Hồi tháng 4, khi số ca nhiễm tăng vọt trong sóng Covid-19 thứ hai khiến hầu như tất cả bệnh viện ở Ấn Độ đều quá tải, Mallik Manem không thể đến gặp trực tiếp bác sĩ ở thành phố Hyderabad để hỏi về việc chăm sóc cho mẹ ông, người đang nhiễm nCoV.
Bản thân cũng là bác sĩ và mắc Covid-19, Manem, 55 tuổi, hiểu những áp lực mà các đồng nghiệp của mình phải chịu. Ông cuối cùng tìm được một giải pháp cho vấn đề: Tham vấn trực tuyến.
Một phòng điều trị bệnh nhân Covid-19 tại bệnh viện ở thủ đô New Delhi, Ấn Độ, hồi tháng 5. Ảnh: Reuters.
Manem có thể liên lạc cùng lúc với 4 bác sĩ ở Mỹ qua video chat. Một người xem các kết quả xét nghiệm, người khác khuyên ông cách thở. "Thật tuyệt. Mỗi bác sĩ dành ít nhất từ 15 đến 20 phút nói chuyện với tôi", Manem nói. Mẹ ông sau đó hồi phục hoàn toàn.
Tầm quan trọng của phương pháp khám bệnh từ xa đã tăng lên đáng kể ở nhiều quốc gia từ khi đại dịch bùng phát. Nó cho phép người dân hỏi ý kiến bác sĩ mà không cần ra khỏi nhà trong thời gian phong tỏa, tránh nguy cơ lây nhiễm virus.
Ở những nước đang phát triển với hệ thống y tế còn lạc hậu và đặc biệt là tại Ấn Độ trong thời kỳ "bão" Covid-19 hồi mùa xuân, khám bệnh từ xa chính là một cứu cánh, chuyên gia nhận định.
Theo Vikram Kapur, lãnh đạo công ty tư vấn quản lý Bain & Co., hiện phụ trách mảng y tế ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, khám bệnh từ xa gần như đã thay thế chăm sóc tại chỗ cho rất nhiều ca bệnh tại Ấn Độ. "Không đủ bác sĩ mà số người cần chăm sóc quá lớn", ông nói.
Không có dữ liệu quốc gia về hoạt động khám bệnh từ xa ở Ấn Độ song Kapur ước tính số cuộc tham vấn y tế trực tuyến trong giai đoạn Covid-19 bùng phát dữ dội nhất đã tăng từ 4 đến 5 lần so với trước dịch.
Theo công ty tư vấn và nghiên cứu Grand View Research, thị trường chăm sóc sức khỏe trực tuyến được dự đoán tăng lên gần 300 tỷ USD vào năm 2028, từ mức 56 tỷ USD của năm ngoái.
Nhiều quốc gia đang đưa khám bệnh từ xa trở thành phương án cố định trong các kế hoạch của mình nhằm chống lại những đợt sóng Covid-19 mới. Chẳng hạn, Bỉ đang xây dựng khuôn khổ pháp lý cho việc áp dụng khám bệnh từ xa. Mỹ và Trung Quốc đã nới lỏng các giới hạn đối với việc chi trả bảo hiểm cho thăm khám trực tuyến.
Ở Ấn Độ, một số bang cũng đang đưa khám bệnh từ xa vào kế hoạch phản ứng với nguy cơ bùng phát Covid-19 trong tương lai. Nhiều chuỗi bệnh viện tư nhân lớn nhất nước đã triển khai các gói chăm sóc y tế, trong đó gồm cả dịch vụ tham vấn trực tuyến với bác sĩ.
"Rõ ràng đại dịch đã khiến chăm sóc y tế từ xa được chấp nhận rộng rãi hơn trên toàn cầu", Sreeni Gangasani, bác sĩ tim mạch ở Atlanta, đồng sáng lập eGlobalDoctors, nền tảng kết nối bệnh nhân và bác sĩ khắp thế giới, đánh giá.
Khi số ca nhiễm Covid-19 bùng nổ ở Ấn Độ hồi mùa xuân, eGlobalDoctors còn vài tháng nữa mới ra mắt. Công ty đã quyết định mở cửa sớm trang web cho người dân tại Ấn Độ sau khi chứng kiến hệ thống bệnh viện bị quá tải trầm trọng.
