Theo Reuters, 6 thượng nghị sĩ trên thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, gồm ba thượng nghị sĩ đảng Dân chủ là Robert Menendez, Ben Cardin, Patrick Leahy, và ba thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa là Marco Rubio, Jim Risch và John McCain.
Trong tuyên bố chung, các thượng nghị sĩ mô tả việc Trung Quốc di dời giàn khoan dầu khí HD-981 vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam và "những chiến thuật tấn công sau đó" của các tàu nước này, trong đó có việc đâm vào và gây hư hỏng cho các tàu của Việt Nam, là thực sự đáng quan ngại.
"Những hành động này đe dọa dòng chảy tự do của thương mại toàn cầu trong một khu vực sống còn", tuyên bố viết. "Chúng tôi hối thúc chính quyền làm rõ với Trung Quốc ở cấp cao nhất rằng các yêu sách và tranh chấp lãnh thổ cần phải được giải quyết một cách hòa bình, thông qua ngoại giao và phù hợp với luật pháp quốc tế. Các hành động đơn phương nhằm thay đổi nguyên trạng hoặc sử dụng vũ lực, cưỡng bức và hăm dọa đều không thể chấp nhận và sẽ dẫn tới bất ổn".
Hồi tháng 4, 6 thượng nghị sĩ trên từng ra nghị quyết khẳng định sự ủng hộ của Mỹ về tự do hàng hải trong khu vực và yêu cầu các bên liên quan trong bất kỳ tranh chấp lãnh thổ nào tìm kiếm các giải pháp hòa bình.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon cũng nhấn mạnh mối quan ngại về căng thẳng đang leo thang ở Biển Đông, đặc biệt là giữa Trung Quốc và Việt Nam. Ông yêu cầu các bên kiềm chế hết sức và giải quyết căng thẳng theo cách hòa bình thông qua đối ngoại và phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Hiến chương Liên Hợp Quốc.
Trước đó, Bộ Ngoại giao Mỹ, thượng nghị sĩ kỳ cựu của Mỹ John McCain, Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida, Bộ Ngoại giao Ấn Độ và Cao ủy phụ trách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu EU đều lên tiếng phản đối cách hành xử đơn phương và khiêu khích của Bắc Kinh ở vùng biển Việt Nam.
Đáp lại, Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm qua cáo buộc Mỹ gây căng thẳng trong khu vực với những phát ngôn "vô trách nhiệm" và "sai trái".
Anh Ngọc