Xin hỏi, bố mẹ có trách nhiệm chia đất ở và chia đất ruộng cho con không? Đất được chia có thể làm sổ đỏ được không?
Luật sư tư vấn
Theo điều 100 Luật Đất đai 2013, quyền sử dụng đất của cá nhân được cấp dưới hai hình thức. Hình thức thứ nhất là cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho cá nhân (cấp cho một hoặc nhiều cá nhân hoặc cấp vợ, chồng). Hình thức cấp giấy chứng nhận thứ hai là cấp cho hộ gia đình.
Đối với hình thức cấp cho cá nhân, người có tên trên giấy chứng nhận có quyền quản lý, sử dụng và định đoạt quyền diện tích đất được cấp bởi đây là tài sản riêng của họ (trừ trường hợp cấp cho cá nhân nhưng quyền sử dụng đất được xác định là tài sản chung của vợ, chồng theo Luật Hôn nhân và gia đình thì khi định đoạt vẫn phải có sự thỏa thuận, nhất trí của cả vợ và chồng). Về nguyên tắc, những người có quan hệ huyết thống với cá nhân sử dụng đất trong trường hợp này không có quyền lợi gì đối với diện tích đất được cấp giấy chứng nhận.
Đối với trường hợp cấp cho hộ gia đình, quyền sử dụng đất trong trường hợp này là tài sản chung của tất cả những thành viên trong hộ (người có tên trong sổ hộ khẩu tại thời điểm cấp giấy chứng nhận). Do là tài sản chung nên tất cả các thành viên đều có quyền quản lý, sử dụng và định đoạt ngang nhau, không phân biệt nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất của mỗi thành viên trong hộ.
Với quy định nói trên, nếu đất ở và đất ruộng mà gia đình bạn đang sử dụng đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bố mẹ bạn thì đây là tài sản riêng, bạn không có quyền yêu cầu được chia đất.
Trường hợp đất ở và đất ruộng cấp cho hộ gia đình và bạn có tên trong sổ hộ khẩu tại thời điểm cấp giấy chứng nhận, bạn có quyền yêu cầu bố mẹ chia đất cho bạn. Nếu bạn được chia, bạn cũng sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với diện tích được chia.
Tuy nhiên, trên phương diện phong tục, tập quán thì việc chia đất cho con cái khi con cái kết hôn được thực hiện một cách tự nguyện, trên cơ sở đồng thuận chứ không mang tính ép buộc hay "bố mẹ phải chia đất cho con". Do vậy, bạn nên cân nhắc thời điểm, cách thức khi đưa ra yêu cầu chia đất đối với bố mẹ bạn để không ảnh hưởng đến tình cảm gia đình.
Luật sư Vũ Tiến Vinh
Công ty luật Bảo An, Hà Nội