Bộ trưởng Kế hoạch & Đầu tư Nguyễn Chí Dũng vừa chia sẻ với báo chí bên hành lang Quốc hội sáng 6/6 về Dự thảo Luật đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt (Luật Đặc khu) dự kiến được biểu quyết thông qua vào ngày 15/6.
- Nhiều ý kiến cho rằng thời hạn giao đất cho nhà đầu tư tới 99 năm (thay vì tối đa là 70 năm theo quy định hiện hành) là quá dài, có thể ảnh hưởng tới chủ quyền khi chúng ta ở gần nước láng giềng Trung Quốc. Ông nghĩ sao?
- Dự thảo không có một từ, một chữ nào liên quan tới Trung Quốc. Chẳng qua một số người cố tình hiểu theo hướng đó, đẩy vấn đề lên để chia rẽ quan hệ giữa ta với Trung Quốc. Trong môi trường hội nhập quốc tế, các quốc gia đều bình đẳng, không phân biệt đối xử giữa các thành phần kinh tế. Chúng ta có chủ quyền có độc lập, không ai có thể vào đây làm gì trong chủ quyền đó. Chúng ta có trí tuệ thì sao cái gì cũng sợ. Phải chú ý lắng nghe nhưng đừng có quá sợ.
Hiện có sự hiểu sai, thậm chí có người cố tình đẩy câu chuyện đi xa. Ban soạn thảo đã nói, đã giải trình rất nhiều về dự luật này. Chúng ta phải hết sức khách quan, công tâm, mọi ý kiến nêu ra cần suy nghĩ, bình tĩnh xem xét, không nên nói mà không tư duy.
Bộ trưởng Kế hoạch & Đầu tư Nguyễn Chí Dũng. Ảnh: Võ Hải
Nếu cái gì cũng sợ sẽ không làm được. Bây giờ chúng ta mạnh dạn làm, làm đi. Trong quá trình làm thận trọng là đúng, nhưng không có nghĩa vì vậy mà dừng. Còn với những ý kiến, quan điểm khác nhau về dự luật này, chúng tôi trân trọng lắng nghe, tiếp thu. Cái gì cần thiết kế chặt chẽ để không tạo kẽ hở lách luật... thì xem xét lại.
Khi xây dựng đặc khu ở Thâm Quyến năm 1988, cũng có nhiều ý kiến nhưng Đặng Tiểu Bình nói: "Thôi, hãy làm đi, không bàn nữa". Năm 1992 lại dấy lên trào lưu có ý kiến, Đặng Tiểu Bình lại nói câu trên. Và bây giờ câu đó được khắc trên bia đá ở Thâm Quyến.
Kinh nghiệm phát triển đặc khu kinh tế ở các nước, theo tôi, cái gì hay chúng ta phải học. Trung Quốc làm hay mình cũng phải học, không câu nệ ai, nước nào.
- Vậy dự luật sẽ chỉnh sửa, thiết kế phương án chặt chẽ hơn như thế nào để tránh những hệ quả sau này?
- Theo tôi, có thể thiết kế phương án chặt chẽ hơn theo hướng dự án thế nào là đặc biệt, thế nào là thật đặc biệt, rồi thế nào mới được cấp phép đầu tư... Ngoài ra, quy trình cấp phép cũng cần chặt chẽ, thẩm quyền cấp phép phải cao hơn, có thể Quốc hội quyết định. Hiện cũng có phương án cân nhắc giảm thời hạn giao đất nhưng chưa có quyết định cuối cùng. Tuy nhiên, phương án cụ thể ra sao Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội mới có thẩm quyền quyết định.
- Ông nghĩ sao trước nhiều ý kiến cho rằng, điều doanh nghiệp thực sự cần không phải thời hạn giao đất dài mà là môi trường đầu tư tốt?
- Ở đây luật thiết kế thể chế, môi trường kinh doanh là quan trọng nhất. Trong 85 điều thì có 25 điều điều chỉnh về thể chế, môi trường kinh doanh. Những ưu đãi về thuế phải có nhưng ở mức hợp lý, đã được điều chỉnh giảm nhiều so với dự thảo trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 4. Thậm chí, ưu đãi ở dự luật lần này gần như không còn gì nữa rồi. Chúng ta thiết kế theo hướng tạo môi trường minh bạch, thuận lợi và bình đẳng.
- Nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội cảnh báo, không nên đánh đổi quốc phòng an ninh với phát triển kinh tế khi xây dựng các đặc khu kinh tế. Ông suy nghĩ sao về việc này?
- Trong thiết kế luật không có điều khoản nào đề cập tới chuyện đánh đổi như đại biểu nêu. Tôi nhắc lại nguyên tắc, mục tiêu quan trọng số 1 khi xây dựng dự luật này là không được cao hơn Hiến pháp, ảnh hưởng tới Hiến pháp và không ảnh hưởng 4 yếu tố là: quốc phòng an ninh, chủ quyền quốc gia, môi trường và người dân.
Với các dự án đầu tư vào đặc khu sẽ phải nằm trong quy hoạch, quy hoạch đó không được xâm hại tới an ninh quốc gia, môi trường, người dân và chủ quyền. Dự án phải đi theo quy hoạch, có mục tiêu và chúng ta quản là quản quy hoạch, mục tiêu. Nếu quy hoạch sai thì chắc chắn dự án đó sẽ không được cấp phép, thông qua. Nhà đầu tư nếu xin dự án mà giữ đất thì cũng sẽ bị thu hồi... Tất cả đều đã có luật pháp điều chỉnh.
Tôi cho rằng thận trọng là đúng nhưng tinh thần thiết kế của luật nhằm mục tiêu quan trọng là không ảnh hưởng tới an ninh quốc gia, chủ quyền, môi trường và người dân.
- Nếu giao đất tới 99 năm dễ dẫn tới những cuộc di dân từ nước ngoài vào các đặc khu. Ông nghĩ sao về cảnh báo này?
- Đã có nhiều luật quy định, điều chỉnh việc người nước ngoài mua, sở hữu đất ở Việt Nam, như Luật Nhà ở. Với những quy định chặt chẽ của hệ thống pháp luật hiện giờ không dễ gì họ di dân sang.
- Tại sao không thí điểm phát triển một đặc khu thành công, sau đó mới nhân rộng ra các nơi còn lại?
- Quyết định làm một hay ba đặc khu do Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội quyết định.
Thủ tướng: Cho thuê đất 99 năm không phải mấu chốt của Luật đặc khu
Ngày 4/6, đề cập tới thời hạn cho thuê đất 99 năm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, thời hạn cho thuê đất 99 năm được quy định trong những trường hợp cá biệt và sẽ được Thủ tướng xem xét. Tuy nhiên, trước khi Thủ tướng quyết định còn phải xin ý kiến các cơ quan chức năng.
"Đây không phải là điểm mấu chốt trong Luật. Chúng tôi muốn Quốc hội xem xét, quyết định một cách thận trọng, công khai và đây là quyền của các đại biểu. Quốc hội quyết định như thế nào Chính phủ cũng trân trọng", Thủ tướng nhấn mạnh và cho rằng, với đặc khu, điều quan trọng là tạo cơ chế, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi chứ những ưu đãi hay đất đai không phải vấn đề quyết định.
Theo Thủ tướng, nhiều nước trên thế giới đã làm và thành công với mô hình đặc khu kinh tế. "Việt Nam làm lúc này là chậm rồi", ông nói. Người đứng đầu Chính phủ cho hay ông nhận được nhiều tin nhắn, thư, điện thoại của các trí thức, chuyên gia về vấn đề cho thuê đất 99 năm và lắng nghe các ý kiến góp ý này cũng như góp ý của người dân nói chung.
Dự án Luật đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc đã được Quốc hội thảo luận ở hội trường lần cuối vào ngày 23/5, dự kiến biểu quyết thông qua vào 15/6.