 |
|
Đào đãi vàng ở hầm vàng vùng cao Trà My. |
Việc vận chuyển kinh doanh chất này được tổ chức thành đường dây hẳn hoi. Mỗi năm, có đến hàng chục tấn cyanure và thuốc nổ có mặt ở những khu vực khai thác vàng trái phép.
Chợ ngầm của cyanure (dân đào vàng gọi là "gốc") được ngụy trang kín đáo. Khi có khách hàng hỏi mua, người bán cho ám hiệu, người mua cũng ám hiệu. Bà chủ tên M. ở phường Hòa Hương, Tam Kỳ hất hàm tỏ vẻ bất cần hỏi khi có khách hỏi mua: "Mua nhiều hay ít?" khách ngần ngừ. Bà khoát tay: "Có mua thì nôn ra, hẹn điểm, sáng mai có người đưa đến". "Giá bao nhiêu?". "Gốc 70.000 đồng/kg nếu mua lẻ, mua nhiều thì 60.000 đồng/kg. Thuốc nổ bom mìn 30.000 đồng/kg, nguyên bánh 60.000 đồng/kg". Một tay chuyên mua gốc cho biết, ngay cả anh là người đến mua thường xuyên cũng không thể lọt được vào chỗ để hàng. Một tay chủ gốc bảo, làm ăn mà không quen biết nhau thì có mà tù mọt gông.
 |
Các điểm bán thuốc nằm rải rác ở hầu hết các huyện từ Đại Lộc, Duy Xuyên, Tam Kỳ... và có sự kết nối nhịp nhàng giữa các đường dây buôn bán, vận chuyển từ đồng bằng lên các bãi đào đãi vàng. "Thế giới đào vàng có luật riêng, không phải ai cũng vào được. Chính vì vậy mà có truy bắt, xét xử bỏ tù thì cũng là những người đi vận chuyển hoặc giao hàng thuê" - một tay đào vàng nói - "Trong bãi, gạo có thể thiếu nhưng chất này thì vô tư, bao nhiêu cũng hết".
Không ngoa khi ví bãi đào vàng ở Phước Sơn như một "vương quốc" của các thành phần bất hảo. Các "công dân" ở bãi đều phải tuân thủ theo một thứ luật lệ riêng của giới anh chị bảo kê và buôn lậu. Giới này không chỉ hung tợn, sẵn sàng xử lý những ai vi phạm theo cách của họ mà còn rất giàu có. Giàu từ việc kinh doanh cyanure, thuốc nổ, ma túy. Giá gốc tại Tam Kỳ chỉ 60.000 đồng/kg, vận chuyển đến bãi giá bán thấp nhất được quy định là 160.000 đồng/kg. Cứ thế giá được đẩy lên, thích bao nhiêu bán bấy nhiêu.
Dịch vụ vận chuyển cyanure lên bãi vàng đã mở những con đường "tử thần huyết mạch" thông suốt đêm ngày. Có rất nhiều ngả khác nhau, từ Kontum sang hoặc từ các huyện đồng bằng, cyanure được xe ôm tập kết lên Phước Sơn, Hiệp Đức. Dân cửu vạn xé lẻ hàng ra, cắt rừng gùi cõng vào tận bãi vàng.
Tại bãi vàng "Một khô" ở xã Phước Thành, chủ quán vừa nghe khách hỏi mua gốc đã đon đả: "Chú mua bao nhiêu có bấy nhiêu, cần gốc Trung Quốc hay Nhật, thứ nào cũng có". Gốc Trung Quốc giá 140.000 đồng/kg, gốc Nhật là 180.000 đồng/kg. Tuy nhiên tại bãi, những tay anh chị chỉ cần thấy người lạ là "săm soi" ngay và nếu không có bảo kê thì khó mà có đường về.
Theo Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Nam, ông Đinh Xuân Thảo, tình trạng vận chuyển buôn bán chất độc ngày càng gia tăng, tính chất từng vụ ngày càng phức tạp rất khó triệt phá tận gốc. Lãnh đạo công an tỉnh cho biết, hiện các kho tang vật không còn chỗ để giữ cyanure. Từ năm 1997 đến 1999 đã bắt được hơn 4 tấn cyanure nhưng không thể cất giữ, bảo quản được. Trong khi đó nếu xử lý, tiêu hủy 1 tấn cyanure phải cần khoảng 500 triệu đồng. Một cán bộ nội chính thở dài: "Chẳng nhẽ đem bán cho dân đào vàng".
Tình hình phức tạp đến vậy. Số vụ triệt phá bắt giữ được lại tăng theo cấp số nhân. Có thời điểm chỉ trong 1 ngày (24/4/2000), lực lượng công an đã triệt phá 6 vụ buôn bán vận chuyển cyanure nhưng đó chỉ là triệt ngọn. Một cán bộ công an thở dài: "Tụi tôi xử lý đầu này, đầu kia lại thò ra hoạt động".
Tuổi Trẻ, 22/5