Người Nhật Bản từ lâu nổi tiếng với tuổi thọ cao, được coi là Vùng Xanh trường thọ của thế giới. Ngoài yếu tố môi trường và gene di truyền, các chuyên gia nhận định chế độ ăn truyền thống của nước này đóng vai trò quan trọng.
Thực đơn của các gia đình Nhật Bản chủ yếu sử dụng đồ tươi chưa qua chế biến, rất ít nguyên liệu tinh chế và đường. Chế độ này có phần tương đồng với Trung Quốc và hầu hết quốc gia châu Á. Món chính gồm cơm, rau nấu chín, cá, thịt và đồ muối. Tuy nhiên, với vị trí giáp biển, người dân nước này tiêu thụ nhiều cá hơn so với các nước trong khu vực. Họ cũng thường xuyên ăn cá sống trong món sushi và sashimi, cùng với một số loại thực phẩm ngâm chua, lên men và hun khói.
Người Nhật Bản đặc biệt ưa chuộng sử dụng đậu nành tươi hoặc đậu phụ. Các loại đậu khác như đậu đỏ, đậu bắp cũng là một phần quan trọng trong chế độ ăn uống. Nhiều gia đình thích dùng đậu nành lên men như miso hoặc natto. Đây cũng là hai mặt hàng chủ lực của ngành công nghiệp thực phẩm nội địa. Theo truyền thống, natto được ăn vào bữa sáng, có lợi cho đường ruột và hỗ trợ quá trình đông máu.
Người Nhật cũng ăn nhiều loại thực vật, đặc biệt là rong biển. Chúng chứa nhiều khoáng chất, tăng cường sức khỏe và giúp giảm huyết áp. Vào bữa sáng, các gia đình thích dùng món tráng miệng là táo, quýt và hồng.
Chế độ ăn giàu thực vật và tươi ngon giúp nhiều người Nhật sống thọ. Ảnh: Well Doing
Bên cạnh chế độ ăn giàu thực phẩm hữu cơ, người Nhật thích uống trà xanh, đặc biệt là matcha. Đây là một trong những thức uống tạo nên văn hóa của đất nước mặt trời mọc. Matcha là loại trà xanh dạng bột, nghiền bằng cối đá, được các nhà khoa học đánh giá cao vì chứa các hợp chất chống oxy hóa như catechin, có thể giảm thiểu ung thư, virus và bệnh tim mạch.
Một nghiên cứu trên Tạp chí Y học Anh phát hiện những người tuân thủ chặt chẽ chế độ ăn kiểu Nhật có thể giảm nguy cơ tử vong sớm vì đột quỵ và bệnh tim. Chế độ này giàu ngũ cốc, rau củ, một lượng vừa phải sản phẩm từ động vật và đậu nành, hạn chế sữa và trái cây. Trong đó, đậu và cá đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, giảm tỷ lệ béo phì ở cả nam và nữ, từ đó tăng tuổi thọ.
Đảo Okinawa, ở cực nam Nhật Bản, có số người sống trên trăm tuổi cao nhất thế giới, tỷ lệ mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác như ung thư, tiểu đường, viêm khớp thấp nhất. Điều này một phần do chế độ ăn uống ít calo và chất béo bão hòa, giàu chất dinh dưỡng thực vật, gồm flavonoid, được tìm thấy trong các loại rau có màu khác nhau.
Thực đơn của người dân Okinawa cũng chứa phytoestrogen hoặc oestrogen từ thực vật, giúp hạn chế các bệnh ung thư liên quan đến hormone, chẳng hạn ung thư vú.
Nhìn chung, người Nhật có thái độ và hành vi lành mạnh đối với thực phẩm cũng như vấn đề ăn uống. Họ tuân thủ ý niệm "hara hachi bu", có nghĩa là chỉ ăn no khoảng 80% và dạy trẻ em điều này từ nhỏ.
Cách người Nhật phục vụ đồ ăn cũng rất khác biệt. Thay vì một đĩa lớn, họ thường ăn trong bát nhỏ, thưởng thức nhiều món khác nhau như cơm, miso, cá hoặc thịt, sau đó ăn hai đĩa rau chung hoặc ăn luân phiên. Người Nhật cũng tin tưởng vào "sự kiềm chế linh hoạt" khi dùng đồ ăn nhẹ. Họ ăn rải rác các bữa phụ trong ngày với khẩu phần nhỏ hơn.
Thục Linh (Theo BBC Good Food)