Sốc nhiệt là thuật ngữ miêu tả tình trạng cơ thể bị say nắng, say nóng. Trường hợp nhẹ là say nắng, say nóng, nặng hơn gây ra kiệt sức và nặng nhất là sốc nhiệt. Khi rơi vào trạng thái này, nhiệt độ trung tâm cơ thể cao quá 40 độ C kèm rối loạn chức năng thần kinh trung ương. Người chạy có thể mất định hướng, rối loạn tri giác, thậm chí hôn mê. Đây là nguyên nhân phổ biến gây tử vong ở những người bình thường tập luyện thể thao.
Một người càng ít luyện tập trong điều kiện khác nhau thì khả năng thích nghi của cơ thể kém hơn. Xác suất bị sốc nhiệt ở người bình thường tập luyện thể thao thì cao hơn vận động viên chuyên nghiệp.
Theo chuyên gia, người chạy thoát nhiệt qua đường da. Với người béo, lượng cơ thải nhiệt ra nhiều hơn trên một diện tích da nhất định. Người cao thì lượng da cũng tương đương vậy nhưng lượng cơ lại ít hơn. Thừa cân cũng là một trong những nguy cơ dẫn đến sốc nhiệt. Ngoài ra, trang phục không có khả năng thoát nhiệt tốt cũng tăng nguy cơ sốc nhiệt.
Đăng ký miễn phí giải chạy "Bản lĩnh Việt Nam" cổ vũ tinh thần chống dịch và giải "Chạy để sáng tạo" hướng đến ngày Khoa học Việt Nam.
Nguyên nhân gây sốc nhiệt phổ biến nhất là người vận động không bổ sung nước kịp thời vào cơ thể, đồng thời lượng nước làm mát thoát đi theo đường mồ hôi. Trung bình nước thoát khỏi cơ thể 1% tương đương với việc giảm sức hoạt động của cơ là 10%. Nếu như trọng lượng cơ thể giảm đột ngột 5-10% là có thể dẫn đến trụy tim mạch.
Thời tiết mùa hè ở hầu hết các tỉnh của Việt Nam tương đối khắc nghiệt. Nhiệt độ ngoài trời thường ở ngưỡng nắng nóng, ngay cả khi mặt trời đã lặn. Do đó, khi tham gia luyện tập hoặc thi đấu, mỗi người cần chú ý những điều sau:
- Lựa chọn trang phục có chất liệu thoáng mát, nhanh khô mồ hôi. Những trang bị khác như mũ, kính, trang phục kín đáo để tránh nắng làm cháy da đều cần thiết.
- Hãy uống nước đầy đủ cả trước, trong và khi thi đấu. Không nên đợi khi khát mới uống nước. Theo kinh nghiệm của những vận động viên chạy lâu năm, uống nước liên tục trong ngày trước thi đấu đến khoảng 20 giờ thì dừng lại. Nước tiểu trong sau khi đi vệ sinh chứng tỏ đã uống đủ nước. Dừng uống nước lúc 20 giờ đêm trước khi chạy sẽ làm vận động viên không bị mất ngủ vì phải tỉnh dậy giữa chừng để đi vệ sinh.
- Trong ngày thi đấu, uống nước trước khi chạy, có thể cắn một gói gel khoảng 30 phút trước khi chạy để năng lượng kịp thấm, giúp bạn chạy tốt hơn. Nên pha viên điện giải hoặc tính toán uống viên muối theo khung thời gian nhất định để bù năng lượng cho cơ thể.
- Nên chạy chậm ở những km đầu tiên, để cơ thể quen dần rồi bắt đầu bung sức. Người chạy chuyên nghiệp có cách khởi động kỹ để giữ sự ổn định suốt cả chặng đua. Với vận động viên phong trào, không nên đua tốc độ với những người khác.
- Vừa chạy vừa lắng nghe cơ thể, hãy xem nhịp thở có ổn không. Nếu thấy dấu hiệu hoa mày chóng mặt thì nên dừng ở bóng râm để nghỉ ngơi.
- Làm mát cơ thể rất cần thiết. Đừng ngại dội nước mát lên người, thám ướt khăn mút hoặc băng qua dàn mưa do Ban tổ chức chuẩn bị.
- Nếu có dấu hiệu đau nhức, đói dẫn đến chóng mặt... không nên cố gắng quá. Hãy biết dừng đúng lúc để có một cuộc đua an toàn.
Thành Dương
VnExpress Marathon Sparkling Quy Nhơn 2021 diễn ra ngày 4/7. Vận động viên sẽ trải nghiệm thành phố biển Quy Nhơn, vượt qua những cây cầu, khu vực cồn cát Phương Mai đầy thú vị. Vận động viên đăng ký tham gia tại đây.