Khi phát hành bài hát mới có tựa đề Người cha thân thiện hai tuần trước, Triều Tiên có lẽ không thể ngờ nó sẽ gây được sự chú ý rộng rãi trên TikTok. Song giai điệu sôi động của bài hát đã nhanh chóng thu hút những người dùng thế hệ Gen Z.
"Hãy hát về Kim Jong-un, vị lãnh tụ vĩ đại. Hãy khoe về Kim Jong-un, người cha thân thiện của chúng ta", bài hát dài 2 phút có đoạn, mô tả lãnh đạo Triều Tiên có "trái tim ấm áp như mẹ hiền" và "nhân từ như người cha".
Đây là bài hát mới nhất trong loạt tác phẩm âm nhạc tuyên truyền mà Triều Tiên phát hành trong 50 năm qua. Lần này, tiết tấu vui vẻ, tươi sáng của nó đã lôi cuốn người trẻ trên khắp thế giới, theo giới quan sát. Video đã thu hút hàng triệu lượt xem trên TikTok, trong đó nhiều người dùng trẻ tuổi bày tỏ sự ngưỡng mộ với ông Kim Jong-un, người đầu năm nay từng đe dọa sẽ "xóa sổ hoàn toàn" nước Mỹ và Hàn Quốc nếu có hành động khiêu khích.
Một người dùng TikTok thậm chí nói đùa về sự nổi tiếng của bài hát rằng "Taylor Swift không ngờ rằng cô sẽ bị thổi bay ngay sau khi tung album mới".
"Bài hát này cần được trao giải Grammy", một người dùng TikTok khác bình luận. "Nó rất sôi động và không thể hấp dẫn hơn được nữa", Peter Moody, nhà phân tích về Triều Tiên tại Đại học Hàn Quốc, nhận xét.
Alexandra Leonzini, nhà nghiên cứu về âm nhạc Triều Tiên tại Đại học Cambridge ở Anh, cho rằng giai điệu bài hát khá đơn giản, khiến người nghe dễ dàng tiếp nhận, câu từ cũng không có những cách diễn đạt phức tạp hay trừu tượng.
"Ý tưởng của họ là muốn dùng bài hát để động viên, thúc đẩy mọi người hướng tới mục tiêu chung vì lợi ích quốc gia, thay vì xu hướng tạo ra những bản nhạc trữ tình và giàu tính nghệ thuật", Leonzini nói.
Nhà nghiên cứu này thêm rằng tất cả sản phẩm nghệ thuật ở Triều Tiên đều nhằm phục vụ nâng cao nhận thức cho người dân, "cho họ biết vì sao nên cảm thấy biết ơn và khơi dậy lòng trung thành với đảng Lao động". Bà thêm rằng chính phủ Triều Tiên tin vào "lý thuyết hạt giống", trong đó mỗi tác phẩm nghệ thuật ẩn chứa một hạt giống ý thức hệ, thông điệp để truyền tải rộng rãi.
Âm nhạc được xem là một trong những công cụ mạnh mẽ nhất để tuyên truyền. Triều Tiên thường đưa các đoàn opera và dàn nhạc giao hưởng đi công tác nước ngoài, song bài hát nhạc nhẹ tuyên truyền thường chỉ phục vụ khán giả trong nước.
Nhiều người đào tẩu Triều Tiên cho biết người dân nước này thường thức dậy mỗi sáng để nghe các bài hát được phát ở các quảng trường trên khắp đất nước.
"Khi bài hát trở nên rất quen thuộc, nó trở thành một phần trong con người họ. Một bài hát mang tính ý thức hệ sẽ làm được điều đó và truyền tải thông điệp mạnh mẽ", Keith Howard, giáo sư danh dự về âm nhạc tại Trường Nghiên cứu phương Đông và châu Phi ở London, nói.
Với nhiều nhà quan sát về Triều Tiên, bài hát Người cha thân thiện phát đi thông điệp mới đáng chú ý.
Đây không phải bài hát đầu tiên dành riêng cho ông Kim Jong-un, song có sự khác biệt đáng kể trong ngôn ngữ sử dụng. Ông Kim được gọi là "người cha", "lãnh tụ vĩ đại", những từ trước đây chỉ dành cho cố lãnh đạo Kim Nhật Thành.
Ông Kim được gọi là "người kế nhiệm vĩ đại" khi lên nắm quyền năm 2012 sau khi cha ông là Kim Jong-il qua đời. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng những cách gọi mới đối với ông Kim có thể là dấu hiệu cho thấy ông đang củng cố hình ảnh "lãnh đạo tối cao" của Triều Tiên.
"Đó có thể là dấu hiệu cho thấy hướng đi mới của ông ấy. Với tư cách lãnh đạo cao nhất Triều Tiên, ông Kim Jong-un ngày càng quyết đoán hơn trong những bình luận, cam kết tăng cường sức mạnh của đất nước", Frances Mao, nhà phân tích của BBC, nói.
Hồi đầu năm nay, ông Kim gọi Hàn Quốc là kẻ thù chính của Triều Tiên và cảnh báo nước này "không có ý định né tránh chiến tranh".
"Triều Tiên nên tăng cường năng lực quân sự để tự vệ và khả năng răn đe hạt nhân là ưu tiên hàng đầu", hãng thông tấn nhà nước Triều Tiên KCNA ngày 10/1 dẫn lời ông Kim.
Ông cũng tuyên bố đã từ bỏ ý định thống nhất hòa bình với "ngoại bang Hàn Quốc" vì hai bên đã trở thành "hai quốc gia thù địch" và xung đột có thể "nổ ra bất cứ lúc nào".
"Các bài hát thường được sử dụng để thông báo trước về hướng đi sắp tới của nước này, cũng như báo hiệu những thời điểm và diễn tiến quan trọng trong chính trị", bà Leonzini nói. "Mỗi bài hát giống như một bài báo ở Triều Tiên".
Trong khi đó, trên ứng dụng TikTok, nhiều người dùng cho biết họ không thể ngừng nghe bài hát này, dù đang trên đường đi làm, ở phòng tập thể dục, hay khi đang làm bài tập về nhà. Một số khác nói bài hát khiến họ hoài cổ, nhớ đến phong cách nhạc nhẹ cũ của Tây Ban Nha, Pháp hoặc Đông Âu.
TikToker người Anh Matas Kardokas đã làm một số video sử dụng bài hát mới của Triều Tiên. Một trong số đó có nội dung là "không ai trong quán cà phê thời thượng này biết rằng tôi đang nghe một bản nhạc tuyên truyền của Triều Tiên" và đã nhận được hơn 400.000 lượt thích.
Thanh Tâm (Theo BBC, The Sun, Reuters)