Những thông điệp về vaccine liên tục thay đổi được cho có nguy cơ gây ra nhiều nhầm lẫn cho người dân, khi Mỹ bước sang năm thứ hai chống dịch, thử thách khả năng của chính quyền trong việc xử lý vấn đề hoài nghi vaccine và thực hiện tốt cam kết tiêm chủng quy mô lớn trong 100 ngày đầu nhiệm kỳ của Joe Biden.
"Tôi nghĩ thông điệp truyền tải quá thất thường", Ezekiel Emanuel, nhà đạo đức sinh học tại Đại học Pennsylvania và là người cố vấn cho quá trình chuyển giao quyền lực của Biden, nói. "Bởi có những điều không chắc chắn và có quá nhiều dự đoán, bạn sẽ khiến mọi người cảm thấy khi thì lạc quan, lúc thì bi quan".
Thách thức về thông điệp của chính quyền được đặt ra giữa lúc hàng triệu liều vaccine của Johnson & Johnson mới được cấp phép sắp chuyển tới các trung tâm cộng đồng, nhà thuốc và cơ quan y tế bang.
Tổng thống Joe Biden đi thăm kho đông lạnh chứa vaccine Pfizer ở Portage, Michigan hôm 19/2. Ảnh: AP.
Với lợi thế chỉ cần một mũi tiêm và dễ bảo quản hơn, Nhà Trắng xem vaccine Johnson & Johnson (J&J) rất quan trọng trong cuộc chiến chống Covid-19, đặc biệt trong chiến dịch tiêm chủng các cộng đồng khó tiếp cận. Tuy nhiên, kết quả thử nghiệm cho thấy vaccine của J&J kém hiệu quả hơn của Pfizer và Moderna, làm dấy lên lo ngại người dân sẽ chỉ chấp nhận loại vaccine mà họ cho là tốt nhất.
Nguy cơ này buộc chính quyền và quan chức y tế phải nỗ lực quảng bá vaccine J&J trong những ngày tới để giành được niềm tin của công chúng.
"Tất cả ba loại vaccine đều an toàn và hiệu quả cao để ngăn chặn điều mà chúng ta quan tâm nhất, đó là bệnh tật và tử vong", Marcella Nunez-Smith, người đứng đầu đội chuyên trách Covid-19 về công bằng y tế, nói hôm 1/3.
Quan chức chính quyền cũng khuyến khích đồng minh bên ngoài quảng bá thêm về lợi ích của vaccine J&J, vì khoảng 3,9 triệu liều đầu tiên sẽ được phân phối trên khắp nước Mỹ trong tuần này.
Không chỉ riêng vaccine J&J, Nhà Trắng dường như cũng muốn vượt qua thách thức tương tự với các loại vaccine hiện chưa được cấp phép như AstraZeneca và Novavax.
"Chúng tôi đã không làm tốt. Trước khi chính quyền mới nhậm chức, chúng tôi chưa giải thích những loại vaccine này là gì, chúng hoạt động ra sao và chúng tôi biết gì về nó", Michael Osterholm, chuyên gia bệnh truyền nhiễm và từng tham gia hội đồng cố vấn Covid-19 của Biden, cho biết. "Chúng tôi cần phải tiếp cận và nâng cao nhận thức cho những cộng đồng đáng quan tâm".
Một quan chức chính quyền mới đây cũng nhắc lại lời cam kết "thẳng thắn với người dân Mỹ" trong các thông điệp về ứng phó đại dịch của Biden.
"Chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật liên tục cho người Mỹ về tình hình đại dịch, thời gian chúng tôi có đủ vaccine cho tất cả người Mỹ, việc mở rộng nguồn cung vaccine, đồng thời trung thực và minh bạch về các tình huống bất khả kháng có thể tác động đến lịch trình của chúng tôi", quan chức này nói.
