 |
|
Ông Trương Đình Tuyển trong "vòng vây" báo chí. Ảnh: Anh Tuấn |
- Thưa Bộ trưởng, là cơ quan chịu trách nhiệm chính trong việc quản lý phân bổ quota dệt may, Bộ Thương mại có nhận thấy dấu hiệu nào của sự sai phạm trong suốt quá trình phân bổ từ trước đến nay?
- Tôi chưa hề nhận đơn tố cáo nào về sự tiêu cực trong phân phối. Cá nhân tôi luôn không yên tâm về cách phân bổ quota dệt may. Vì vậy đích thân tôi đã ký quyết định thanh tra nội bộ Vụ Xuất nhập khẩu. Tôi đã phải tìm một cán bộ có năng lực và có cái tâm trong sáng để chủ trì công tác thanh tra, qua đó xem có những sai sót, sơ hở và thậm chí có tiêu cực gì trong việc phân bổ quota dệt may. Công việc này được tiến hành từ tháng 5, dù không có đơn thư tố cáo gì. Tuy nhiên, theo báo cáo của anh em thanh tra, công việc đã bị kéo dài bởi trong thời gian đó, các cán bộ chịu trách nhiệm về phân quota phải đi làm việc cùng đoàn hải quan Mỹ. Tôi buộc chấp nhận cho kéo dài cuộc thanh tra và hiện chưa có kết luận cuối cùng. Cơ quan an ninh có thể có thông tin và chứng cớ từ lâu nên họ phát hiện được. Thú thật, nếu là hối lộ giữa hai bên thì chỉ có cơ quan điều tra mới phát hiện được. Việc xảy ra là xấu, nhưng phát hiện được còn tốt hơn là để nó xảy ra mà không ai phát hiện.
- Bộ trưởng nói không có thông tin chính thức nào về tiêu cực, nhưng hồi đầu năm nay có một sự cố mà chính ông cũng phải can thiệp, đó là thông báo giao nhầm một khối lượng lớn hạn ngạch trên mạng của bộ. Vụ Xuất nhập khẩu cho rằng đây là sự cố máy tính và lỗi mạng, nhưng Vụ Thương mại điện tử, nơi đăng thông báo này cho rằng chính Vụ Xuất nhập khẩu hai lần gửi thông báo điều chỉnh. Vậy liệu đây có phải là một dấu hiệu bất bình thường?
- Tôi chưa đi kỹ vụ việc đó bởi lỗi này về cơ bản không gây ra hậu quả, đã có sự điều chỉnh kịp thời. Nhưng có cái sai ấy là một dịp để nhìn nhận nó bắt nguồn từ động cơ gì. Tôi cũng có thể không mặc nhiên coi đấy là do sự cố kỹ thuật. Sự việc này đã được đưa vào lịch làm việc của thanh tra bộ.
- Nhưng sự cố đó đã xảy ra hơn 5 tháng rồi sao vẫn chưa có kết luận?
- Thanh tra chỉ được thành lập từ tháng 5, sau sự cố đó. Bây giờ chưa xong. Một cuộc thanh tra thường là 3 tháng, nhưng do tính chất phức tạp của vấn đề thì có thể kéo dài. Tôi đang kéo dài cuộc thanh tra này trong phạm vi cho phép. Và tôi không ra quyết định xong rồi để đấy. Điều đó sẽ được xem xét và không cho phép bỏ qua trong thanh tra. Hãy chờ kết luận thanh tra.
- Khám nhà ông Thắng, cơ quan điều tra phát hiện một số giấy tờ giao hạn ngạch có chữ ký khống của lãnh đạo bộ. Vậy việc này có liên quan gì đến ông Mai Văn Dâu hay một số lãnh đạo khác của bộ?
- Khi cơ quan an ninh khám nhà anh Thắng, Bộ Thương mại không được yêu cầu chứng kiến. Điều đó cũng đúng thôi bởi nếu khám cơ quan thì phải có đại diện bộ, còn khám nhà là đại diện chính quyền địa phương. Bộ Thương mại không được yêu cầu chứng kiến khám nhà và không biết khi khám có cái gì, thu được cái gì. Tôi cho rằng những thông tin đó cần được xác minh rất cẩn thận trước khi công bố.
Xin khẳng định là Bộ Thương mại không cho phép ký khống, đặc biệt là trong lĩnh vực quota. Bởi làm điều đó sẽ dễ nảy sinh những sơ hở chết người. Và giả sử ai có làm chuyện đó thì phải tự chịu trách nhiệm. Dù ông nào, dù là người giúp việc riêng nhất của mình, Bộ trưởng Thương mại cũng không tha thứ.
- Trong trường hợp bản báo cáo thanh tra của Bộ khác với kết luận của cơ quan an ninh thì sao?
