"Boeing đã mắc sai sót trong quá trình thiết kế và phát triển MAX, còn FAA đã mắc sai sót trong việc giám sát Boeing và phê duyệt loại máy bay này", Ủy ban Hạ viện về Cơ sở Hạ tầng và Vận tải nêu trong báo cáo dài gần 250 trang được công bố ngày 16/9.
Máy bay 737 MAX tại sân đỗ của Boeing tại Seattle hồi tháng 6. Ảnh: Reuters
Báo cáo nói rằng hai vụ tai nạn của máy bay 737 MAX "không phải là hậu quả của một sự cố, lỗi kỹ thuật hoặc trường hợp quản lý yếu kém đơn lẻ" mà là "đỉnh điểm kinh hoàng của một loạt các đánh giá kỹ thuật thiếu sót của kỹ sư Boeing, sự thiếu minh bạch của bộ phận quản lý Boeing và sự giám sát thiếu chặt chẽ của FAA".
Boeing mắc sai lầm chủ yếu ở Hệ thống Tăng cường Tính năng Điều khiển bay (MCAS), vốn được thiết kế để chống thất tốc (luồng khí đi qua cánh máy bay quá yếu để tạo ra lực nâng). Trong thiết kế của 737 MAX, động cơ được lắp đặt nhô về phía trước và cao hơn ở trên cánh, làm thay đổi trọng tâm máy bay, dẫn tới việc mũi máy bay có xu hướng bị ngóc lên trong hành trình, có nguy cơ khiến máy bay thất tốc, mất kiểm soát và rơi tự do. Để khắc phục, Boeing bổ sung MCAS, giúp tự động hạ thấp mũi máy bay xuống khi cảm biến phát tín hiệu cho thấy máy bay có nguy cơ thất tốc. Tuy nhiên, MCAS được kích hoạt sau khi nhận dữ liệu chỉ từ một cảm biến duy nhất, khiến nguy cơ sai sót cao.
Ủy ban chỉ trích Boeing đã giấu "thông tin quan trọng trước FAA, khách hàng và phi công 737 MAX", bao gồm việc "che giấu sự tồn tại của MCAS đối với các phi công 737 MAX".
Theo báo cáo, một số nhân viên Boeing đã "không tiết lộ thông tin quan trọng cho FAA có thể giúp tăng cường độ an toàn của 737 MAX". Boeing cũng không thông báo về MCAS trong hướng dẫn sử dụng cho tổ bay và đã thuyết phục các nhà quản lý không yêu cầu phi công phải tham gia chương trình đào tạo mô phỏng bay tốn kém trước khi được phép điều khiển dòng 737 MAX.
Ủy ban cũng chỉ trích FAA "đã không đảm bảo an toàn cho công chúng". Các nhà lập pháp đã đề xuất nhiều cải cách để tái cấu trúc cách FAA phê duyệt máy bay. Một ủy ban của thượng viện sẽ đưa ra dự luật cải cách vào ngày 16/9.
Boeing cho biết trong một tuyên bố rằng họ "đã học được nhiều bài học khó khăn từ các vụ tai nạn và những sai lầm chúng tôi đã mắc phải. Chúng tôi đã thực hiện những thay đổi cơ bản đối với công ty và tiếp tục tìm kiếm cách cải thiện".
FAA cũng ra tuyên bố nói rằng họ sẽ làm việc với các nhà lập pháp để thực hiện các cải tiến. Họ nói thêm rằng họ "tập trung vào việc nâng cao an toàn hàng không tổng thể bằng cách cải thiện cách tổ chức, quy trình và văn hóa của cơ quan".
Tháng 3/2019, 737 MAX bị cấm bay trên toàn thế giới sau khi 346 hành khách thiệt mạng trong hai vụ tai nạn của Lion Air và Ethiopian Airlines. FAA sau đó yêu cầu Boeing bổ sung một số biện pháp an toàn với MCAS, bao gồm việc thiết lập nó nhận dữ liệu từ hai cảm biến. Boeing cũng đồng ý hỗ trợ quá trình đào tạo mô phỏng bay cho phi công 737 MAX.
Phương Vũ (Theo Reuters)