Một trong những điều đầu tiên khiến du khách chú ý khi đến Liễu Châu – thành phố miền nam Trung Quốc là sự yên tĩnh. Liễu Châu ít có những tiếng ồn liên tục từ động cơ ôtô liên tục như các đô thị khác trên toàn cầu.
Theo công ty tư vấn có trụ sở tại Quảng Châu WAYS Information Technology, gần 30% ôtô bán ra ở Liễu Châu năm ngoái là xe điện, gấp hơn 5 lần mức trung bình của Trung Quốc. Điều này khiến Liễu Châu là thành phố có mức độ sử dụng xe điện cao nhất và được coi là thủ phủ xe điện Trung Quốc.
Nếu xét trên thế giới, thành phố 4 triệu dân này chỉ đứng sau Oslo (Na Uy) về mức độ sử dụng xe điện. Không chỉ vậy, chất lượng nước và không khí của Liễu Châu cũng thuộc dạng tốt nhất ở quốc gia có môi trường ô nhiễm nặng này.
Những thành quả này là phần thường bất ngờ với chính quyền thành phố. Họ đã thúc đẩy nhằm biến Liễu Châu thành trung tâm sản xuất xe điện và nỗ lực khắc phục những lo ngại về phạm vi hoạt động, độ tin cậy, an toàn pin – những yếu tố kìm hãm sự phát triển của ôtô điện trên toàn cầu.
Liễu Châu đã hợp tác với nhà sản xuất địa phương SAIC-GM-Wuling Automobile – hãng có những chiếc xe điện nhỏ bé, giá rẻ đã đánh bại cả Tesla để bán chạy nhất Trung Quốc 6 tháng qua. Họ tung ra một loạt ưu đãi, từ cho lái thử trên diện rộng, đỗ xe miễn phí, thiết lập hàng chục nghìn điểm sạc tới khuyến khích người dân mua xe điện.
Cách tiếp cận này cũng có thể là gợi ý cho các đô thị khác trên thế giới trong bối cảnh nhiều nơi đang cố gắng và thuyết phục tài xế từ bỏ vòi bơm xăng để đặt được các mục tiêu phát thải đầy tham vọng.
Chính phủ các nước từ Đức tới Mỹ đang trợ cấp khi mua xe điện, nhưng doanh số mặt hàng này vẫn kém hơn ôtô truyền thống, ngoại trừ tại một số nước như Na Uy, Thụy Điển. Chiến lược của Liễu Châu cũng có thể hữu ích cho những ông lớn như General Motors, Volkswagen đang đặt cược hàng chục tỷ USD vào tương lai xe điện. Theo BloombergNEF, năm ngoái xe năng lượng sách mới chỉ chiếm dưới 4,5% doanh số phương tiện chở khách trên toàn cầu.
"Ban đầu, mọi người có nhiều lo ngại về xe điện như an toàn hoặc sự tiện lợi của việc sạc pin. Những gì chúng tôi đã làm là đảm bảo cho người dân cảm thấy rất thoải mái khi sử dụng xe điện", Gou Yi, Phó giám đốc chi nhánh tại Liễu Châu của Uỷ ban Cải cách và Phát triển Quốc gia (NDRC) cho biết. Ông chia sẻ mọi người đã nhận ra rằng ôtô điện tiết kiệm, dễ sử dụng như thế nào và bầu không khí đã trở nên sạch hơn bao nhiêu sau khi ngày càng có nhiều xe điện chạy trên đường.
Trước đó, động thái đầu tiên của Liễu Châu với xe điện đã khiến người dân chú ý. SAIC-GM-Wuling (liên danh giữa General Motors với nhà sản xuất của nhà nước SAIC Motor và Guangxi Automobile) đã tung chiến dịch lái thử xe điện 10 tháng vào năm 2017. Hơn 15.000 người đã đăng ký lái thử chiếc xe Baojun E100 bé nhỏ. Liên danh đã nhận lại được 12.000 phản hồi góp ý. Sau đó khi nghiên cứu nhu cầu và thói quen lái xe của người dân, Wuling đã sản xuất ra chiếc Baojun E100 cho những người thường di chuyển dưới 30 km mỗi ngày.
