Tôi đã chứng kiến nhiều đứa trẻ phải chịu nhận hậu quả từ việc cha mẹ chúng lựa chọn trường chọn lớp đáp ứng những thứ cha mẹ muốn thay vì thứ lũ trẻ cần. Tôi không trách các bậc cha mẹ ấy, chỉ xót xa thay cho những đứa trẻ. Tôi cũng từng chọn sai để rồi, quá trình sửa lại cho con thật vất vả.
Tôi nhớ mãi, đó là năm hai con tôi lên lớp hai. Hai vợ chồng tôi đã có một cuộc cãi nhau nảy lửa trong việc có nên cho con đi học tiếng Anh không. Tôi, một người cha bảo thủ, luôn nghĩ rằng tiếng Việt phải tốt trước, tiếng Anh học sau cũng không muộn. Tôi không muốn con mất đi tuổi thơ vì chuyện học hành. Thời điểm đó, hai đứa lớn nhà tôi đang học trường công, bài vở trên lớp rất nhiều, có những tối đến tận 23h vẫn chưa làm xong bài.
Thế nên, để "đối phó" với vợ, tôi đã chọn cho hai đứa nhà tôi học tiếng Anh ở một trung tâm gần nhà, thay vì một cơ sở uy tín được lựa chọn cẩn thận như bây giờ. Nơi đó giá học phí bèo bọt, chỉ tương đương một bữa nhậu của bố. Sau một tháng học, hai đứa nhà tôi có thể nói tiếng Anh. Hôm tổng kết học phần đầu, lũ trẻ đứng trước lớp nói vanh vách một bài luận tiếng Anh về Tết. Vợ tôi vui lắm. Tôi cũng hể hả quay lại và khoe với lũ bạn.
Tuy nhiên, cô bạn tôi, một giáo viên dạy tiếng Anh, xem xong chỉ thở dài. Cô bảo tôi: "Tú! Cậu cho hai đứa nhà cậu nghỉ học chỗ đó đi. Nhanh còn kịp. Họ làm hỏng con cậu rồi".
Tôi sửng cồ lên với cô bạn cho đến khi cô ấy cho tôi xem video của học viên của trung tâm đọc vanh vách bài luận về Tết y hệt con tôi. Thì ra, trung tâm đó đã dạy lũ trẻ học thuộc lòng một bài luận tiếng Anh để các con "biểu diễn". Cô bạn tôi nói một câu khiến tôi thấm thía: "Thứ lũ trẻ học ở đó không phải là tiếng Anh, mà là sự dối trá. Vì họ biết, đa số các cha mẹ sẽ tít mắt khi thấy con 'biểu diễn'". Tôi xóa video đó đi và đau đớn đến tận hôm nay mỗi khi nhớ lại sự lựa chọn sai của mình ngày đó.
Tôi biết nhiều cha mẹ cũng từng như tôi. Chúng ta quá quan trọng về kết quả, hoặc vì quá bận rộn với công việc, cuộc sống để tìm hiểu thật kỹ càng trước khi quyết định. Hơn hết, chúng ta mới chỉ nghĩ về việc chọn sai có thể làm lại, năm tháng rộng dài mà không biết rằng có những thứ sai thật khó để sửa lại. Thời gian qua đi không thể quay lại nên cái sai của hôm qua chỉ sửa lại được hôm nay mà chẳng thể sửa lại được tương lai nữa. Chúng ta là người đã bỏ lỡ những tháng năm tốt nhất của con mình. Tôi nhận ra điều đó khi thay đổi "chiến lược học tiếng Anh" với cô út nhà mình. Bé đi học tiếng Anh từ năm 5 tuổi.
Trở lại với hai đứa lớn nhà mình, thứ tôi mất không chỉ là chi phí, mà còn là thời gian của hai đứa, là việc chúng mất rất nhiều thời gian để học lại cách phát âm chuẩn, làm sao để tự tin nói tiếng Anh với người nước ngoài ngay từ khi mới quen. Tôi cho hai con lớn vào học trường quốc tế, hai đứa mất rất nhiều thời gian để theo được bạn bè trong việc học tiếng Anh, dẫn tới mất tự tin, thụ động do cách dạy của sai lầm trước đó.
Với cô út, việc đi học tiếng Anh sớm và đúng nơi đã giúp con vượt trội hơn anh chị mình. Con tự tin và có những kỹ năng khác. Tôi khi đó mới nhận ra học tiếng Anh không phải chỉ để lấy điểm số trên lớp hay có thể nói được tiếng Anh như người bản xứ, mà còn là sự tự tin, dám nói chuyện với người nước ngoài dù vốn từ vựng chưa có nhiều.
Cô út đã có thể thao thao bất tuyệt nói chuyện với một vị chủ tịch của trường quốc tế, người Mỹ. Kết thúc cuộc nói chuyện, vị chủ tịch đó thiết tha mời cô út về làm học sinh của trường và miễn phí toàn bộ chi phí học hành đến năm lớp 12. Điều khiến tôi bất ngờ hơn là con tôi từ chối cơ hội. Một đứa trẻ mới 11 tuổi đã có thể đưa ra quyết định đời mình và khiến bố mẹ phải tôn trọng quyết định của nó. Lý do là con đã học không chỉ là tiếng Anh mà còn là cách ra quyết định, sự tự tin vào bản thân mình và một tinh thần học hỏi trọn đời.
Thế nào là một môi trường học tập tốt? Ngoài việc chi phí bỏ ra phù hợp với ngân sách, còn cha mẹ cần uy tín của nơi đó. Chúng ta cần biết ở đấy dạy gì. Kiến thức chỉ là điều kiện cần. Môi trường đó phải phát huy được những năng lực tiềm ẩn trong con và phải là nơi con được bung tỏa hết năng lượng. Nơi đó cho phép kiến thức, kỹ năng, sự tự tin, lòng ham thích học hỏi, hào hứng tới lớp và hớn hở khi ra về; muốn kể với cha mẹ những gì đã học. Tại đó, con có thể tìm thấy đam mê của con, trưởng thành mỗi ngày khi rời lớp trở về nhà.
Lựa chọn một môi trường học tập tốt là cách cha mẹ rót vốn đầu tư cho sự trưởng thành của con, sự an tâm của cha mẹ. Mỗi đứa trẻ đều có những đặc điểm khác nhau. Có thể nơi con gái út của tôi học tốt chưa chắc đã là nơi con bạn học tốt. Sự yêu thích của chúng đều được bắt đầu từ tinh thần khơi sáng chúng nhận được. Ở đâu có sự khơi sáng tinh thần học tập, đó là môi trường tốt nhất cho con bạn.
Tôi cảm thấy quyết định cho con đi học tại Apollo English đã thay đổi kết quả không chỉ ngắn hạn mà còn ở cả tương lai phía trước.
Nhà báo Hoàng Anh Tú