Xét nghiệm Covid-19 khi số ca nhiễm cộng đồng tăng nhanh là bài toán khó đối với nhà chức trách. Nó đòi hỏi lượng lớn nhân viên y tế mặc nhiều đồ bảo hộ, làm việc thời gian dài, đôi khi trong thời tiết nóng bức. Để giảm thiểu gánh nặng, tiết kiệm tài nguyên và nguồn lực, một số quốc gia triển khai các mô hình xét nghiệm nhanh chóng, độc đáo.
Cabin xét nghiệm
Kể từ năm ngoái, Hàn Quốc sử dụng cabin xét nghiệm cho người dân. Cabin có chiều dài và chiều rộng 1m, cao 2,5m, dựa trên nguyên mẫu tủ an toàn sinh học trong các phòng thí nghiệm.
Để lấy mẫu của người dân, nhân viên y tế bước vào cabin và thực hiện thao tác thông qua găng tay cao su nối ra phía ngoài. Toàn bộ quy trình chỉ mất khoảng 7 phút. Cabin sau đó được khử trùng và thông gió.
Cabin xét nghiệm nCoV tại Hàn Quốc. Ảnh: Korea Kiyon
Đây là ý tưởng của Tiến sĩ Ahn Yeo-hyun, làm việc tại một trung tâm y tế công cộng của Busan. Cabin xét nghiệm giúp tiết kiệm thời gian, lượng thiết bị bảo hộ khan hiếm và giảm thiểu rác thải y tế ra môi trường.
Các nhân viên y tế làm việc trong quầy chỉ cần sử dụng khẩu trang, giúp họ thoải mái hơn trong những ngày nắng nóng. Việc khử trùng sau các phiên làm việc trước đây mất từ 40 phút đến một giờ, nay có thể thực hiện trong 5 phút. Vào mùa hè, các cabin được gắn quạt và máy lưu thông không khí. Điểm đặc biệt là các cabin có thể luân phiên môi trường áp lực dương và âm. Nếu nhân viên y tế trong cabin, nó được bật chế độ áp lực dương; và ngược lại nếu người có dấu hiệu nhiễm bệnh rõ ràng họ được cô lập trong một cabin như vậy và để áp lực âm, không cho virus phát tán ra ngoài.
Cabin xét nghiệm đã được xuất khẩu ra nhiều nước như Ấn Độ, Israel, Malaysia, Thái Lan, Nhật Bản, là giải pháp hữu hiệu trong cuộc chiến chống dịch.
Robot lấy mẫu ngoáy họng
Tháng 1/2021, thành phố Thẩm Dương, tỉnh Liêu Ninh triển khai lấy mẫu xét nghiệm PCR bằng robot. Ý tưởng nhận được nhiều lời ca ngợi từ nhân viên y tế, vì hạn chế lây nhiễm từ người sang người.
Theo Duan Weiying, làm việc tại một điểm xét nghiệm nCoV địa phương, robot có thể lấy mẫu nhanh chóng trong một môi trường hoàn toàn tách biệt. Điều này nhằm triệt tiêu nguy cơ lây nhiễm qua tiếp xúc của nhân viên y tế và người dân.
Robot lấy mẫu xét nghiệm Covid-19 tại Thẩm Dương, tỉnh Liêu Ninh, tháng 1/2021. Ảnh: Xinhua
Quá trình lấy mẫu rất đơn giản. Sau khi người dùng quét thẻ ID, robot tự động gắp gạc. Thông qua màn hình, nhân viên y tế ở địa điểm riêng biệt vận hành cánh tay robot để xác định đúng điểm cần ngoáy họng. Khi đã hoàn tất, robot đặt mẫu vào lọ đựng và vặn nắp. Mẫu thử sẽ được chuyển đến phòng thí nghiệm.
Theo Viện Tự động hoá Thẩm Dương, nơi phát triển mô hình, robot có thêm chế độ tự động xét nghiệm cho hơn 5 người liên tiếp. Thiết bị này hữu ích tại khu vực hải quan sân bay, trên đường cao tốc vì có thể thu mẫu theo yêu cầu với hiệu quả cao hơn những phương pháp thông thường.
Kit xét nghiệm ở máy bán hàng tự động
Nhật Bản triển khai máy bán kit tự động với mong muốn mở rộng quy mô xét nghiệm. Mỗi máy chứa khoảng 60 bộ kit, mỗi bộ giá 4.500 yen (40 USD). Người dùng tự lấy mẫu nước bọt tại nhà và gửi qua đường bưu điện tới phòng thí nghiệm để phân tích. Nhân viên y tế sau đó gửi lại kết quả qua email.
Các nhà chức trách đang lên phương án sử dụng 4,1 triệu máy bán hàng tự động trên cả nước, qua đó mở rộng quy mô xét nghiệm nCoV, tiết kiệm và phân bố hợp lý hơn nguồn lực y tế. Ngoài ra, người dân cũng có thể hạn chế tụ tập, giảm tiếp xúc tại các cơ sở xét nghiệm, tiết kiệm thời gian chờ đợi.
Người dân Nhật Bản mua kit xét nghiệm Covid-19 tại một máy bán hàng tự động. Ảnh: Reuters
Theo Hideki Takemura, giám đốc Phòng khám Tai mũi họng Laketown Takenoko, lượng lớn người dân đã sử dụng tiện ích này sau khi những chiếc máy đầu tiên được lắp đặt. Ở một số cơ sở, nhân viên phải thu tiền, bổ sung bộ kit vào máy hai lần một ngày.
Các chuyên gia đánh giá hệ thống máy bán kit tự động là một thành công rực rỡ bước đầu. Bên cạnh đó, xét nghiệm PCR ngày càng dễ dàng nhờ số lượng lớn bán sẵn tại các hiệu thuốc và trang thương mại điện tử.
Thục Linh (Theo Straits Times, Xinhua, Reuters)