Tổng thống Bush đọc Thông điệp Liên bang ngày 30/1/2002. |
6/2: Lần đầu tiên, Ngoại trưởng Mỹ Colin Powell sử dụng thuật ngữ “thay đổi chế độ” khi đề cập đến tình hình Iraq trước Ủy ban Quan hệ Quốc tế Hạ viện. Ông nói: “Thay đổi chế độ là việc mà Mỹ có thể phải làm một mình”.
12/9: Một ngày sau kỷ niệm một năm vụ tấn công khủng bố 11/9, tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, Tổng thống Mỹ George W. Bush tuyên bố Iraq là “một mối nguy hiểm đáng sợ”. Ông khẳng định Mỹ “sẽ không cho phép khủng bố hay bạo chúa đe doạ nền văn minh bằng vũ khí giết người hàng loạt”. Người đứng đầu Nhà Trắng tỏ ý muốn giải giáp Iraq thông qua Hội đồng Bảo an. Tuy nhiên, ông cảnh báo không thể tránh khỏi tiến hành chiến dịch quân sự nếu Iraq không chịu tuân thủ các nghị quyết của Liên Hợp Quốc.
17/10: Thượng viện Mỹ thông qua việc tăng chi tiêu quốc phòng lớn nhất trong hai thập kỷ. Theo đó, ngân sách dành cho lĩnh vực này là 355,1 tỷ USD, tăng 37,5 tỷ so với năm 2001. Trước đó, Tổng thống George W. Bush ký đạo luật đã được Quốc hội thông qua, cho phép sử dụng vũ lực chống nhà lãnh đạo Iraq với lý do Saddam Hussein sở hữu vũ khí hủy diệt.
Hội đồng Bảo an nhóm họp về Iraq.
8/11: Sau nhiều tuần tranh cãi, Hội đồng Bảo an thông qua Nghị quyết 1441, buộc Iraq từ bỏ mọi vũ khí huỷ diệt và đe doạ Baghdad “phải hứng chịu những hậu quả nghiêm trọng” nếu không tuân thủ. Iraq chấp nhận mọi điều khoản trong văn bản này.27/11: Thanh sát viên Liên Hợp Quốc hoàn tất chuyến thăm Iraq đầu tiên sau 4 năm.
7/12: Baghdad nộp tài liệu dài 12.000 trang về tất cả các chương trình tên lửa, vũ khí hạt nhân, sinh học và hoá học. Trong đó, Iraq bác bỏ cáo buộc họ có vũ khí hạt nhân, sinh hoá.
19/12: Mỹ tuyên bố Iraq “vi phạm nghiêm trọng” nghị quyết 1441 vì Washington tin rằng báo cáo của Baghdad không đầy đủ. Cùng ngày, Trưởng đoàn UNMOVIC Hans Blix báo cáo tại Hội đồng Bảo an lần đầu tiên. Ông tuyên bố Iraq còn chưa đề cập đến một số vũ khí. Trưởng đoàn Hans Blix cũng đề nghị Mỹ, Anh cung cấp thông tin tình báo chứng tỏ Baghdad có vũ khí huỷ diệt.
9/1/2003: Tại Hội đồng Bảo an, Trưởng đoàn UNMOVIC tuyên bố “vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được trả lời” liên quan đến các chương trình vũ khí của Iraq. Tuy nhiên, thanh sát viên chưa tìm thấy bằng chứng rõ ràng để châm ngòi chiến tranh.
Bộ trưởng Quốc phòng Anh Geoff Hoon.
20/1: Bộ trưởng Quốc phòng Anh Geoff Hoon tuyên bố triển khai 26.000 lính Anh ở vùng Vịnh.27/1: Tại Hội đồng Bảo an, thanh sát viên Liên Hợp Quốc trình bày bằng chứng quan trọng trong cuộc tìm kiếm vũ khí hủy diệt ở Iraq và tình hình Baghdad tuân thủ nghị quyết 1441. Ông Hans Blix nói: “Iraq dường như chưa thực sự chấp nhận giải giáp, ngay cả hôm nay”. Anh, Mỹ lấy đây là bằng chứng cho thấy Iraq không giải trừ quân bị. Các nước khác lập luận cần cho thanh sát viên thêm thời gian.
