Từ Côn Minh đến Đại Lý quãng đường 360 km liên tục có tàu các chuyến trong ngày và xe buýt tuyến. Khu thành cố nhỏ xinh nằm dựa lưng vào dãy Thương Sơn và nhìn ra phía hồ Nhĩ Hải rộng lớn đón chào khách ghé thăm bằng một cổng chào rất đẹp, cổ kính rêu phong. Những mái nhà thấp thoáng với kiến trúc từ đá và gỗ.
Toàn bộ con đường được lát đá hoa cương đã sáng bóng lên theo thời gian và hệ thống suối chảy róc rách hai bên đường bảo đảm nhiệm vụ thoát nước lẫn phong thủy cho toàn con phố. Những ngôi nhà mang lối kiến trúc cổ, mái cong, bậc thềm đá hoa cương, câu đối đỏ dán hai bên thành cửa gỗ đã sẫm màu, những chiếc sân lát đá, cổng vào hình bán nguyệt, chậu hoa, cây kiểng và cả những chiếc ghế trong sân đều toát lên dáng vẻ cổ kính.
Thành Đại Lý từng có tên Diệp Du thành hoặc Tử thành. Kinh đô của dòng họ Đoàn này có tuổi đời từ năm 937 cho đến năm 1253 với vị vua sáng lập là Đoàn Tư Bình.
Trong thành cổ, chỉ có các đường bao xung quanh được phép cho ôtô qua, còn lại dành cho người đi bộ, xe đẩy và xe đạp. Bước chân trong thành cổ, người ta ngỡ như mình đang lạc vào một thời đại nào khác với thực tại, trở thành một nhân vật trong một bộ phim kiếm hiệp từ thời xa lắm. Hai bên phố là những cửa hàng lưu niệm bán đủ sản phẩm đặc trưng của vùng mà tiêu biểu là đá. Bên hiên nhà, cô gái người dân tộc Nạp Tây xinh xắn đang miệt mài bên khung cửi. Những sạp quà bánh đơn giản bày bán trên vỉa hè. Đâu đây tiếng xe đạp leng keng, tiếng người bán hàng rao món bánh bao buổi sớm, hàng tào phớ.
Các trục đường chính vuông góc với bốn cổng thành và từ đó tỏa ra các ngõ nhỏ vuông vức. Bức tường thành nhỏ bé này lại không bị xâm chiếm trong rất nhều năm. Rất nhiều bộ phim truyền hình Trung Quốc đã lấy bối cảnh thành cổ này đưa vào phim. Nổi bật nhất là Thiên Long Bát Bộ của nhà văn Kim Dung và mới đây là phim Công chúa Đại Lý.
Tam tháp trong thành Đại Lý.
Chỉ mất vài bước từ nhà nghỉ là đến được với con phố chính. Con suối nhỏ trong vắt bắt nguồn từ dãy Thương Sơn róc rách vắt ngang thành phố, đổ ào ạt trên những ghềnh đá, lấp lánh trong ánh sáng của đèn chiếu. Bên dòng suối thơ mộng, tiếng hát dập dìu của những cô gái dân tộc Bạch cuốn hút khách qua đường trong lời ca điệu nhạc. Trên thành cổ rêu phong và rộng với hai làn xe chạy qua cũng vừa, đâu đây vang vọng tiếng hò reo, tiếng gõ mõ đổi canh, tiếng cờ xí phất trận của những cuộc chiến vang dội một thời. Từ đây, có thể ngắm nhìn tới Sùng thánh Tam tháp cổ phía xa xa, nơi đã chứng kiến trọn vẹn lịch sử của toàn thành Đại Lý. Ba ngọn tháp của ngôi chùa đã bị tàn phá sau nhiều trận động đất và được xây dựng lại sau khi bộ phim Thiên Long Bát Bộ khởi quay.
Ngôi chùa này được mở cửa cho khách tham quan vào các dịp lễ, Tết hàng năm. Đây cũng chính là nơi các vị vua của thành Đại Lý chọn là nơi tu hành sau khi từ giã ngôi vị. Ngôi chùa này có diện tích rộng hơn cả thành cổ và nằm ngay sát khu thành.
Điểm cao nhất để ngắm nhìn được toàn cảnh là núi Thương Sơn. Dãy núi cách thành cổ chưa đầy 1 km. Từ đây, phóng tầm mắt tới hồ Nhĩ Hải, hồ nước ngọt lớn thứ ba Trung Quốc.
Cuộc sống dung dị và nhẹ nhàng dường như chỉ đi lướt nhẹ qua thành phố này. Bốn mùa xuân hạ thu đông đều mát mẻ với hoa và nắng.
Đại Lý khiến người khách một lần đi qua lại muốn ghé lại thêm một lần nữa. Không ồn ào náo nhiệt, không có những ánh đèn đủ màu sắc hay những tiếng nhạc ồn ã. Ngay cả những quán trọ, nhà nghỉ cũng tương xứng một màu sắc nền nã với toàn ngôi thành. Tĩnh tại và dịu dàng như con suối nhỏ vẫn đêm ngày hòa nhạc reo vui trong ngõ phố.
Yutaka