Chiếc xe này chỉ có hai chỗ, chiều dài bằng một nửa Tesla Model X và có giá chỉ khoảng 5.000 USD. Mức giá này không chỉ giúp nhiều người có thể tiếp cận hơn mà còn giảm các chi phí vận hành như bảo hiểm.
Để được khuyến khích hơn nữa, khách hàng có thể kiếm được phần thưởng tiền mặt lên tới 1.000 nhân dân tệ (160 USD) khi lái xe 10.000 km trong một năm. Hua Yong, phụ trách quảng cáo xe điện tại NDRC cho biết đã kiếm được 500 nhân dân tệ vào năm đầu tiên anh có xe điện và 400 nhân dân tệ vào năm sau đó.
Những chiếc ôtô nhỏ, có ở khắp Liễu Châu cũng cho phép chính quyền lập thêm 15.000 điểm đỗ xe khắp thành phố. Với lợi thế kích thước nhỏ, Baojun E100 có thể vừa với những không gian trước đây không thể sử dụng được như vỉa hè.
Đây cũng là điểm thu hút Zhang Jiageng, một nhân viên ngân hàng 30 tuổi. Zhang cho biết chi phí sử dụng chiếc Baojun E200 của anh ấy gần như không đáng kể. Anh chỉ phải trả khoảng 0,1 nhân dân tệ mỗi km để sạc và được đỗ xe miễn phí không giới hạn thời gian tại các bãi đỗ xe điện hoặc 2 giờ miễn phí tại các bãi đỗ xe thông thường. Thế nên, Zhang gần như không động đến chiếc Subaru SUV đã mua trước đó nữa.
"Nếu bạn tạo ra những chiếc xe điện có giá cả phải chăng và tiện lợi, chúng sẽ thay thế xe đạp, xe máy hoặc bất cứ thứ gì khác mà mọi người dùng để đi làm. "Các thành phố nhỏ hơn ở Trung Quốc thường thiếu các lựa chọn giao thông công cộng. Một chiếc xe điện giá cả phải chăng có thể mở rộng phạm vi tiếp cận của người dân khi nó cũng mở rộng phạm vi di chuyển của họ", Bill Russo, CEO hãng tư vấn Automobility tại Thượng Hải nhận định.
Do những chiếc ôtô điện có thể sạc từ ổ cắm điện thông thường, Wuling đã thiết lập các điểm sạc ở khắp Liễu Châu với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ các trạm sạc ôtô điện điển hình hiện nay. Hiện họ có 30.000 điểm sạc ở thành phố này. Một điểm khác hấp dẫn người mua xe điện tại Liễu Châu là ôtô điện có thể đi vào làn đường dành riêng cho xe buýt, giúp tiết kiệm thời gian vào giờ cao điểm hoặc tắc đường.
Không giống ở phương Tây, động lực chính của Liễu Châu trong việc sử dụng xe điện là để củng cố ngành công nghiệp ôtô địa phương, đóng góp vào khoảng một nửa sản lượng công nghiệp của thành phố.
Trung Quốc đã coi việc thống trị kỷ nguyên mới của ôtô trở thành ưu tiên quốc gia và các nhà hoạch định chính sách địa phương đã nắm bắt trọng tâm, với sự đảm bảo, hỗ trợ từ Bắc Kinh. Trong quý I, sản lượng công nghiệp ô tô tại Liễu Châu tăng 64% nhờ cầu xe điện tăng tới hơn 3 lần.
Liễu Châu có kế hoạch cung cấp hỗ trợ nhiều hơn nữa cho lĩnh vực xe điện, bằng cách khuyến khích nội địa hóa chuỗi cung ứng, hỗ trợ đổi mới công nghệ và xuất khẩu. Theo Mo Chunyan, phó trưởng chi nhánh địa phương của Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin, thành phố này đặt mục tiêu tăng gấp đôi sản lượng công nghiệp ôtô lên 500 tỷ nhân dân tệ vào năm 2030.
Tú Anh (theo Bloomberg)