Trong Bộ Y tế Mỹ, quan chức cũng sẵn sàng kích hoạt chiến dịch quảng cáo liên bang về vaccine khi nguồn cung sẵn sàng hơn. Đây là một nỗ lực mà chính quyền trước đó tạm dừng lại, do lo ngại nguồn cung vaccine quá ít so với nhu cầu. Cùng lúc đó, quan chức chính quyền cũng âm thầm tiếp cận các nhóm cộng đồng để đặt nền móng cho nỗ lực thúc đẩy chiến dịch tiêm chủng lớn hơn trong vài tháng tới.
Tuy nhiên, thông điệp mới kiên quyết hơn của chính quyền Biden được đưa ra giữa lúc chính họ nhấn mạnh rằng cuộc khủng hoảng còn lâu mới kết thúc. Để tránh lạc quan quá mức, Nhà Trắng cho đến nay tránh đặt ra mốc cụ thể trên con đường đạt miễn dịch cộng đồng và kết thúc đại dịch, góp phần khiến họ liên tục thay đổi lịch trình tiêm vaccine.
Dự đoán có vaccine cho tất cả người Mỹ vào giữa mùa hè mà Biden đưa ra hồi tháng 2 là dựa trên khả năng đảm bảo cam kết có hơn 600 triệu liều trước 31/7 của chính phủ. Nhưng nó được đưa ra chỉ vài ngày sau khi cố vấn y tế trưởng của ông, tiến sĩ Anthony Fauci, dự đoán "mùa mở cửa" vào tháng 4 với ước tính một lượng lớn vaccine sẽ giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt trên diện rộng.
Nhiều chuyên gia y tế bên ngoài chính quyền cũng đều dự đoán rằng sẽ có đủ liều vaccine cho người dân sớm nhất vào tháng 4, dù rất ít thành viên trong chính quyền sẵn sàng thừa nhận khả năng đó.
Khi Biden trao đổi với Fauci vào tuần trước, Biden cũng nói một cách mơ hồ khi dự báo "một kịch bản rất khác" sẽ đến vào tháng 4 hoặc tháng 5.
"Nếu chúng tôi nói tháng 7, nhưng nó đến vào tháng 5, mọi người sẽ tha thứ cho chúng tôi", Andy Slavitt, cố vấn cấp cao trong đội phản ứng Covid-19 của Biden, nói tuần trước. "Nếu mọi người muốn có một mốc thời gian cụ thể, tôi muốn họ nghĩ tới một mốc thời gian xa hơn dự tính".
Sự thận trọng này đã khiến chính quyền khó có thể xác định cụ thể những gì mà họ tin có thể xảy ra trong vài tháng tới, khiến nhiều chuyên gia y tế cảm thấy thất vọng.
Hồi tháng 2, 8 trong số thành viên hội đồng cố vấn Covid-19 của Biden đã thúc giục chính quyền đưa ra các mốc cụ thể để đánh giá quá trình chống đại dịch. Một số người khác bày tỏ lo ngại rằng một số thành viên trong nhóm của Biden có thể bị giảm uy tín khi đặt kỳ vọng quá thấp.
"Tất cả đều được đưa ra nhỏ giọt và không phù hợp với thực tế", Peter Hotez, chuyên gia về vaccine tại Đại học Y Baylor ở Houston, nói.
Nhân viên y tế tiêm chủng vaccine Covid-19 cho người dân tại Pacoima, California hôm 13/1. Ảnh: AP.
Adam Cancryn, biên tập viên của Politico, cho rằng có thể đây là cách mà chính quyền Biden chọn để tạo tương phản với chính quyền Trump. Quan chức trong chính quyền Biden tin họ sẽ được ghi nhận về sự thận trọng khi đặt ra kỳ vọng thấp và sau đó đạt được kết quả tốt hơn.
Nhiều chuyên gia cho rằng cách tiếp cận thận trọng này cũng có thể giúp chính quyền tránh được một số thất bại khi đối mặt với các tình huống bất khả kháng, như sản xuất đình trệ, thiếu hụt trang thiết bị, hay thách thức hậu cần.
"Ăn mừng quá sớm là một sai lầm tồi tệ", Emanuel nói về quan điểm của nhóm chuyên trách Covid-19 của Biden. "Họ luôn lo lắng mỗi đêm".
Thanh Tâm (Theo Politico)