Trung tuần tháng 8, nhiều vườn bưởi Phúc Trạch ở huyện Hương Khê quả chín vàng. Dù vào chính vụ thu hoạch, song chỉ lác đác thương lái trong xã đi thu mua. Dọc hai bên quốc lộ 15A không còn cảnh bưởi sắp đầy lán bán như trước.
Ông Nguyễn Văn Thanh, 58 tuổi, trú tổ dân phố 13 thị trấn Hương Khê, cho biết sở hữu 120 gốc bưởi Phúc Trạch trên diện tích 2.200 m2, nay 70 gốc cho quả, năng suất 60-70 quả một cây. Năm ngoái, thương lái đến tại vườn tranh nhau đặt hàng, nay chỉ có vài người trên địa bàn đến mua số lượng ít về bán lẻ.
"Những vụ trước, tôi thu về gần 100 triệu đồng. Với việc gặp khó trong tiêu thụ như hiện tại, dự kiến tiền lời sẽ giảm 30-40%", ông Thanh nói.
Ông Việt để bưởi lại trên cây, chờ khi hết dịch sẽ hái bán với mong muốn được giá cao hơn. Ảnh: Đức Hùng
Theo ông Nguyễn Minh Việt, 61 tuổi, trú thị trấn Hương Khê, năm nay bưởi Phúc Trạch được mùa, một vườn 100 gốc năng suất hơn vài tạ, song hưởng của dịch Covid-19 khiến giá giảm. Trước kia, vườn bưởi 80 gốc của gia đình ông lúc cao điểm bán 60.000-70.000 đồng một quả, nay giá giảm một nửa.
"Tôi quyết định chưa thu hoạch, để quả trên cây. Chờ sắp tới khi dịch bệnh ổn định sẽ tháo túi bọc bán với hi vọng giá cao hơn. Tuy nhiên, nếu dịch bệnh kéo dài nguy cơ ế rất cao, thu không đủ chi", ông Việt nói.
Xã Hương Trạch là "thủ phủ" của bưởi Phúc Trạch với 438 ha. 1.000 hộ dân trồng bưởi trong xã sở hữu từ một đến 2 ha đất, trồng 50 đến 400 cây. Sản lượng năm nay khoảng 4.500 tấn, trung bình một nhà đạt 3.000-4.000 quả, dự kiến thu về 50-70 triệu đồng. So với năm 2020, thời điểm này đã thu hoạch được gần một nửa, nhưng hiện toàn xã mới bán được khoảng 500 tấn.
Bà Trần Thị Lường, 50 tuổi, trú thôn Phú Lễ, nói "cả gia đình như ngồi trên đống lửa" khi 3 sào bưởi, sản lượng 3.500 quả, hiện chỉ tiêu thụ được hơn 100 quả. Có một sào trồng ở vũng thấp trũng, bà Lường muốn bán sớm để đề phòng lũ lụt gây hư hỏng, song chưa thấy thương lái đến xem hay gọi điện đặt hàng.
Vườn bưởi của người dân xã Hương Trạch. Ảnh: Đức Hùng
Ông Cao Quốc Hội, Chủ tịch UBND xã Hương Trạch, cho biết lúc này bưởi trên địa bàn đang gặp khó trong tiêu thụ, do các thị trường chính như TP Vinh (Nghệ An), Hà Nội, TP HCM đang cách ly xã hội phòng chống dịch Covid-19, nhiều chủ vườn đã kết nối được nguồn cung nhưng chưa thể vận chuyển đi.
"Trước kia, một bì tải bưởi nặng 60-70 kg mất khoảng 60.000 đồng phí vận chuyển, nay phí tăng gấp đôi. Chưa kể khi đến những nơi như Hà Nội hay TP HCM còn phải mất thêm chi phí cho shipper", ông Hội nói.
Theo ông Lê Quang Vinh, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Hương Khê, bưởi giảm giá và khó tiêu thụ ngoài việc các thị trường chính cách ly xã hội, thì dịp này nhu cầu của người dân cũng giảm, dịch bệnh phức tạp nên họ ưu tiên mua nhiều lương thực, thực phẩm hơn là hoa quả.
"Tốt nhất là thu hoạch hết bưởi trong tháng 9. Sau thời gian này bà con sẽ gặp khó khăn bởi ảnh hưởng cực đoan của thời tiết. Khi mưa bão đổ bộ sẽ gây ngập úng, hư hỏng, giá giảm sâu", ông Vinh cho hay.
Một số hợp tác xã trên địa bàn huyện Hương Khê hái bưởi vào dán nhãn, để sắp tới đưa lên sàn thương mại điện tử tiêu thụ. Ảnh: Đức Hùng
Theo ông Võ Tá Nghĩa, Phó giám đốc Sở Công thương Hà Tĩnh, tỉnh đã thành lập tổ công tác hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho người dân, phối hợp với Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cùng các sàn thương mại điện tử xây dựng gian hàng bưởi Phúc Trạch. Dự kiến sắp tới tỉnh tổ chức hội nghị kết nối cung cầu trực tuyến để giới thiệu, tiêu thụ bưởi.
Bưởi Phúc Trạch là cây phát triển kinh tế chủ lực của huyện Hương Khê. Năm 2021 địa bàn có 2.700 ha, sản lượng năm 2021 khoảng 21.000 tấn. Bưởi Phúc Trạch mọng nước, tép giòn, vị ngọt xen lẫn chua thanh, được người dân địa phương xem là đặc sản quý, ngoài bán kiếm lời họ còn để làm quà biếu.