Lương y Đa khoa Bùi Đắc Sáng, Viện Hàn Lâm Khoa học và Công nghệ, cho biết, có rất nhiều thực phẩm giúp phòng ngừa, điều trị chứng viêm đường hô hấp. Qua nhiều năm, các thầy thuốc Đông y nghiên cứu, điều chế thành bài thuốc hữu hiệu, thích hợp sử dụng để nâng cao sức đề kháng trong mùa dịch Covid-19, đồng thời phòng cảm mạo khi thời tiết giao mùa.
Trong đó, một số thực phẩm có tác dụng tốt như sau:
Bí đao
Bí đao gốc Ấn Độ, được trồng ở hầu khắp các vùng nhiệt đới và á nhiệt đới của chấu Á và miền Đông châu Đại dương. Trong bí đao có chứa nước 67,9%, ngài ra là protein, vitamin, sắt và các khoáng chất khác. Quả có vị ngọt, tính lạnh, không độc, tác dụng lợi tiểu, giải khát, mát tim, tiêu sưng.
Bài thuốc trị viêm đường hô hấp cấp: 15 g hạt bí đao cùng đường phèn, giã nhuyễn, trộn mật ong, uống với nước chín, ngày 2-3 lần.
Hạt bí đao, bồ công anh, kim ngân hoa, sinh ý dĩ nhân, ngư tinh thảo, hoa xà thiệt thảo (mỗi dược liệu 40 g), cùng đào nhân, cát cánh, cam thảo, rễ lau, bán chi liên, mộc hương (mội dược liệu 20 g), tổng lượng 320 g, sắc uống chữa viêm phổi, ung nhọt ở phổi.
Hành, hẹ
Hành lá được cho là gia vị tuyệt hảo trong nấu nướng. Dân gian có câu: "Trăm thứ canh không hành không ngon". Hành đóng vai trò quan trọng cho món ăn thơm ngon và kích thích tiêu hóa. Loại cây này có vị cay ngọt, tính ấm, tác dụng giải cảm, sát trùng. Đây là một gia vị tuyệt với chữa nhiều bệnh.
Hành trắng (cả rễ, lá) 30 g, gừng tươi 10 g, tía tô 20 g sắc uống, chữa khư hàn, thông khí trệ, giải cảm, ho.
Hành tây là loại rau sử dụng phổ biến ở châu Âu trong các bữa ăn hàng ngày. Ở nước ta, hành tây cũng thường được sử dụng để xào với thịt, dầm giấm để ăn sống. Cây trồng lấy thân hành, củ ăn và làm thuốc. Lương y Sáng cho biết, hành tây là một thứ gia vị bổ, ngon, có tác dụng thông tiểu và lợi đường hô hấp, chống nhiễm khuẩn... Một số bài thuốc như sau:
Hành tây 50 g sắc uống trị viêm phổi, khó thở, tiểu tiện không thông.
Sắc hành tây lượng tùy dùng, lấy nước đặc, chế mật ong vào, uống một thìa vào buổi sáng, bồi bổ cho người mới ốm dậy, ho, viêm đường hô hấp.
Cũng giống như hành, hẹ cũng có tác dụng giải cảm, trị ho cùng các chứng viêm đường hô hấp bằng việc lấy lá hẹ một năm, sắc uống hàng ngày.
Rau họ cải
Cải bắp, cải bẹ trắng, cải canh, cải củ, cải soong... không chỉ cung cấp dưỡng chất cho cơ thể, giúp tăng hệ miễn dịch, mà còn có thể làm nhiều bài thuốc trị chứng viêm đường hô hấp, cảm mạo.
Theo lương y, trong cải bắp có chất chống viêm loét là vitamin U, tuy nhiên nó rất dễ bị phân hủy ở nhiệt độ cao nên phải ép lấy nước dùng. Cải bắp tươi lượng tùy dùng cùng đường, ép lấy nước uống. Thông thường 1 kg sẽ cho 500-700 ml nước ép. Nếu giã tươi lấy nước cốt cùng được 350-500 ml, uống liên tục trong 2 tháng, trị viêm đường hô hấp, ho.
Cải bẹ trắng tính vị đắng, ngọt, hạt (bạch giới tử) giúp lợi khí, tiêu đờm, giảm ho.
Cây cải canh sắc uống cùng hạt cải canh trị ho, long đờm, giảm đau. Bài thuốc tiếp theo gồm dược liệu bạch giởi tử sao 12 g, hạt tía tô sao 12 g, hạt củ cải sao 12 g giật dã, sắc uống 1 tháng một ngày hoặc tán bột, làm viên, uống 4-8 g một ngày.
Với cải soong cũng là một loại rau rất tốt, chứa nhiều vitamin và muối khoáng. Bài thuốc hữu hiệu để giải cảm, phòng chống viêm đường hô hấp và chống mệt mỏi là: cải soong tươi 200-300 g, đường vừa đủ, giã vắt lấy nước cốt, pha đường uống hoặc sắc uống.
Thúy Quỳnh