- Điều đó rất bình thường, không có gì là khó hiểu cả. Bởi xét về điều kiện, có những cái công an làm được nhưng thanh tra không làm được. Chẳng hạn nếu người ta hối lộ cho nhau thì chỉ có công an mới làm được còn thanh tra không có quyền đến doanh nghiệp hạch sách tra hỏi. Quan trọng nhất là thái độ của ông Bộ trưởng thế nào. Nếu ông cứ lấy kết luận của thanh tra để cãi pháp luật thì không được. Kết luận của cơ quan điều tra là kết luận cao nhất, họ không bênh cho ai. Cái đúng phải được bảo vệ và cái sai phải bị trừng trị.
- Theo ông, đâu là nguyên nhân chính dẫn tới tiêu cực trong phân bổ quota dệt may?
- Trước hết phải thấy cơ chế của chúng ta còn những bất cập nhất định và chưa có cách khắc phục. Chúng ta phân quota theo thành tích, tức là lấy thành tích xuất khẩu của năm trước làm căn cứ để phân bổ quota cho năm sau. Nhưng xuất khẩu dệt may luôn thay đổi, năm nay có thể xuất được năm sau không, năm nay xuất mặt hàng này nhưng năm sau khách hàng không muốn mua cùng loại nữa. Nhưng cũng không thể không phân theo thành tích, bởi bản thân quota mà chúng ta đạt được sau khi đàm phán với Mỹ là dựa trên kết quả xuất khẩu một năm trước đó. Nếu không phân theo thành tích, doanh nghiệp sẽ bảo rằng, chính nhờ tôi xuất khẩu vào Mỹ năm 2002 mà Bộ Thương mại mới đàm phán được. Và dù có nhiều bất cập, các nước vẫn phải phân quota theo thành tích. Chính các nước đều thừa nhận phân quota theo thành tích có nhiều phức tạp.
- Tuy nhiên, có nhiều ý kiến cho rằng để xảy ra chuyện tiêu cực là do Bộ Thương mại quản lý người không nghiêm, ông nghĩ gì?
- Bộ Thương mại không buông lỏng quản lý. Nhưng trong trường hợp này có 2 vấn đề. Có thể khi phân phối không sai nhưng anh lợi dụng chuyện đó để đòi tiền doanh nghiệp. Giả thuyết này có thể xảy ra. Đứng trước một vụ việc như vậy lãnh đạo bộ cần phải tìm hiểu và giải quyết. Song điều đó không có nghĩa là bộ buông lỏng quản lý. Vấn đề thứ 2 là cơ chế của chúng ta có sơ hở. Khi xây dựng đã thảo luận kỹ lưỡng, dân chủ nhưng không ai đưa ra được giải pháp tối ưu. Khi bàn về chuỗi, 100% doanh nghiệp phản đối ý kiến của bộ trưởng. Tất nhiên, một việc xấu xảy ra trong bộ dù muốn hay không thì lãnh đạo bộ phải chịu trách nhiệm. Còn trách nhiệm đến đâu là chuyện khác. Có thể là trách nhiệm chính trị, anh được giao quản lý một ngành mà để xảy ra tiêu cực thì anh phải chịu trách nhiệm. Nhưng xin nói lại, trách nhiệm đến đâu phải xem xét cụ thể qua công việc
- Cá nhân Bộ trưởng đánh giá thế nào về năng lực và phẩm chất của ông Lê Văn Thắng?
- Trong suy nghĩ của tôi không bao giờ có từ tuyệt đối. Tôi không tuyệt đối tin tưởng nên mới có quyết định thanh tra nội bộ. Về phẩm chất của anh Thắng cũng vậy. Tôi không bao giờ đặt niềm tin tuyệt đối với bất cứ ai. Trong cơ chế thị trường hiện nay, sự cám dỗ của đồng tiền có thể biến một người cán bộ hôm nay thì tốt nhưng mai có thể bị biến chất. Làm thế nào có thể đặt được niềm tin tuyệt đối vào một con người.
- Một số doanh nghiệp nói rằng giá 1 quota đi mua bằng 20 lần đơn giá gia công. Ông nghĩ gì về chuyện này?
- Tôi cũng nghe nói về chuyện mua bán quota. Tôi cũng nghe nói giá quota là mấy trăm mấy trăm nhưng không ai biết chính xác cả bởi người ta mua không mua trước mặt mình. Chuyện mua bán quota ai cũng biết, Bộ trưởng Thương mại cũng biết và muốn chống mà chưa có biện pháp để chống. Chuyện mua bán quota là phổ biển trên thế giới. Người Mỹ cũng thừa nhận đây là vấn đề đau đầu. Khi làm việc với họ tôi đã nói thật, nếu tôi biết tình hình phân bổ quota đi Mỹ phức tạp thế này thì tôi xin ở lại làm bí thư tỉnh uỷ còn hơn làm Bộ trưởng Thương mại.
Song Linh thực hiện
Độc giả có thể tham gia ý kiến về vấn đề này tại đây: