Sau chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài nguyên & Môi trường cho biết trong tháng 8 sẽ tiến hành thanh tra toàn diện việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động nhập khẩu, sử dụng phế liệu làm nguyên liệu sản xuất và công tác cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu.
Kế hoạch thanh tra thực hiện trên 3 nội dung. Thứ nhất là việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với các tổ chức được cấp Giấy chứng nhận về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất. Thời kỳ thanh tra từ lúc giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất đến nay.
Rác, phế liệu nhập khẩu về Việt Nam ùn ứ ở Cảng Sài Gòn.
Thứ hai, thanh tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với các tổ chức đã được Bộ Tài nguyên & Môi trường chỉ định tham gia chứng nhận phù hợp quy chuẩn kỹ thuật môi trường đối với phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất. Thời kỳ thanh tra là từ 27/10/2015 đến nay.
Thứ ba, thanh tra công tác cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất của Tổng cục Môi trường. Thời kỳ thanh tra từ 27/10/2015 đến nay và từ ngày 1/1/2013 đến nay đối với công tác cấp giấy chứng nhận của các Sở Tài nguyên & Môi trường.
Bộ này cho biết, kết quả của đợt thanh tra này sẽ đánh giá toàn diện công tác quản lý nhà nước trong việc cấp Giấy chứng nhận, xử lý nghiêm các cán bộ có liên quan nếu có sai phạm.
Trước đó, Chính phủ yêu cầu Bộ Tài nguyên & Môi trường cần rà soát, ngăn chặn việc nhập lậu phế liệu vào Việt Nam. Cơ quan này cần thanh tra toàn diện việc cấp phép nhập khẩu phế liệu thời gian qua, xứ lý nghiêm cán bộ có liên quan và thu hồi giấy phép các doanh nghiệp nếu phát hiện sai phạm. Trong khi đó, Bộ Công an chịu trách nhiệm điều tra, sớm khởi tố một số vụ vi phạm bảo vệ môi trường do nhập khẩu phế liệu trái phép vào Việt Nam.
Công tác kiểm tra của Bộ Tài nguyên & Môi trường trước đó cho thấy, mặc dù số lượng Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu được cấp không nhiều, nhưng số lượng phế liệu nhập khẩu tồn đọng tại các cảng lại quá lớn. Từ năm 2016 đến hết tháng 5/2018, Bộ Tài nguyên & Môi trường mới chỉ cấp 242 Giấy xác nhận trên phạm vi cả nước. Tuy nhiên, có đến hơn 5.700 container phế liệu nhập khẩu tồn đọng tại các cảng biển, trong đó tập trung nhiều nhất ở các cảng của TP HCM.
Tại Tân cảng Sài Gòn, tính đến ngày 26/6, số lượng phế liệu nhập khẩu tồn đọng là 4.480 container, trong đó riêng tại Cảng Cát Lái là 3.464 container.
Nhiều chủ hàng hoặc doanh nghiệp chưa có Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu vẫn ký hợp đồng mua bán. Vì vậy, nhiều lô hàng về đến Việt Nam nhưng không thể làm thủ tục nhập khẩu dẫn đến tình trạng tồn đọng phế liệu tại các cảng biển. Bên cạnh đó, các chủ hàng còn lợi dụng làm giả mạo giấy phép nhập khẩu và nhập khẩu phế liệu không đúng quy chuẩn kỹ thuật môi trường cho phép khi bị phát hiện đã “bỏ của chạy lấy người”.
Nguyễn Hà