Báo cáo Thủ tướng về tình hình giải ngân vốn đầu tư nguồn ngân sách Nhà nước, Bộ Tài chính cho biết giải ngân vốn đầu tư công từ đầu năm tới 28/2 ước đạt 60.423,8 tỷ đồng, bằng khoảng 6,9% kế hoạch đặt ra. So với mục tiêu do Thủ tướng giao, tỷ lệ giải ngân vào khoảng 7,32%. Mức này thấp hơn cùng kỳ năm trước 0,75 - 0,8 điểm phần trăm. Tuy nhiên, so với năm ngoái, số vốn được giao năm nay tăng hơn khoảng 84.300 tỷ đồng.
Năm nay, Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế trên 8% và hai chữ số trong giai đoạn đến 2030. Đầu tư công vẫn là động lực quan trọng, được coi là "vốn mồi, làm cơ sở thu hút nguồn lực khác". Do đó, kế hoạch đầu tư công năm nay được tăng lên 36 tỷ USD, tương đương 875.000 tỷ đồng.
Cũng theo Bộ Tài chính, giải ngân vốn ngân sách địa phương ước 8,58% kế hoạch Thủ tướng giao, tương đương với cùng kỳ năm ngoái (8,36%). Tuy nhiên, vốn ngân sách trung ương chỉ ở 5,6% kế hoạch Thủ tướng giao, thấp hơn cùng kỳ (7,52%).
Một số Bộ, cơ quan Trung ương và địa phương có tỷ lệ ước giải ngân cao hơn bình quân chung cả nước như: Đài tiếng nói Việt Nam (73,82%), Ngân hàng Chính sách xã hội (41,16%), Bộ Công an (12,67%), Huế (22,97%), Tiền Giang (27,62%), Vĩnh Phúc (21,49%), Tuyên Quang (21,26%), Hoà Bình (20,95%).
Còn 26 bộ, cơ quan Trung ương và địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới 5%, trong khi 27 bộ và cơ quan Trung ương chưa giải ngân.
Theo Bộ Tài chính, việc chưa phân bổ một lượng vốn tương đối lớn đã ảnh hưởng đến tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công nguồn ngân sách Nhà nước những tháng đầu năm nay. Đến thời điểm báo cáo còn khoảng 77.636 tỷ đồng vốn đầu tư công chưa được phân bổ chi tiết, chiếm 9,42% kế hoạch Thủ tướng giao. Trong đó, chủ yếu là vốn dự kiến bố trí cho các dự án đang hoàn thiện thủ tục đầu tư.
Ngoài ra, một số vướng mắc khác trong khâu thực hiện cũng ảnh hưởng tới tỷ lệ giải ngân. Chẳng hạn, việc bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng phục vụ thi công các dự án còn chậm do chưa đạt thỏa thuận với người dân, khó khăn trong xác định nguồn gốc đất của các hộ do chuyển nhượng nhiều lần. Hay các khó khăn như nguồn cung một số nguyên vật liệu hạn chế (đất, cát đắp), giá nhiều nguyên vật liệu tăng đột biến so với thời điểm mời thầu làm tăng chi phí dự án.
Để đạt mục tiêu giải ngân 95% kế hoạch do Thủ tướng giao, Bộ Tài chính đề nghị các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương hoàn thành phân bổ chi tiết kế hoạch vốn cho các nhiệm vụ, dự án trước 31/3. Đồng thời, các cơ quan phải đẩy tiến độ giải ngân theo chỉ đạo của Thủ tướng.
Sau ngày 31/3, Bộ Tài chính sẽ báo cáo cấp thẩm quyền cắt giảm để điều chuyển cho các bộ ngành và địa phương có nhu cầu bổ sung kế hoạch vốn năm nay.
Hiện, nguồn vốn công được ưu tiên cho các dự án quan trọng quốc gia, đường cao tốc, đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị. Việc này nhằm đẩy nhanh tiến độ và sớm hoàn thành các dự án hạ tầng quan trọng, kết nối liên vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.
Theo Bộ Tài chính, tổng số vốn ngân sách trung ương Bộ Giao thông vận tải đã bố trí cho các dự án quan trọng quốc gia, dự án cao tốc là 48.809 tỷ đồng, đạt 101,14% số vốn tối thiểu phải bố trí. Nhưng tổng số vốn ngân sách trung ương các địa phương đã bố trí cho nhóm dự án này chưa đạt, mới khoảng 68.156 tỷ đồng, bằng 81% số tối thiểu.
Do đó, Bộ Tài chính đề nghị các địa phương rà soát, đảm bảo phân bổ đủ số vốn tối thiểu cho các dự án quan trọng quốc gia, dự án cao tốc, liên vùng, đường ven biển theo đúng quy định. Cơ quan này cũng yêu cầu các bộ ngành, địa phương gửi đề xuất nhu cầu kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2024 sang năm 2025 để báo cáo Thủ tướng.
Phương Dung