Mobile Money được triển khai cho các thuê bao Viettel, Vinaphone từ đầu tháng 12. Trong khi đó, MobiFone cho biết đang hoàn thiện dịch vụ trước khi cung cấp chính thức.
Để bắt đầu, người dùng có thể chọn cách liên hệ nhà mạng, đến các đại lý, hoặc cài ứng dụng trên thiết bị di động để đăng ký, kích hoạt dịch vụ, sau đó nạp tiền vào tài khoản để giao dịch. Tuy nhiên, Mobile Money hiện chưa hỗ trợ nạp tiền qua thẻ cào điện thoại.
Sau khi kích hoạt, có hai hình thức sử dụng Mobile Money. Thứ nhất là bấm mã nhanh (USSD), giúp người dùng giao dịch trên bất cứ điện thoại nào mà không cần Internet, gồm cả điện thoại phổ thông chỉ có kết nối 2G. Thứ hai là thông qua ứng dụng của nhà mạng như VNPT Pay, Viettel Money.
Để sử dụng, người dùng bấm *998# (với mạng Viettel) hoặc *9191# (với mạng Vinaphone), nhấn gọi và màn hình sẽ hiển thị các tùy chọn đa dạng. Mobile Money hiện hỗ trợ các dịch vụ gồm: Rút tiền; Chuyển tiền đến số điện thoại; Chuyển tiền đến tài khoản ngân hàng; Thanh toán điện, nước, dịch vụ viễn thông; Mua hàng. Các tùy chọn được đánh số và người dùng bấm số để lựa chọn.
Ví dụ, khi muốn chuyển tiền từ tài khoản Mobile Money của thuê bao Viettel sang tài khoản ngân hàng Techcombank, người dùng cần thực hiện 8 bước:
Gọi *998# > chọn phím 3 (chuyển tiền ngân hàng) > chọn phím 2 (theo số tài khoản) > chọn phím 5 (Techcombank) > Gõ số tài khoản nhận tiền > Gõ số tiền cần chuyển > Gõ nội dung chuyển tiền > Nhập mật khẩu và Gửi.
Mỗi tùy chọn sẽ đưa đến chuỗi thao tác khác nhau. Chẳng hạn khi thanh toán tiền điện nước, người dùng cần chọn mục số 5 (Điện/nước), sau đó nhập số hợp đồng của mình. Trong khi đó, nếu muốn rút tiền, chọn số 1 (Rút tiền), nhập số tiền cần rút và ra điểm giao dịch.
Khả năng thực hiện giao dịch thông qua USSD cũng là ưu điểm của Mobile Money so với các dịch vụ ngân hàng số hoặc ví điện tử hiện nay. Người không có smartphone, tài khoản ngân hàng, hoặc ở nơi không có Internet vẫn có thể chuyển tiền, thanh toán hóa đơn, nhận tiền từ các thuê bao Mobile Money khác.
Thử nghiệm cho thấy tốc độ nạp và chuyển tiền gần như tức thì, tương tương các giao dịch ngân hàng hiện nay. Tuy vậy, thao tác bằng USSD gặp một số bất tiện so với thao tác trên ứng dụng. Ví dụ, nếu gõ sai số tài khoản, mật khẩu..., hệ thống sẽ báo lỗi chung chung, khiến người dùng không biết lỗi ở đâu và có thể phải thực hiện các thao tác lại từ đầu.
Quá trình đăng ký và nạp/rút tiền còn phức tạp
Do đặc thù của dịch vụ tài chính cần thông tin chính xác, các thuê bao đã đăng ký chính chủ, có ảnh chân dung, chứng minh nhân dân/căn cước công dân trên hệ thống mới có thể đăng ký sử dụng. Các thuê bao này cần đảm bảo là chính chủ và đã dùng số điện thoại trên 3 tháng.
Mobile Money có thể giúp người dùng giao dịch trên điện thoại "cục gạch", thế nhưng thuê bao Viettel vẫn cần kích hoạt dịch vụ "Tiền di động" trên ứng dụng Viettel Money, còn thuê bao Vinaphone cũng cần kích hoạt qua VNPT Pay. Nếu không có smartphone và tài khoản ngân hàng, khi cần nạp hoặc rút tiền, người dùng cần liên hệ tổng đài của nhà mạng, hoặc đến các điểm giao dịch để thực hiện. Như vậy, một người, nếu chỉ có một chiếc điện thoại phổ thông duy nhất, sẽ cần sự hỗ trợ từ nhà mạng để đăng ký và sử dụng Mobile Money tại nhà.
Việc chuyển tiền giữa các thuê bao di động được thực hiện miễn phí, nhưng chỉ hỗ trợ các thuê bao trong cùng nhà mạng.
Trong trường hợp muốn nạp tiền, rút tiền, chuyển tiền đến tài khoản ngân hàng, thuê bao có thể bị tính phí. VNPT hiện tính 0,5% trên mỗi giá trị giao dịch, tối thiểu 10.000 đồng cho một giao dịch nạp hoặc rút tiền tại quầy. Viettel miễn phí nạp tiền vào tài khoản tiền di động, nhưng khi rút người dùng sẽ phải chịu phí 0,6%, tối thiểu 6.000 đồng.
Ngoài ra, các thuê bao Mobile Money tại Việt Nam hiện nay bị giới hạn tổng khối lượng giao dịch 10 triệu đồng mỗi tháng.
Mobile Money khác gì ví điện tử?
Ví điện tử là tài khoản điện tử, thường được tích hợp vào ứng dụng điện thoại, giúp người dùng thanh toán tại các điểm chấp nhận offline và online. Bất kỳ ai có smartphone và tài khoản ngân hàng liên kết với ví điện tử đều có thể sử dụng và giao dịch.
Trong khi đó, Mobile Money là tài khoản điện tử được mở dựa trên thuê bao di động. Khác với ví điện tử, người dân không cần tài khoản ngân hàng hay điện thoại thông tin vẫn có thể đăng ký và sử dụng với điều kiện dùng sim chính chủ.
Theo thống kê, khoảng 40% người dân Việt Nam chưa có tài khoản ngân hàng nên Mobile Money được kỳ vọng sẽ góp phần trong việc thúc đẩy xu hướng thanh toán không tiền mặt.
Lưu Quý