Từ đầu tháng 5 đến nay, hơn 250 bác sĩ từ Anh, Mỹ cùng những quốc gia xa xôi khác đã tình nguyện thực hiện hơn 2.500 phiên tư vấn trực tuyến trên nền tảng eGlobalDoctors.
Các bác sĩ nước ngoài không được cấp phép kê đơn cho bệnh nhân ở Ấn Độ. Thay vào đó, nhiều người coi nhiệm vụ chính của họ là giảm bớt áp lực dồn lên các bác sĩ Ấn Độ đang quá tải công việc bằng cách tư vấn cho bệnh nhân.
Một bác sĩ tình nguyện từ Hiệp hội Bác sĩ Anh gốc Ấn tư vấn từ xa cho các nhân viên y tế tại bệnh viện Shrimad Rajchandra ở bang Gujarat, Ấn Độ. Ảnh: WSJ.
Theo bác sĩ Gangasani, phần lớn thời gian, họ tập trung trấn an những bệnh nhân đang sợ hãi, lo âu rằng triệu chứng họ gặp phải là bình thường và không đe dọa tính mạng.
Với những người dân Ấn Độ sống tại vùng nông thôn không có kết nối Internet hay thiết bị điện tử thông minh, bác sĩ cũng đồng ý tham vấn qua điện thoại, đôi khi thông qua một nhóm tình nguyện viên. Một số bác sĩ thậm chí còn mua thẻ SIM riêng để nhận các cuộc gọi từ dân làng.
Các bác sĩ nước ngoài cũng được gọi để tư vấn về quy trình thiết lập những khu điều trị cấp cứu cho bệnh nhân Covid-19 hay cách đối phó tình trạng số ca nhập viện gia tăng đột biến. Một số người đang tham gia đào tạo những nhân viên y tế tuyến đầu về cách chăm sóc bệnh nhân đảm bảo an toàn hay cho lời khuyên về cách điều trị bệnh ở những vùng nông thôn với nguồn lực hạn chế.
"Nếu bạn giúp được một bác sĩ thì bác sĩ đó sẽ giúp cho 10 bệnh nhân khác", bác sĩ Ashish Dhawan ở London cho hay.
Một người bạn từng nhờ bác sĩ Dhawan tham vấn về việc chuyển đổi một phòng khám ngoại trú ở thành phố Pune, phía tây Ấn Độ, thành khu điều trị Covid-19. Một đội tình nguyện viên, bao gồm cả kế toán và kiến trúc sư đã nhanh chóng chung tay giúp đỡ. Dhawan giúp đào tạo nhân viên và phỏng vấn các ứng viên qua điện thoại. Khu điều trị còn cung cấp chỗ lưu trú cho những gia đình không đủ điều kiện cách ly tại nhà.
Các tình nguyện viên từ Hiệp hội Bác sĩ Anh gốc Ấn với hơn 65.000 thành viên hàng ngày đều tư vấn từ xa cho những bác sĩ trẻ ở Ấn Độ. Nhiều câu hỏi liên quan đến cách các bác sĩ ứng phó khi số ca Covid-19 tăng vọt, theo Nishank K.P., bác sĩ nội trú tại bệnh viện Kingsway ở Nagpur, Maharashtra, Ấn Độ.
Bijal Mehta, bác sĩ ở Mumbai tham gia tình nguyện tại bệnh viện Shrimad Rajchandra ở một vùng nông thôn thuộc bang Gujarat, cho biết thuê bác sĩ từ Mumbai rất khó bởi họ không nói cùng phương ngữ với dân làng. Vì thế, Mehta tìm đến những bác sĩ ở Anh để nhờ hỗ trợ các nhân viên của bệnh viện. Một số đang giúp đào tạo các y tá mới trong khi số khác đọc bệnh án nhằm chăm sóc bệnh nhân nhanh chóng nhất.
"Tôi sẽ yêu cầu tiếp tục mối quan hệ này ngay cả khi Covid-19 đã qua đi bởi nó thực sự rất tốt", ông nhấn mạnh.
Vũ Hoàng (Theo Wall Street Journal)