Văn phòng cảnh sát trưởng hạt Fulton, bang Georgia ngày 24/8 công bố ảnh lưu hồ sơ tại nhà tù của cựu tổng thống Mỹ Donald Trump, sau khi ông tới trình diện với cáo buộc tìm cách lật kèo bầu cử ở bang này năm 2020.
Giới chức Mỹ thực hiện việc chụp ảnh hồ sơ nhà tù, hay ảnh danh bản, từ những năm 1800 để xác định những người bị buộc tội nếu họ bỏ trốn, không đến trình diện tòa, hay phục vụ công tác truy bắt nếu họ tái phạm sau khi được thả. Đây là thủ tục bắt buộc trong quá trình tố tụng và thường được coi là một "vết nhơ" trong lý lịch tư pháp của những người bị lưu hồ sơ.
Ông Trump là cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị chụp ảnh hồ sơ nhà tù. Vào năm 1872, tổng thống Ulysses S. Grant đã bị đưa đến đồn cảnh sát ở Washington vì tội chạy quá tốc độ trên cỗ xe ngựa của ông, nhưng cảnh sát không chụp ảnh ông để lưu hồ sơ.
Đó cũng là lý do rất nhiều người trông đợi hạt Fulton công bố ảnh lưu hồ sơ của ông Trump, người đã thoát khỏi rất nhiều sóng gió pháp lý trước đây và không phải chụp ảnh lưu hồ sơ trong ba lần bị truy tố trước đó.
Giới chuyên gia nhận định dù chỉ mang tính thủ tục, bức ảnh hồ sơ nhà tù có khả năng tác động đáng kể tới cựu tổng thống Mỹ, khi các đối thủ có thể tận dụng nó để hạ thấp uy tín của ông, thậm chí mỉa mai ông trong chiến dịch tranh cử.
Theo Jonathan Finn, giáo sư về nghiên cứu truyền thông tại Đại học Wilfrid Laurier, Canada, "sức mạnh của ảnh lưu hồ sơ đến từ thực tế rằng nó là dấu hiệu về việc ai đó bị bắt".
"Đối với những người muốn chứng minh ông Trump là tội phạm, hình ảnh này thể hiện chính điều đó. Bạn sẽ không thể có ảnh ông ấy đứng sau song sắt, vì vậy ảnh lưu hồ sơ là minh chứng thuyết phục nhất", Finn cho biết.
Nhưng ông Trump dường như đã có sự chuẩn bị cho bức ảnh "lịch sử" này. CNN dẫn hai nguồn tin am hiểu vấn đề nói rằng nhóm trợ lý của Trump đã thảo luận về ảnh hồ sơ nhà tù trước khi ông được chụp. Cuối cùng, Trump quyết định muốn tỏ ra "cứng rắn" và cố tình không cười khi chụp ảnh.
Kết quả là trong bức ảnh được công bố, ông Trump mặc vest, thắt cà vạt đỏ, hơi cúi đầu, nhìn với ánh mặt đầy giận dữ vào ống kính, môi mím chặt.
Ảnh lưu hồ sơ tại nhà tù thành phố Atlanta, bang Georgia, của cựu tổng thống Trump ngày 24/8. Ảnh: Cảnh sát hạt Fulton
Bức ảnh sau đó lan truyền nhanh chóng trên các hãng truyền thông và mạng xã hội. Ông Trump cũng lập tức "biến nguy thành cơ", đăng bức ảnh đó lên Twitter, nay là mạng xã hội X, với thông điệp "Không bao giờ đầu hàng". Đây là lần đầu tiên ông quay lại với mạng xã hội này sau hơn 2,5 năm.
Bức ảnh của ông nhanh chóng nhận về hơn 380.000 lượt thích, cùng hàng trăm nghìn lượt chia sẻ và hơn 80.000 bình luận.
Giới chuyên gia cho rằng cách Trump tận dụng bức ảnh lưu hồ sơ để phục vụ cho chiến dịch tranh cử tương tự chiến thuật "hóa giải thách thức" mà ông vẫn làm khi đối diện tình thế tiêu cực trước đây.
"Trong nền chính trị ngày nay, một bức ảnh cũng có thể mang đến giá trị rất lớn trong việc quyên góp cho chiến dịch tranh cử", bình luận viên John Fritze từ báo USA Today cho hay.