28/1: Tổng thống Bush đọc Thông điệp Liên bang, trong đó cam kết sẽ đưa ra bằng chứng mới về các chương trình vũ khí của Iraq. Ông thề sẽ lãnh đạo chiến dịch quân sự nếu Baghdad không giải giáp.
6/2: Ngoại trưởng Colin Powell báo cáo với Hội đồng Bảo an về thái độ không tuân thủ các nghị quyết từ phía Iraq. Ông cho rằng Baghdad có quan hệ với mạng lưới Al-Qaeda. Ngoại trưởng Mỹ khẳng định Liên Hợp Quốc phải hành động để ngăn chặn “những nỗ lực có hệ thống và chủ động” để sản xuất vũ khí huỷ diệt của Iraq. Ông đưa ra những cuốn băng, ảnh chụp qua vệ tinh và số liệu tình báo chứng tỏ Baghdad “lảng tránh và lừa dối” bất chấp sự hiện diện của thanh sát viên. Các uỷ viên Hội đồng Bảo an không bị thuyết phục và kêu gọi tăng cường đoàn thanh sát và cho họ thêm thời gian.
Trưởng đoàn UNMOVIC Hans Blix.
14/2: Hans Blix báo cáo lên Hội đồng Bảo an về tình hình Iraq hợp tác với chuyên gia vũ khí. Báo cáo này mang tính lạc quan, dù ông chỉ trích Iraq không tính đến số vũ khí và nguyên liệu cụ thể. Ông đặt câu hỏi về những kết luận của tình báo Mỹ mà ông Powell đã đề cập đến cách đó 8 ngày. Thanh sát viên thấy sự cần thiết phải tiếp tục công việc. Bản báo cáo là vũ khí để Pháp, Nga và Trung Quốc khẳng định cho đoàn thanh tra thêm thời gian.15/1: Lầu Năm Góc khẳng định 150.000 lính Mỹ đang có mặt ở vùng Vịnh, chuẩn bị chiến tranh. Một nửa trong số này đóng tại Kuwait.
24/2: Mỹ, Anh và Tây Ban Nha đệ trình dự thảo nghị quyết mới chống Iraq, trong đó cáo buộc Baghdad không tuân thủ nghị quyết 1441. Pháp, Đức và Nga đưa ra đề xuất tăng cường thanh sát Iraq, thay vì phát động chiến tranh.
1/3: Iraq bắt đầu phá hủy tên lửa tầm trung Al Samoud II vì nó vượt quá tầm bắn được phép.
7/3: Tại Hội đồng Bảo an, Trưởng đoàn UNMOVIC Hans Blix khẳng định phải mất vài tháng để kiểm tra liệu Iraq có tuân thủ đầy đủ các nghĩa vụ giải giáp hay không.
10/3: Pháp, Nga tuyên bố họ sẵn sàng phủ quyết dự thảo nghị quyết mới, theo đó cho Iraq thời hạn 7 ngày để giải giáp. Tổng thống Pháp Jacques Chirac khẳng định Paris sẽ bỏ phiếu chống bất kỳ nghị quyết nào có tối hậu thư dẫn tới chiến tranh, cho tới khi thanh sát viên không thể làm gì được nữa.
16/3: Tổng thống Mỹ Bush, Thủ tướng Anh Blair và Thủ tướng Tây Ban Nha Jose Maria Aznar gặp nhau ở Azores. 3 nước đặt ra hạn chót là ngày 17/3 để Hội đồng Bảo an ủng hộ nghị quyết mới đòi Iraq giải giáp ngay lập tức. Ông Bush gọi đó là “thời điểm sự thật với thế giới”.
Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Negroponte tuyên bố chấm dứt nỗ lực ngoại giao.
17/3: Anh, Mỹ, Tây Ban Nha rút dự thảo nghị quyết, chấm dứt nỗ lực ngoại giao nhằm giành được sự ủng hộ của Liên Hợp Quốc cho cuộc chiến.18/3: Quốc hội Anh ủng hộ Thủ tướng Blair đưa quân tới tham chiến ở Iraq.
20/3: Tiếng nổ đầu tiên vang lên ở Baghdad 90 phút sau khi qua hạn chót để Tổng thống Saddam Hussein sống lưu vong hoặc đối mặt với chiến tranh mà Mỹ đặt ra. Chiến tranh bùng nổ.
T.G