Bệnh viện Nhi đồng 2 TP HCM ghi nhận số bệnh nhi khám hô hấp trong tuần đầu tháng 10 tăng gấp đôi so với tuần đầu tháng 9, gần 500 trẻ nhập viện điều trị. Phòng khám Đa khoa Tâm Anh TP HCM từ tháng 9 đến nay tiếp nhận nhiều ca cấp cứu trong tình trạng sốt cao khó hạ, ho nhiều, kiệt sức, biến chứng viêm phổi vì nhiễm cúm; nhiều bệnh nhân trẻ, tiền sử khỏe mạnh. Ở Bệnh viện Nhân dân Gia Định, số ca bệnh đường hô hấp tăng 20% so với tháng trước đó. Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh cũng ghi nhận số bệnh nhân hô hấp tăng 10% so với đầu tháng 9. Trong đó, nhiều ca khó thở, suy hô hấp và phải can thiệp thở oxy hoặc điều trị tích cực.

Lý giải tình trạng trên, bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cho rằng thời tiết thay đổi thất thường khi giao mùa là nguyên nhân chính khiến bệnh hô hấp gia tăng.

"Đây là xu hướng bệnh xảy ra hàng năm khi giao mùa", bác sĩ Chính nói, thêm rằng tháng 9-12 thường có thời tiết thuận lợi cho mầm bệnh đường hô hấp phát triển.

Thời tiết thay đổi thất thường trong ngày khiến cơ thể mệt mỏi và hệ miễn dịch suy giảm. Trong khi đó, trẻ nhỏ, người cao tuổi và có bệnh nền, phụ nữ mang thai có sức đề kháng yếu hơn, do đó tăng nguy cơ mắc bệnh hô hấp, theo bác sĩ Chính.

Một số tác nhân gây bệnh đường hô hấp thường gặp khi giao mùa gồm cúm, phế cầu, virus hợp bào hô hấp RSV... Phổ biến nhất là cúm mùa, có thể biến chứng thành viêm tai giữa, viêm phổi hoặc các vấn đề khác. Phế cầu khuẩn là tác nhân hàng đầu gây viêm phổi cộng đồng với hơn 100 type huyết thanh. RSV thường gây viêm phổi, viêm tiểu phế quản ở trẻ nhỏ dưới hai tuổi, hoặc viêm phổi, viêm phế quản nặng ở người cao tuổi.

Người trẻ, khỏe mạnh cũng có thể trở nặng khi mắc bệnh hô hấp nếu tự mua thuốc uống không theo chỉ định, điều trị bằng các phương pháp chưa được kiểm chứng.

Do đó, bác sĩ Chính khuyến cáo người dân chủ động phòng bệnh khi thời tiết giao mùa để đảm bảo sức khỏe cuối năm. Nên giữ ấm cơ thể, nhất là vùng cổ, ngực, bàn chân bằng cách mặc quần áo phù hợp, tránh nhiễm lạnh đột ngột. Khi ra ngoài vào sáng sớm hoặc tối, nên đeo khăn, khẩu trang và áo khoác gió, ban đêm tránh nằm quạt hoặc điều hòa hướng thẳng vào người. Đường hô hấp cần được giữ ấm và giữ ẩm bằng cách uống đủ nước, súc miệng bằng nước muối loãng 1-2 lần mỗi ngày. Hít thở sâu, tập thể dục nhẹ cũng hỗ trợ phòng bệnh, tăng thông khí phổi.

Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt sau khi ho, hắt hơi hoặc ra ngoài. Nơi ở, khu vực làm việc nên thoáng, sạch và có ánh sáng tự nhiên.

Để nâng cao sức khỏe tổng thể, nên ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi giàu vitamin C, A, E, kẽm; ngủ đủ giấc, tập thể dục đều đặn, tránh thức khuya và stress. Không hút thuốc lá, hạn chế rượu bia và đồ uống có cồn, tránh tiếp xúc với khói bụi, hóa chất, khí lạnh đột ngột.

Bên cạnh đó, nhiều loại vaccine hiện có thể giúp phòng ngừa các bệnh hô hấp thường gặp. Vaccine cúm có loại của Pháp, Hà Lan, Hàn Quốc và Việt Nam. Trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tuổi cần tiêm hai mũi cách nhau tối thiểu một tháng nếu chưa từng chủng ngừa cúm. Người từ 9 tuổi trở lên tiêm một mũi. Vaccine cần tiêm nhắc một mũi hàng năm.

Vaccine phế cầu có nhiều loại như phế cầu 10, phế cầu 13, phế cầu 15, phế cầu 20, phế cầu 23. Người từ 6 tuần tuổi trở lên có thể tiêm vaccine, phác đồ tùy vào độ tuổi và lịch sử chủng ngừa.

Vaccine RSV được chỉ định cho phụ nữ mang thai từ tuần thứ 24-36 để phòng ngừa cho mẹ và truyền kháng thể cho bé. Người lớn từ 60 tuổi trở lên cũng có thể tiêm một mũi vaccine này.

Ngoài ra, mọi người nên tiêm các vaccine khác như sởi, não mô cầu, thủy đậu... để tránh mắc và đồng nhiễm làm nặng thêm tình trạng sức khỏe. Khi có triệu chứng sốt cao không hạ, sốt kéo dài quá hai ngày, kiệt sức, khó thở, người dân cần đến cơ sở y tế.

Hoàng Dương