Theo tính toán của các nhà mạng viễn thông, công ty tư vấn và giới chức nhiều nước, quá trình thay thế thiết bị viễn thông Huawei đã lắp đặt khiến Mỹ và đồng minh tiêu tốn 10 tỷ USD. Tác động tiêu cực đến kinh tế do chậm triển khai 5G sẽ nhân lên 2-3 lần, trong khi chi phí có thể tiếp tục tăng do đối thủ của Huawei đưa ra mức giá triển khai mạng 5G cao hơn trong vòng 10 năm.
Khi chính phủ Mỹ đưa Huawei vào danh sách đen năm 2019, Hiệp hội viễn thông di động toàn cầu GSMA ước tính việc cấm thiết bị Trung Quốc có thể làm kế hoạch triển khai mạng 5G ở châu Âu bị chậm 18 tháng và đội lên thêm 59 tỷ USD. Nghiên cứu được Viện Kinh tế Oxford tiến hành tại Mỹ, Anh, Australia, Canada, Pháp, Đức, Nhật Bản và Ấn Độ cho thấy loại bỏ thiết bị Huawei khiến kinh phí đầu tư vào mạng 5G tăng 16-19%, dẫn tới sụt giảm 105,5 tỷ USD trong GDP các nước này trong giai đoạn 2020-2035.
Mảng chip HiSilicon của Huawei gặp nhiều khó khăn trước lệnh cấm của Mỹ. Ảnh: Reuters
Ủy ban Truyền thông Liên bang Mỹ (FCC) năm 2022 thông báo với quốc hội nước này rằng gỡ thiết bị Huawei và ZTE sẽ tiêu tốn 5 tỷ USD. Trong khi đó, Viện Kinh tế Oxford ước tính ảnh hưởng lâu dài đến GDP của Mỹ sẽ khoảng 35,8 tỷ USD.
Hồi tháng 3, tạp chí chuyên ngành Light Reading nhận định tập đoàn viễn thông Đức Deutsche Telekom sẽ mất 6 tỷ USD và 5 năm để xóa sổ thiết bị Huawei. Trong tổng số 134.000 ăng-ten 5G triển khai ở Đức, có hơn 80.000 do Huawei cung cấp.
Những thống kê trên chưa tính đến doanh số sụt giảm vì lệnh hạn chế bán chip bán dẫn và các sản phẩm khác cho Huawei, có thể lên tới hàng chục tỷ USD.
Thiết bị viễn thông Huawei thường rẻ hơn 20-30% so với đối thủ, giúp hãng giành thị phần ở châu Âu, quê nhà của các công ty lớn như Nokia và Ericsson. Nhưng chi phí chỉ là một phần lợi thế với Huawei. Thành công của hãng cũng dựa trên sản phẩm chất lượng cao, đôi khi vượt thiết bị do phương Tây sản xuất.
Hãng tư vấn viễn thông Strand Consult (Đan Mạch) ước tính các thiết bị Trung Quốc, trong đó phần lớn là Huawei và một phần của ZTE, chiếm 100% trong quá trình triển khai 5G ở Cyprus. Con số này dao động từ 0% ở khoảng 9 nước Liên minh châu Âu (EU) cho đến 72% ở Na Uy.
John Strand, nhà sáng lập công ty tư vấn, cảnh báo: "Phụ thuộc vào mạng lưới viễn thông Trung Quốc nguy hiểm hơn nhiều so với phụ thuộc nguồn khí đốt Nga. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật số là nền tảng cơ bản của xã hội".
Ba năm trước, Tổng cục Tín hiệu Australia (ASD) trả lời truyền thông: "Tiềm năng tấn công của 5G lớn đến mức Australia có thể bị thiệt hại nặng nề nếu phải đối mặt với những hành động như vậy". Vấn đề then chốt không nằm ở theo dõi cuộc gọi điện thoại và email, mà là vô hiệu hóa nguồn năng lượng, nước sạch và cơ sở hạ tầng.
"Tôi chưa từng nghe trường hợp Huawei bị phát hiện do thám công dân nước ngoài, nhưng những lo ngại về an ninh quốc gia tại phương Tây được đưa ra là nhằm phòng chống mối đe dọa tiềm tàng", Evan Anderson, CEO công ty dịch vụ thông tin INVNT/IP, cho biết khi được hỏi có bằng chứng Huawei dùng thiết bị 5G để hoạt động gián điệp hay không.
Tuy vậy, điểm yếu trong mạng 5G có thể là con dao hai lưỡi, khi Trung Quốc cũng có nguy cơ bị Mỹ và đồng minh tấn công mạng. Các tài liệu được Edward Snowden, cựu nhân viên của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA), tiết lộ hồi năm 2014 cho thấy tình báo Mỹ đã xâm nhập máy chủ Huawei để tiến hành do thám.
Những người ủng hộ hiệu quả kinh tế khi sử dụng thiết bị Huawei không tìm ra điểm chung với phe kêu gọi loại bỏ chúng vì lý do an ninh quốc gia. Thiết bị viễn thông là cơ sở hạ tầng thiết yếu, đóng vai trò chìa khóa với phát triển nền kinh tế hiện đại. Đó là lý do Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc đã dành hàng chục năm và số tiền khổng lồ để phát triển công nghệ viễn thông hàng đầu thế giới.
Cả ba nước đã loại bỏ sự phụ thuộc quá mức vào nguồn cung nước ngoài, đồng thời xây dựng chuỗi cung ứng và sản phẩm sở hữu trí tuệ nội địa mang lại lợi ích vượt xa chi phí ban đầu.
"Mỹ, Canada, Australia và châu Âu đang nỗ lực làm điều đó, nhưng chưa rõ quá trình sẽ kéo dài bao lâu và liệu họ có thể tránh xây dựng thế độc quyền hay ngăn chặn chủ nghĩa bảo hộ phá bỏ những sáng kiến ưu đãi chi phí hay không", Anderson cảnh báo.
Điệp Anh (Theo Asia Times)