Dịch vụ bao thanh toán xuất hiện ở thị trường VN từ tháng 4 năm ngoái. Đến nay, có 11 đơn vị cung cấp dịch vụ này (kể cả trong nước và xuất khẩu). Trong đó, có 4 ngân hàng VN là Ngoại thương (VCB), Á Châu (ACB), Kỹ thương VN (Techcombank) và Sài Gòn Thương Tín (Sacombank). Nhưng 4 ngân hàng VN mới chỉ dừng lại ở dịch vụ bao thanh toán mua bán trong nước. Đơn vị tiên phong triển khai dịch vụ chính là ACB, với 20 hợp đồng đã thực hiện và 30 khách hàng tiềm năng. Dự kiến đầu tháng tới, 4 đơn vị trên sẽ triển khai dịch vụ bao thanh toán xuất khẩu, nhằm giúp doanh nghiệp VN tránh rủi ro khi bán hàng và xoay vòng vốn sản xuất.
|
Bao thanh toán xuất khẩu là một dịch vụ mà ngân hàng cung cấp vốn và các dịch vụ thanh toán quốc tế cho nhà xuất khẩu, khi người mua thanh toán theo phương án trả chậm cho người bán. Thông qua đánh giá của đối tác muốn bao thanh toán (nhà xuất khẩu) về uy tín của nhà nhập khẩu, ngân hàng có thể bảo lãnh thanh toán cho người bán. Đặc biệt, người bao thanh toán sẽ cam kết trả thay khi nhà nhập khẩu bị phá sản hoặc mất khả năng trả nợ. |
Bà Nguyễn Thị Thiên Hương, Phó tổng giám đốc Techcombank cho biết, hầu hết các doanh nghiệp VN vẫn chưa biết đến dịch vụ bao thanh toán. Trong khi đó, tiện ích của dịch vụ này rất quan trọng đối với nhà sản xuất, nhất là những đơn vị chuyên làm hàng xuất khẩu. Theo bà, hiện các nhà nhập khẩu quy mô, ưu thế thường chỉ chấp nhập hình thức trả sau và từ chối yêu cầu mở L/C của nhà xuất khẩu. Điều này sẽ khiến các doanh nghiệp VN mất đơn hàng xuất khẩu, nếu không có khả năng về vốn.
 |
|
Thực hiện bao thanh toán xuất khẩu, nhà sản xuất sẽ tránh được nhiều rủi ro khi bán hàng ra nước ngoài. Ảnh: T.V. |
Nếu chấp nhận hình thức trả sau, doanh nghiệp sẽ khó khăn trong việc quay vòng vốn và gặp nhiều rủi ro. Đặc biệt là những đơn vị xuất khẩu các mặt hàng luôn biến động giá như cà phê, gạo, tiêu... khó tránh được thiệt hại một khi giá cả và đồng ngoại tệ biến đổi. "Ngân hàng cũng không thể cho doanh nghiệp kéo dài thời gian vay vốn nếu thanh toán theo phương thức trả sau. Vì thế, dịch vụ bao thanh toán xuất khẩu ra đời sẽ giúp doanh nghiệp giải quyết được những khó khăn này", bà Hương nói.
Phó tổng giám đốc Ngân hàng Á Châu (ACB) Võ Trọng Thủy cho rằng, công cụ bao thanh toán sẽ giúp doanh nghiệp áp dụng phương thức bán hàng trả chậm nhưng vẫn an toàn. Từ đó, khả năng cạnh tranh và mối quan hệ của doanh nghiệp với các nhà nhập khẩu sẽ phát triển hơn.
Ông Karl-Joachim Lubitz, Chủ tịch Hiệp hội bao thanh toán quốc tế (FCI) khẳng định, khi cung cấp dịch vụ này ngân hàng phải gánh chịu hoàn toàn những rủi ro đó về mình. Ngân hàng của nhà nhập khẩu cam kết thanh toán cho nhà xuất khẩu nếu nhà xuất khẩu xuất trình đủ các chứng từ yêu cầu. Đây là biện pháp bảo vệ tốt nhất đối với người bán hàng.
Tuy nhiên, ông thừa nhận chi phí cho dịch vụ này cũng tốn kém đối với nhà xuất khẩu. Ông khuyến cáo những đơn vị thực hiện dịch vụ bao thanh toán cần tính toán kỹ lưỡng đối với những mặt hàng nhiều rủi ro như nông sản thực phẩm, bởi đây là sản phẩm khó bảo quản và rất dễ hỏng.
Phí bao thanh toán xuất khẩu gồm phí tài trợ vốn, tương tự như lãi suất tín dụng. Bên cạnh đó, doanh nghiệp xuất khẩu phải chịu phí dịch vụ khoảng 1-2%, tùy thuộc vào tổng doanh số xuất khẩu, giá trị bình quân của mỗi hóa đơn, thời hạn thanh toán và uy tín của nhà nhập khẩu. Riêng phí chuyển nhượng mỗi hóa đơn mất từ 10 đến 20 USD.
Kế toán trưởng Công ty TNHH SX-TM Nguyễn Phát bà Nguyễn Thị Hiệp, cho rằng, hiện ở VN dịch vụ bao thanh toán của các ngân hàng vẫn chưa thật tiện lợi. Ngân hàng thường đòi hỏi cao đối với đối khách hàng. Ngoài phí dịch vụ, nhà xuất khẩu phải chứng minh với ngân hàng về uy tín của bên mua hàng hoá. Đây là khó khăn lớn cho nhà sản xuất, bởi sự hiểu biết về thị trường xuất khẩu của còn hạn chế. Phó tổng giám đốc ACB cũng thừa nhận điều này. Theo ông, sự thiếu thốn thông tin về thị trường xuất khẩu là mối lo chính đối với nhà xuất khẩu khi phải quyết định bán hàng theo điều kiện trả chậm.
Nguyễn Thùy