn nước ngoài, có khi phải phụ thuộc quy định VN nên không đồng nhất.
- VN kỳ vọng gì sau Hội nghị giữa kỳ các nhà tài trợ?
- Có 2 điều gây ấn tượng cho tôi tại hội nghị lần này. Đó là tinh thần đóng góp của các nhà tài trợ, các đại sứ nước ngoài vừa nghiêm túc thẳng thắn, vừa nhấn mạnh tinh thần xây dựng đối với VN. Nội dung đóng góp tập trung 3 vấn đề: cái làm được của VN và những cố gắng của chúng ta trong thời gian qua về chống tham nhũng, kêu gọi và sử dụng vốn ODA. Họ cũng góp ý những điều ta chưa làm được như thủ tục hành chính, một số thể chế, kiến nghị những vấn đề thời gian tới như kế hoạch phát triển 5 năm, viện trợ, xây dựng thể chế…
Hầu như ý kiến các đại sứ về chống tham nhũng đều yêu cầu minh bạch hóa trong quá trình thực hiện dự án, công khai hóa biện pháp để làm giảm tham nhũng. Yêu cầu này cũng phù hợp quan điểm của Chính phủ trong sử dụng vốn ODA, chi tiêu tài chính công, chống tham nhũng.
Tôi muốn nói rằng, những gì chưa làm được thì chúng ta sẽ khắc phục. VN sẽ tiếp tục con dường đổi mới sâu hơn, toàn diện hơn trên nhiều lĩnh vực, quyết tâm cao chống tham nhũng. Chúng ta cũng muốn tiếp tục các quan hệ đối ngoại với sự giúp đỡ của các nhà đầu tư, tài trợ. Mồ hôi nước mắt của người dân các nước tài trợ đóng góp cho chúng ta nên chúng ta phải coi trọng.
Phan Anh ghi