Điều này cũng đồng nghĩa với việc quyền lợi của trẻ em trong lĩnh vực lao động không được đảm bảo. Đó có thể cũng là nguyên nhân dẫn đến việc quản lý, theo dõi lao động của các cơ quan địa phương không chặt chẽ khiến cháu bé làm việc tại cơ sở nuôi tôm của vợ chồng Giang - Thơm trong 2 năm và bị hành hạ mà không có cơ quan nào can thiệp.
Vợ chồng Giang - Thơm vi phạm pháp luật lao động về sử dụng lao động dưới 15 tuổi. Điều 120 Bộ luật lao động quy định: “Cấm nhận trẻ em vào làm việc trừ một số những ngành nghề và công việc do Bộ lao động - Thương binh và Xã hội quy định” (diễn viên: múa, hát, xiếc, sân khấu; các nghề truyền thống: chấm men gốm, cưa vỏ trai, vẽ tranh sơn mài; các nghề thủ công mỹ nghệ: thêu ren, mộc mỹ nghệ..., theo Thông tư số 21/1999/TT - BLĐTBXH ngày 11/9/1999).
Theo Luật chăm sóc trẻ em, trẻ em được các quyền được gia đình, nhà nước và xã hội tôn trọng, bảo vệ tính mạng, thân thể, nhân phẩm và danh dự; được chăm sóc, bảo vệ sức khỏe... Đó là những quyền cơ bản nhưng Hào Anh không được hưởng, thậm chí cháu bé còn bị hành hạ một cách dã man.
Việc cháu bé bị hành hạ tra tấn trong một thời gian dài (2 năm) mới bị phát hiện đã cho thấy sự thờ ơ, thiếu quan tâm quan của xã hội, của chính quyền, các cơ quan đoàn thể địa phương và của những người xung quanh.
Các quy định của Luật bảo vệ chăm sóc trẻ em chưa có các quy định cụ thể về trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức có thẩm quyền; các quy định của luật còn chưa thực sự đi vào thực tiễn cuộc sống.
Hành vi của vợ chồng Huỳnh Thanh Giang và Mã Ngọc Thơm đối với cháu Hào Anh đã đủ dấu hiệu cấu thành tội có ý gây thương tích theo điều 104 Bộ luật hình sự năm 1999, sửa đổi bổ sung năm 2009.
Việc vợ chồng ông bà chủ tác động đến thân thể của Hào Anh như dùng kìm bấm vào môi, nướng sắt chín đỏ, dùng bàn ủi nóng gí lên da thịt, dùng gậy tre đập vào đầu… em đều là những hành vi vô cùng dã man, để lại nhiều dấu tích trên thân thể nạn nhân.
Hành vi của đôi vợ chồng này không chỉ thể hiện sự cố ý, sự mong muốn làm cho cháu bé bị đau đớn, tổn thương mà còn mất hết cả nhân tính, nhất là khi hành vi này được thực hiện liên tục trong suốt một thời gian dài không xuất phát từ bất kỳ lỗi lầm nào của nạn nhân hay cũng không cần 1 lý do nào đặc biệt, mà như cháu Hà Anh kể thì: "Hơn 6 tháng nay, hầu như ngày nào con cũng bị vợ chồng cậu mợ (Thanh - Giang) đánh. Nói chuyện không dạ thưa, làm việc chậm cũng bị đánh. Lúc cậu bực tức cũng lôi con ra đánh. Vết thương trên trán do cậu dùng thanh tre đánh, gãy 3 cây răng cũng do cậu bẻ trong lúc giận".
Đây là những hành vi có khả năng gây thương tích hoặc tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe của con người. Cách thức thực hiện hành vi cũng quá tàn ác, dã man.
Vợ chồng Giang Thơm - những người thực hiện hành vi này hoàn toàn ý thức được hành vi cũng như hậu quả do mình gây ra, đầy đủ yếu tố cấu thành tội cố ý gây thương tích.
Theo kết quả giám định mà Phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Cà Mau đã công bố thì tỷ lệ thương tật của cháu Nguyễn Hào Anh là 66,83%. Như vậy vợ chồng Giang Thơm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo khoản 3 Điều 104 nêu trên.
Tuy nhiên theo quan điểm của chúng tôi vì hành vi phạm tội của vợ chồng Giang Thơm gây hậu quả là đặc biệt nghiêm trọng, phạm tội với trẻ em, không chỉ gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe của nạn nhân mà chắc chắn còn ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lý, tinh thần của cháu bé. Hành vi phạm tội lại hết sức dã man, mang tính chất bạo tàn.
Như vậy không thể chỉ căn cứ duy nhất vào tỷ lệ thương tật của nạn nhân. Tỷ lệ thương tật của cháu Hào Anh không thể giống với tỷ lệ thương tật trong 1 vụ án cố ý gây thương tích bình thường khác khi sự việc chỉ xảy ra trong một thời điểm nhất định, còn hành vi phạm tội với cháu Hào Anh là kéo dài và sự đau đớn mà cháu Hào Anh phải chịu đựng cũng là quá dài.
Vì hậu quả mà họ đã gây ra là đặc biệt nghiêm trọng do đó có cơ sở để khởi tố họ theo khoản 4 điều 104 “Phạm tội dẫn đến chết nhiều người hoặc trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng khác thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân”.
Hào Anh do hoàn cảnh gia đình khó khăn, bố mẹ ly dị, mẹ lấy chồng nên đã gửi Hào Anh cho vợ chồng Giang Thơm, ở đây về mặt vật chất Hào Anh hoàn toàn lệ thuộc vào nhà chủ. Cần phải làm rõ mức độ tổn thương về tinh thần mà cháu bé phải gánh chịu cũng như ngoài hành vi đánh đập, vợ chồng Giang Thơm còn có các hành vi hành hạ khác nào không dù không gây tổn hại về sức khỏe nhưng ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần và sự phát triển của cháu bé như chửi mắng, làm nhục, cấm tiếp xúc với người khác, không cho giao tiếp, bắt nhịn đói…
Vụ việc cần phải được xử lý một cách nghiêm minh để mang lại sự công bằng dù là muộn mằn cho cháu bé. Đồng thời nếu những ai biết rõ hành vi phạm tội này mà không tố giác cũng cần phải xem xét xử lý về tội không tố giác tội phạm theo quy định của pháp luật.
Luật sư Trần Thị Thúy Hằng, Công ty Luật Đại Việt, Hà Nội
> Vợ chồng ngược đãi trẻ giúp việc có dấu hiệu phạm nhiều tội