Trước khi Trump trình diện nhà tù hạt Fulton, chiến dịch tranh cử của ông đã bán những sản phẩm in ảnh hồ sơ nhà tù do họ tự tạo ra. Có những dấu hiệu cho thấy các trợ lý của Trump sẽ tiếp tục tận dụng bức ảnh để tạo lợi thế cho ông trong cuộc cạnh tranh vị trí ứng viên của đảng Cộng hòa.
"Bức ảnh lưu hồ sơ của một cựu tổng thống, ứng viên tổng thống năm 2024 sẽ lan truyền khắp Internet và trang nhất các báo trên toàn thế giới. Nó cũng có thể trở thành hình ảnh mang tính biểu tượng cho sử sách. Nó còn đặc biệt phù hợp với chiến dịch tranh cử đang diễn ra của Trump", Laurel Wamsley, bình luận viên kỳ cựu từ trang NPR, nhận định.
Theo Wamsley, một bức ảnh như vậy sẽ tiếp thêm động lực cho những người ủng hộ ông Trump và "tiếp lửa" cho những thuyết âm mưu vô căn cứ rằng ông là "nạn nhân của một hệ thống tư pháp thiên vị chính trị".
Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump tại sự kiện tranh cử ở Windham, New Hampshire ngày 8/8. Ảnh: Reuters
Đội ngũ của ông Trump cũng có thể coi bức ảnh như bằng chứng cho thấy ông là nạn nhân trong một cuộc "săn phù thủy", cụm từ thường được dùng để chỉ hành động bới lông tìm vết nhằm bôi nhọ đối thủ chính trị.
Lara Trump, con dâu của cựu tổng thống, nói với kênh Newsmax rằng bức ảnh chụp ông sẽ là "tấm ảnh hồ sơ nhà tù nổi tiếng nhất lịch sử thế giới".
"Nó sẽ phản tác dụng với họ", cô quả quyết. "Nó sẽ xuất hiện trên các áp phích trong phòng của mọi người, trên áo phông. Nó sẽ xuất hiện trên lá cờ của những người yêu mến đất nước này vì họ ủng hộ Donald Trump".
Trên kênh Fox News vào tuần trước, Alina Habba, luật sư của Trump, gọi việc các quan chức hạt Fulton nhất quyết yêu cầu ông chụp ảnh hồ sơ nhà tù chỉ là hành động "thể hiện tính tự cao".
"Rõ ràng, bạn thấy có một chút gì đó hơi tự cao đang được thể hiện ở Georgia khi họ nói rằng sẽ ép ông Trump chụp ảnh lưu hồ sơ. Mục đích của việc chụp ảnh này là xác nhận danh tính ai đó khi bạn không nhận ra họ hoặc khi bạn nghĩ rằng họ có nguy cơ bỏ trốn, trong khi Trump là người nổi tiếng nhất thế giới, ứng viên tổng thống hàng đầu hiện nay", Habba nói.
Cũng trong tuần trước, người dẫn chương trình Fox News Laura Ingraham đã tập hợp loạt tin tức về việc ông Trump sắp phải trình diện và bày tỏ hoài nghi về tính hữu ích hay cần thiết của bức ảnh lưu hồ sơ.
Hashtag "TrumpMugShot" (Ảnh hồ sơ nhà tù của Trump) đã trở thành xu hướng trên nền tảng mạng xã hội X. Một số đồng minh, như nghị sĩ Marjorie Taylor Greene, thậm chí còn lên kế hoạch tự chụp ảnh hồ sơ nhà tù giả của riêng mình để thể hiện đoàn kết với cựu tổng thống Mỹ.
"Tôi luôn sát cánh cùng tổng thống Trump chống lại công tố viên Fani Willis, kẻ chẳng khác gì một sát thủ chính trị được giao nhiệm vụ hạ gục đối thủ hàng đầu của ông Biden", Taylor viết, đề cập đến công tố viên hạt Fulton, người phụ trách vụ truy tố ông Trump ở bang Georgia.
"Với những người ủng hộ Trump, bức ảnh sẽ được coi như bằng chứng cho thấy công lý đã sai lầm, rằng ông là mục tiêu của một cuộc săn phù thủy vĩ đại nhất lịch sử", giáo sư Finn nhận xét.
Vũ Hoàng (Theo NPR, USA Today, TIME, Boston Globe)