Chuyến bay MU5735 của hãng hàng không China Eastern chở 123 hành khách và 9 thành viên tổ bay gặp nạn tại huyện Đằng, thành phố Ngô Châu, khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, miền nam Trung Quốc, chiều 21/3. Sự cố khiến nhiều chuyên gia hàng không ngỡ ngàng và không thể lý giải vì sao phi cơ lao xuống đất theo phương gần như thẳng đứng.
Dữ liệu do trang theo dõi hàng không Flightradar24 thu thập cho thấy máy bay đột ngột bổ nhào khi đang bay hành trình ở độ cao gần 9.000 mét vào khoảng 14h20 ngày 21/3, hơn một giờ sau khi cất cánh. Phi cơ ổn định trong 10-20 giây ở khoảng hơn 2.000 mét, sau đó tiếp tục lao xuống với tốc độ gần 600 km/h trong vài giây cuối cùng.
Video trên mạng xã hội cho thấy máy bay lao xuống theo phương thẳng đứng hôm 21/3. Video: Weibo.
"Điều này rất khó giải thích. Máy bay thường không thể rơi thẳng đứng như vậy, trừ khi xảy ra hư hỏng nghiêm trọng như gãy cánh, trúng tên lửa, va chạm với phi cơ khác hoặc phi công cố tình bổ nhào", chuyên gia hàng không Australia Neil Hansford nhận định.
Dữ liệu hành trình cho thấy máy bay giảm độ cao đột ngột và rơi gần như thẳng đứng. Ảnh: Sun.
Giới chuyên gia cho rằng một linh kiện có thể là chìa khóa để giải mã bí ẩn tai nạn chuyến bay MU5735.
Juan Browne, phi công máy bay Boeing 777 và vlogger nổi tiếng chuyên phân tích các sự cố hàng không, cho rằng tình trạng kích vít kiểm soát cánh đuôi ngang của máy bay có thể giúp các nhà điều tra xác định nguyên nhân. Browne cho rằng ngay cả khi bổ nhào, cánh máy bay có thể tạo đủ lực nâng để ngăn nó lao xuống theo phương thẳng đứng.
"Thực sự chỉ một thứ có thể khiến máy bay bổ nhào theo chiều thẳng đứng và duy trì trạng thái này, đó là cụm cánh đuôi ngang. Nếu xác định vị trí con ốc trên kích vít, giới chức có thể nhận định được trạng thái cánh đuôi ngang máy bay trước khi nó va chạm với mặt đất", Browne cho biết.
Kích vít được sử dụng để điều chỉnh cánh đuôi ngang máy bay, giúp phi cơ ngóc đầu lên hoặc chúc mũi xuống. "Cánh đuôi ngang có thể đã bị khóa vào trạng thái nhất định, khiến nó không ngừng bổ nhào", Browne nhận định và thêm rằng máy bay sẽ liên tục tăng giảm độ cao nếu không gặp vấn đề ở bộ phận này.
Cơ chế hoạt động của kích vít. Đồ họa: news.com.au
Hai hộp đen, gồm thiết bị ghi âm buồng lái và thông tin chuyến bay, cũng sẽ giúp hé lộ nhiều manh mối dẫn tới tai nạn.
Các vụ tai nạn trong giai đoạn hành trình, vốn có độ cao và tốc độ ổn định, cũng tương đối hiếm gặp. Báo cáo do Boeing công bố năm ngoái cho biết chỉ có 13% tai nạn hàng không gây chết người trên toàn cầu trong giai đoạn 2011-2020 xảy ra trong giai đoạn bay hành trình.
"Xét về quan điểm kỹ thuật, sự việc này đáng lẽ không thể xảy ra. Máy bay thường sử dụng hệ thống lái tự động trong giai đoạn bay hành trình. Thật khó tưởng tượng chuyện gì đã xảy ra", chuyên gia hàng không Trung Quốc Li Xiaojin nêu quan điểm.
Kích vít (màu đen) điều khiển vị trí cánh đuôi đứng trên máy bay Boeing 737NG. Video: Youtube/Anders Cornelius Olesen.
Arthur Rowe, chuyên gia máy bay tại Australia, cũng bác bỏ khả năng xảy ra trục trặc động cơ. "Các phi cơ dân dụng có thể bay bình thường sau khi động cơ ngừng hoạt động, dù thời gian này không dài. Vụ tai nạn giống như một sự cố mất điều khiển sau khi thất tốc ở độ cao lớn. Có nhiều nguyên nhân như các cánh lái bị kẹt hoặc không phản hồi, nhất là cụm cánh đuôi, cũng như thiết lập lái tự động sai lầm", ông nói.
Đây là vụ tai nạn hàng không đầu tiên ở Trung Quốc kể từ vụ rơi máy bay tại thành phố Y Xuân, tỉnh Hắc Long Giang, hồi năm 2010, khiến 44 người thiệt mạng.
Sau vụ tai nạn ở Y Xuân, hàng không Trung Quốc đã trải qua 4.227 ngày bay an toàn, lập kỷ lục trong lịch sử hàng không dân dụng thế giới. Ngành hàng không Trung Quốc cũng được đánh giá thuộc nhóm an toàn nhất thế giới trong 10 năm qua.
Theo Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc, tính tới ngày 19/2, thời gian bay an toàn liên tục của ngành hàng không dân dụng nước này đã vượt 100 triệu giờ, là thành tích an toàn tốt nhất trong lịch sử hàng không Trung Quốc và cũng là kỷ lục bay an toàn liên tục trong lịch sử hàng không dân dụng toàn cầu.
Giới chức Trung Quốc tới nay chưa tìm được hộp đen chiếc Boeing 737-800. Các lực lượng cứu hộ đã được gấp rút triển khai tới hiện trường và tìm kiếm xuyên đêm, song chưa phát hiện người sống sót.
Vũ Anh (Theo news.com.au, AFP)